Medewerker hout
BK-0468-1
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Medewerker hout
Medewerker hout komt voor in de competentfiche van de SERV (H220201) ‘Meubel- en houtbewerkingsmachines bedienen’ onder de benaming ‘Medewerker bij industriële productie (m/v)’, in de competentfiche (H220101) ‘Houten werkstukken assembleren’ als ‘Medewerker assemblage houtindustrie (m/v)’ en in de competentfiche (F150101) ‘Montage houten structuren’ als ‘helper timmerman-installateur (m/v)’.
Definitie
Het uitvoeren van ondersteunende routinematige handelingen zoals het (machinaal) bewerken van werkstukken, het vergaren of het afmonteren van onderdelen in hout of het plaatsen van houten elementen, steeds onder leiding van een verantwoordelijke en aan de hand van instructies teneinde de continuïteit van de werkzaamheden te ondersteunen.
Niveau (VKS en EQF)
2
Jaar van erkenning
versie 1, 2020
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Werkt in teamverband
- Communiceert effectief en efficiënt
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Rapporteert aan leidinggevenden
- Werkt efficiënt samen met collega's
- Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
- Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van communicatietechnieken
- Kennis van vakterminologie
- Competentie 2:
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
- Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
- Werkt ergonomisch
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
- Meldt problemen aan de verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Competentie 3:
Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
- Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
- Richt de werkplaats (ergonomisch) in
- Beperkt stofemissie
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt de werkplek schoon
- Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
- Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Competentie 4:
Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
- Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
- Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
- Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Competentie 5:
Helpt bij het voorbereiden van de grondstoffen i.f.v. de werkopdracht (aftekenen, paren, …)
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Kantrecht en/of kort ruw hout af
- Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van afschrijfmethodes
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Competentie 6:
Helpt bij het bewerken van onderdelen met (houtbewerkings)machines
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Controleert de beveiliging voor het opstarten
- Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
- Schaaft tot ontruwde vlakken
- Zaagt op maat
- Boort gaten
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Brengt profileringen aan
- Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
- Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Controleert de kwaliteit en maatvoering
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van randapparatuur
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Basiskennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Competentie 7:
Helpt bij het vergaren van houten elementen
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Verlijmt verbindingsgedeelten
- Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
- Past manuele en machinale opspantechnieken toe
- Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
- Verwijdert lijmresten
- Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
- Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van montagetechnieken
- Basiskennis van opspansystemen (manueel en machinaal)
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Competentie 8:
Helpt bij het behandelen van oppervlakken in hout (schuren, beschermen, afwerken, …)
- Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
- Brengt manueel grond-, tussen- en afwerklagen aan
- Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
- Voert kleine herstellingen en retouches uit
- Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Basiskennis van afwerkingstechnieken
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Competentie 9:
Helpt bij het monteren en afregelen van beslag (scharnieren, lades, …)
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
- Bevestigt beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen af
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van montagetechnieken
- Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Competentie 10:
Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval, …)
- Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
- Bevestigt en beveiligt tegen vervoersrisico’s (het zekeren van ladingen, …)
- Transporteert op de werf of plaats van bestemming
- Past hef- en tiltechnieken toe
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van (interne) transportmiddelen
- Kennis van verpakkingstechnieken
- Kennis van laad- en zekeringstechnieken
- Competentie 11:
Helpt bij het plaatsen van houten elementen
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Bevestigt houten elementen aan de ruwbouw en aan elkaar
- Maakt sluitstukken tussen houten elementen en de ruwbouw
- Voorziet uitsparingen voor te integreren onderdelen (gootsteen, stopcontacten, (verluchtings)roosters, spots, …)
- Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm
- Controleert de kwaliteit en maatvoering
- Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Basiskennis van constructie- en verbindingstechnieken
- Basiskennis van bevestigingsmiddelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van plaatsingsmethodes voor houten elementen
- Competentie 12:
Helpt bij het afwerken van elementen in hout
- Integreert andere materialen
- Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van afwerkingstechnieken
- Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Kennis van materialen en gereedschappen
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van afwerkingstechnieken
- Basiskennis van beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Basiskennis van bevestigingsmiddelen
- Basiskennis van constructie- en verbindingstechnieken
- Basiskennis van hout en plaatmateriaal
- Basiskennis van (houtbewerkings)machines
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van montagetechnieken
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Basiskennis van opspansystemen (manueel en machinaal)
- Basiskennis van randapparatuur
- Basiskennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Basiskennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van afschrijfmethodes
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van communicatietechnieken
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Kennis van (interne) transportmiddelen
- Kennis van laad- en zekeringstechnieken
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van plaatsingsmethodes voor houten elementen
- Kennis van vakterminologie
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van verpakkingstechnieken
Cognitieve vaardigheden
- Communiceert effectief en efficiënt
- Controleert de beveiliging voor het opstarten
- Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
- Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
- Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- Rapporteert aan leidinggevenden
- Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
- Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm
- Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
- Werkt efficiënt samen met collega's
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
Probleemoplossende vaardigheden
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
Motorische vaardigheden
- Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
- Beperkt stofemissie
- Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
- Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
- Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
- Bevestigt beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Bevestigt en beveiligt tegen vervoersrisico’s (het zekeren van ladingen, …)
- Bevestigt houten elementen aan de ruwbouw en aan elkaar
- Boort gaten
- Brengt manueel grond-, tussen- en afwerklagen aan
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Brengt profileringen aan
- Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
- Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
- Houdt de werkplek schoon
- Integreert andere materialen
- Kantrecht en/of kort ruw hout af
- Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
- Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
- Maakt sluitstukken tussen houten elementen en de ruwbouw
- Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
- Past hef- en tiltechnieken toe
- Past manuele en machinale opspantechnieken toe
- Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
- Regelt beslag, sluit- en schuifmechanismen af
- Richt de werkplaats (ergonomisch) in
- Schaaft tot ontruwde vlakken
- Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
- Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
- Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
- Transporteert op de werf of plaats van bestemming
- Verlijmt verbindingsgedeelten
- Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval, …)
- Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
- Verwijdert lijmresten
- Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
- Voert kleine herstellingen en retouches uit
- Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Voorziet uitsparingen voor te integreren onderdelen (gootsteen, stopcontacten, (verluchtings)roosters, spots, …)
- Werkt ergonomisch
- Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
- Zaagt op maat
Omgevingscontext
- Bij het werken met machines kan er lawaaihinder en (hout)stof voorkomen.
