Medewerker hout

BK-0468-1

Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.

Globaal

Titel

Medewerker hout

Medewerker hout komt voor in de competentfiche van de SERV (H220201) ‘Meubel- en houtbewerkingsmachines bedienen’ onder de benaming ‘Medewerker bij industriële productie (m/v)’, in de competentfiche (H220101) ‘Houten werkstukken assembleren’ als ‘Medewerker assemblage houtindustrie (m/v)’ en in de competentfiche (F150101) ‘Montage houten structuren’ als ‘helper timmerman-installateur (m/v)’.

Definitie

Het uitvoeren van ondersteunende routinematige handelingen zoals het (machinaal) bewerken van werkstukken, het vergaren of het afmonteren van onderdelen in hout of het plaatsen van houten elementen, steeds onder leiding van een verantwoordelijke en aan de hand van instructies teneinde de continuïteit van de werkzaamheden te ondersteunen.

Niveau (VKS en EQF)

Jaar van erkenning

versie 1, 2020

Competenties

Opsomming competenties

Competentie 1:
Werkt in teamverband
- Communiceert effectief en efficiënt
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Rapporteert aan leidinggevenden
- Werkt efficiënt samen met collega's
- Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
- Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
met inbegrip van kennis:
- Kennis van communicatietechnieken
- Kennis van vakterminologie

Competentie 2:
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
- Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
- Werkt ergonomisch
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
- Meldt problemen aan de verantwoordelijke
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van etikettering en productidentificatie

Competentie 3:
Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
- Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
- Richt de werkplaats (ergonomisch) in
- Beperkt stofemissie
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt de werkplek schoon
- Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
- Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van materialen en gereedschappen

Competentie 4:
Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
- Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
- Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
- Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap

Competentie 5:
Helpt bij het voorbereiden van de grondstoffen i.f.v. de werkopdracht (aftekenen, paren, …)
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Kantrecht en/of kort ruw hout af
- Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van afschrijfmethodes
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen

Competentie 6:
Helpt bij het bewerken van onderdelen met (houtbewerkings)machines
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Controleert de beveiliging voor het opstarten
- Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
- Schaaft tot ontruwde vlakken
- Zaagt op maat
- Boort gaten
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Brengt profileringen aan
- Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
- Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Controleert de kwaliteit en maatvoering
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van randapparatuur
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Basiskennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen

Competentie 7:
Helpt bij het vergaren van houten elementen
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Verlijmt verbindingsgedeelten
- Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
- Past manuele en machinale opspantechnieken toe
- Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
- Verwijdert lijmresten
- Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
- Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van montagetechnieken
- Basiskennis van opspansystemen (manueel en machinaal)
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen

Competentie 8:
Helpt bij het behandelen van oppervlakken in hout (schuren, beschermen, afwerken, …)
- Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
- Brengt manueel grond-, tussen- en afwerklagen aan
- Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
- Voert kleine herstellingen en retouches uit
- Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Basiskennis van afwerkingstechnieken
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen

Competentie 9:
Helpt bij het monteren en afregelen van beslag (scharnieren, lades, …)
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
- Bevestigt beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen af
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van montagetechnieken
- Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap

Competentie 10:
Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval, …)
- Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
- Bevestigt en beveiligt tegen vervoersrisico’s (het zekeren van ladingen, …)
- Transporteert op de werf of plaats van bestemming
- Past hef- en tiltechnieken toe
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van (interne) transportmiddelen
- Kennis van verpakkingstechnieken
- Kennis van laad- en zekeringstechnieken

Competentie 11:
Helpt bij het plaatsen van houten elementen
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Bevestigt houten elementen aan de ruwbouw en aan elkaar
- Maakt sluitstukken tussen houten elementen en de ruwbouw
- Voorziet uitsparingen voor te integreren onderdelen (gootsteen, stopcontacten, (verluchtings)roosters, spots, …)
- Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm
- Controleert de kwaliteit en maatvoering
- Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Basiskennis van constructie- en verbindingstechnieken
- Basiskennis van bevestigingsmiddelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van plaatsingsmethodes voor houten elementen

Competentie 12:
Helpt bij het afwerken van elementen in hout
- Integreert andere materialen
- Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van afwerkingstechnieken
- Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Kennis van materialen en gereedschappen

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Kennis

Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
Basiskennis van randapparatuur
Basiskennis van (houtbewerkings)machines
Basiskennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
Basiskennis van montagetechnieken
Basiskennis van opspansystemen (manueel en machinaal)
Basiskennis van hout en plaatmateriaal
Basiskennis van afwerkingstechnieken
Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
Basiskennis van constructie- en verbindingstechnieken
Basiskennis van bevestigingsmiddelen
Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten

Kennis van communicatietechnieken
Kennis van vakterminologie
Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
Kennis van (veiligheids)pictogrammen
Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
Kennis van etikettering en productidentificatie
Kennis van materialen en gereedschappen
Kennis van afschrijfmethodes
Kennis van functionele rekenvaardigheden
Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
Kennis van bewerkingsmethodes
Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
Kennis van (interne) transportmiddelen
Kennis van verpakkingstechnieken
Kennis van laad- en zekeringstechnieken
Kennis van plaatsingsmethodes voor houten elementen

Cognitieve vaardigheden

Communiceert effectief en efficiënt
Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
Rapporteert aan leidinggevenden
Werkt efficiënt samen met collega's
Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
Controleert de beveiliging voor het opstarten
Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
Houdt zich aan procedures en voorschriften
Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm
Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk

Probleemoplossende vaardigheden

Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen

Motorische vaardigheden

Sorteert afval volgens de richtlijnen
Werkt ergonomisch
Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
Richt de werkplaats (ergonomisch) in
Beperkt stofemissie
Houdt de werkplek schoon
Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
Kantrecht en/of kort ruw hout af
Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
Schaaft tot ontruwde vlakken
Zaagt op maat
Boort gaten
Brengt profileringen aan
Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
Verlijmt verbindingsgedeelten
Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
Past manuele en machinale opspantechnieken toe
Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
Verwijdert lijmresten
Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
Brengt manueel grond-, tussen- en afwerklagen aan
Voert kleine herstellingen en retouches uit
Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
Bevestigt beslag, sluit- en schuifmechanismen
Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen af
Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval, …)
Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
Bevestigt en beveiligt tegen vervoersrisico’s (het zekeren van ladingen, …)
Transporteert op de werf of plaats van bestemming
Past hef- en tiltechnieken toe
Bevestigt houten elementen aan de ruwbouw en aan elkaar
Maakt sluitstukken tussen houten elementen en de ruwbouw
Voorziet uitsparingen voor te integreren onderdelen (gootsteen, stopcontacten, (verluchtings)roosters, spots, …)
Integreert andere materialen

Omgevingscontext

Dit beroep wordt uitgeoefend in de werkplaats en op bouwplaatsen (nieuwbouw), in bewoonde of in gebruik zijnde gebouwen (renovatie) binnen ondernemingen en vergt de nodige mobiliteit en contactvaardigheid.
Dit beroep wordt meestal in teamverband uitgeoefend, meestal in een onderneming waar de nodige flexibiliteit belangrijk is om zich aan te passen aan wijzigingen van planning, omgeving, grondstoffen en machines.
De werkopdrachten worden vaak strikt afgebakend in de tijd en er heersen in veel gevallen strikte deadlines, wat resultaatgerichtheid, stressbestendigheid en doorzettingsvermogen vraagt.
De hout- en bouwsector kennen veel reglementeringen, normen, aanbevelingen en technische voorlichtingsfiches inzake kwaliteit, veiligheid, gezondheid, hygiëne, welzijn, milieu en duurzaam bouwen. Verspilling en de rijzende afvalberg dwingen tot een economische en ecologische omgang met en hergebruik van grondstoffen en materialen.
Binnen dit beroep maakt men gebruik van elektrisch en pneumatisch gereedschap. Dit kan gevaar inhouden voor het oplopen van snijwonden, het klem raken van de machine, de terugslag van het werkstuk en/of van de machine, het stoten tegen voorwerpen, gevaar voor elektrocutie, …
Bij het werken met machines kan er lawaaihinder en (hout)stof voorkomen.
De situatie op de werkplek kan het dragen van lasten en werken in moeilijke houdingen en omstandigheden impliceren.
Het bijblijven met de (technologische) ontwikkelingen binnen de sector vergt leergierigheid en het volgen van (verplichte) opleidingen.

Handelingscontext

Oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, toewijding en zin voor esthetiek te werken.
Op constructieve en gebruiksvriendelijke wijze uitwisselen van informatie met klanten, collega’s en derden.
Aandacht hebben voor gevaarlijke situaties, veiligheidssignalisatie op de werkplek/werf respecteren en persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen met zorg gebruiken en onderhouden.
Omzichtig omgaan met grondstoffen en producten, rekening houdend met veiligheidsvoorschriften.
Zorgvuldig en nauwkeurig omgaan met (houtbewerkings)machines, gereedschappen en materialen.

Autonomie

Is zelfstandig in

het uitvoeren van de toegewezen werkzaamheden, het voorbereiden, bewerken, vergaren, (af)monteren, afwerken of plaatsen
het gebruiken van gereedschappen en machines
datgene wat binnen zijn opdracht en competentie ligt te veranderen en aan te passen indien nodig

Is gebonden aan

instructies en een ontvangen werkopdracht en tijdsplanning
veiligheids- en milieuvoorschriften, technische voorschriften, productfiches, werktekeningen en plannen
afspraken met betrekking tot zijn eigen werkzaamheden met collega's
instructies van meubelmakers, interieurbouwers, schrijnwerkers of leidinggevenden

Doet beroep op

leidinggevende en collega's voor de werkopdracht, (productie)gegevens, planning, melden van problemen/storingen en bijkomende instructies
een meer bevoegd persoon indien hij een probleem niet opgelost krijgt of te maken krijgt met werkzaamheden die buiten zijn bevoegdheid vallen

Verantwoordelijkheid

Werkt in teamverband
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
Helpt bij het voorbereiden van de grondstoffen i.f.v. de werkopdracht (aftekenen, paren, …)
Helpt bij het bewerken van onderdelen met (houtbewerkings)machines
Helpt bij het vergaren van houten elementen
Helpt bij het behandelen van oppervlakken in hout (schuren, beschermen, afwerken, …)
Helpt bij het monteren en afregelen van beslag (scharnieren, lades, …)
Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
Helpt bij het plaatsen van houten elementen
Helpt bij het afwerken van elementen in hout

Attesten en voorwaarden

Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.

Beroepskwalificatie

Download Word

Download pdf

Volledig dossier

Samenhang

Verwante OK('s)

Zoek je opleiding

Medewerker hout

Globaal

Titel

Definitie

Niveau (VKS en EQF)

Jaar van erkenning

Competenties

Opsomming competenties

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Kennis

Cognitieve vaardigheden

Probleemoplossende vaardigheden

Motorische vaardigheden

Omgevingscontext

Handelingscontext

Autonomie

Verantwoordelijkheid

Attesten en voorwaarden