- Binnen dit beroep maakt men gebruik van elektrisch en pneumatisch gereedschap. Dit kan gevaar inhouden voor het oplopen van snijwonden, het klem raken van de machine, de terugslag van het werkstuk en/of van de machine, het stoten tegen voorwerpen, gevaar voor elektrocutie, …
- De hout- en bouwsector kennen veel reglementeringen, normen, aanbevelingen en technische voorlichtingsfiches inzake kwaliteit, veiligheid, gezondheid, hygiëne, welzijn, milieu en duurzaam bouwen. Verspilling en de rijzende afvalberg dwingen tot een economische en ecologische omgang met en hergebruik van grondstoffen en materialen.
- De situatie op de werkplek kan het dragen van lasten en werken in moeilijke houdingen en omstandigheden impliceren.
- De werkopdrachten worden vaak strikt afgebakend in de tijd en er heersen in veel gevallen strikte deadlines, wat resultaatgerichtheid, stressbestendigheid en doorzettingsvermogen vraagt.
- Dit beroep wordt meestal in teamverband uitgeoefend, meestal in een onderneming waar de nodige flexibiliteit belangrijk is om zich aan te passen aan wijzigingen van planning, omgeving, grondstoffen en machines.
- Dit beroep wordt uitgeoefend in de werkplaats en op bouwplaatsen (nieuwbouw), in bewoonde of in gebruik zijnde gebouwen (renovatie) binnen ondernemingen en vergt de nodige mobiliteit en contactvaardigheid.
- Het bijblijven met de (technologische) ontwikkelingen binnen de sector vergt leergierigheid en het volgen van (verplichte) opleidingen.
Handelingscontext
- Aandacht hebben voor gevaarlijke situaties, veiligheidssignalisatie op de werkplek/werf respecteren en persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen met zorg gebruiken en onderhouden.
- Omzichtig omgaan met grondstoffen en producten, rekening houdend met veiligheidsvoorschriften.
- Oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, toewijding en zin voor esthetiek te werken.
- Op constructieve en gebruiksvriendelijke wijze uitwisselen van informatie met klanten, collega’s en derden.
- Zorgvuldig en nauwkeurig omgaan met (houtbewerkings)machines, gereedschappen en materialen.
Autonomie
Is zelfstandig in
- datgene wat binnen zijn opdracht en competentie ligt te veranderen en aan te passen indien nodig
- het gebruiken van gereedschappen en machines
- het uitvoeren van de toegewezen werkzaamheden, het voorbereiden, bewerken, vergaren, (af)monteren, afwerken of plaatsen
Is gebonden aan
- afspraken met betrekking tot zijn eigen werkzaamheden met collega's
- instructies en een ontvangen werkopdracht en tijdsplanning
- instructies van meubelmakers, interieurbouwers, schrijnwerkers of leidinggevenden
- veiligheids- en milieuvoorschriften, technische voorschriften, productfiches, werktekeningen en plannen
Doet beroep op
- een meer bevoegd persoon indien hij een probleem niet opgelost krijgt of te maken krijgt met werkzaamheden die buiten zijn bevoegdheid vallen
- leidinggevende en collega's voor de werkopdracht, (productie)gegevens, planning, melden van problemen/storingen en bijkomende instructies
Verantwoordelijkheid
- Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
- Helpt bij het afwerken van elementen in hout
- Helpt bij het behandelen van oppervlakken in hout (schuren, beschermen, afwerken, …)
- Helpt bij het bewerken van onderdelen met (houtbewerkings)machines
- Helpt bij het monteren en afregelen van beslag (scharnieren, lades, …)
- Helpt bij het plaatsen van houten elementen
- Helpt bij het vergaren van houten elementen
- Helpt bij het voorbereiden van de grondstoffen i.f.v. de werkopdracht (aftekenen, paren, …)
- Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
- Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
- Werkt in teamverband
- Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.