Juweelontwerper/goudsmid
BK-0404-2
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Juweelontwerper/goudsmid
Deze benaming komt voor in de Competent fiche "B160301 Edelsmeden en juwelen maken"
Definitie
Ontwerpt, vervaardigt of herstelt juwelen met de in de sector gebruikelijke technieken teneinde een nieuw of hersteld juweel af te leveren.
Niveau (VKS en EQF)
4
Jaar van erkenning
versie 2, 2020
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Stelt de klant/opdrachtgever vragen om de wensen van de klant/opdrachtgever te begrijpen (creatie, aanpassing van een juweel, werk uit edele metalen, edelstenen uitkiezen,…)
- Stelt vragen over de wensen van de klant/opdrachtgever
- Stelt de kenmerken van het stuk vast (soort metaal, vorm,…)
- Schat de haalbaarheid van de opdracht in
- Stelt materialen en toepassingen voor in functie van de technische vereisten, noden en budget
- Berekent de kostprijs op basis van de benodigde grondstoffen en manuren voor het werk
- Spreekt de uitvoeringstermijn af en volgt op
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis Frans, Engels, Duits (gebruiken en begrijpen van vakterminologie)
- Basiskennis kostprijsberekening
- Kennis van gemmologie
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van berekening van de legering
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 2:
Ontwerpt juwelen
- Maakt ontwerptekeningen op basis van de vereisten van de klant/opdrachtgever
- Geeft de ontwerpen weer (schetsmatig en/of CAD)
- Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces
- Werkt een ontwerp uit
- Vertaalt het ontwerp naar een werkbare tekening
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis kostprijsberekening
- Kennis van slijptypes van edelstenen
- Kennis van kenmerken van materialen van dierlijke en plantaardige oorsprong
- Kennis van manuele (technische) tekentechnieken
- Kennis CAD-technieken (Computer Aided design)
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 3:
Bepaalt de werkwijze en selecteert de metalen, accessoires, producten, gereedschappen
- Leest technische tekeningen
- Werkt volgens de volgorde van de fasen
- Berekent benodigde hoeveelheden materiaal en weegt ze af (goud, zilver, edelstenen,…)
- Beoordeelt de kwaliteit van het gekozen materiaal en gereedschap
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van chemie
- Kennis van gemmologie
- Kennis van kenmerken van materialen van dierlijke en plantaardige oorsprong
- Kennis van manuele (technische) tekentechnieken
- Kennis CAD-technieken (Computer Aided design)
- Kennis van technieken van metaalgieterij
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van berekening van de legering
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 4:
Bereidt het metaal voor en geeft de onderdelen van het werkstuk vorm (buigen, boren, vijlen, zagen,…)
- Voorziet de nodige materialen en onderdelen
- Legeert het metaal
- Walst plaat en trekt draad
- Gloeit de edelmetalen uit
- Maakt modellen en gietvormen
- Gebruikt gereedschap en meetapparatuur aangepast aan de opdracht
- Onderhoudt het gereedschap
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van gemmologie
- Kennis van technieken van metaalgieterij
- Kennis van de voorbereiding van het metaal door legeren, smelten, gieten, walsen, trekken en uitgloeien
- Kennis van de opbouw van het juweel
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van berekening van de legering
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 5:
Past de verwerkingstechnieken (manuele en digitale) toe
- Bepaalt welke technieken worden toegepast
- Past CAD/CAM technieken toe
- Past de verspanende bewerkingen toe (vijlt vlak, evenwijdig, passend, haaks; zaagt recht, ajour)
- Past de vervormende bewerkingen toe (buigen, plooien, hameren, pletten en trekken)
- Past montagetechnieken toe (solderen, revetteren, laseren en puntlassen)
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van chemie
- Kennis van gemmologie
- Kennis van technieken van metaalgieterij
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van berekening van de legering
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Grondige kennis van alle verwerkingstechnieken
- Grondige kennis van 3D technieken
- Competentie 6:
Maakt zettingen klaar; gladomzetting, draadzetting of plaatzetting (chaton of gladomzetting, rail of klemzetting, pavé en fantasiezetting)
- Maakt onderdelen passend
- Doet boringen en maakt de zettingen klaar
- Hanteert technieken om onderdelen te bevestigen (smeden, solderen, vijlen, polijsten,…)
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van chemie
- Kennis van giettechnieken
- Kennis van zettingstechnieken
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 7:
Versiert of decoreert juwelen en werkt af
- Bepaalt welke decoratietechnieken worden gebruikt om het gewenste resultaat te bekomen
- Past de verschillende decoratie- en afwerkingstechnieken toe (hameren, ciseleren, matteren, patineren, galvaniseren, polijsten…)
- Gebruikt gereedschap aangepast aan de opdracht
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van relevante gereedschappen
- Kennis van decoratie- en afwerkingstechnieken
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 8:
Controleert het vervaardigde stuk
- Controleert of het stuk de juiste afmetingen heeft
- Controleert het stuk op vormgeving
- Brengt de wettelijke waarborgstempels in het sieraad aan
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van het plaatsen van waarborgstempels
- Kennis van relevante wetgeving
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 9:
Noteert de activiteitsgegevens (hoeveelheid gebruikt goud,…)
- Brengt de uitgevoerde diensten en benodigde materialen in rekening (reparatie, creatie)
- Toont het aanbod dat voldoet aan de wens van de klant/opdrachtgever
- Noteert de kostprijs
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van registratietechnieken (kantoorsoftware)
- Basiskennis kostprijsberekening
- Kennis van relevante wetgeving
- Competentie 10:
Voert herstellingen, transformaties en aanpassingen uit
- Kijkt het materiaal na op slijtage/defecten
- Gebruikt een toetsingsmethode afgestemd op het te onderzoeken materiaal
- Raadpleegt vakliteratuur
- Spoort defecten op aan het juweel
- Herstelt het stuk of past het aan
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van chemie
- Kennis van kenmerken van materialen van dierlijke en plantaardige oorsprong
- Kennis van technieken van metaalgieterij
- Kennis van historische context en het gebruikt materiaal van bestaande juwelen
- Kennis van restauratie-, herstellings- en transformatietechnieken
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Competentie 11:
Ontwikkelt de eigen deskundigheid
- Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen
- Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken
- Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden
- Stuurt eigen werk bij op basis van feedback
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de grote maatschappelijke en artistieke tendensen
- Basiskennis van cultuurgeschiedenis
- Basiskennis van de artistieke terminologie
- Kennis juweelgeschiedenis
- Kennis van de creatieprocessen eigen aan het medium.
- Kennis van de verschillende contexten (beurzen, (online) presentatieplekken, tentoonstellingen, musea, galerij, opleidingsmogelijkheden, wedstrijden, publieke acties …)
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis Frans, Engels, Duits (gebruiken en begrijpen van vakterminologie)
- Basiskennis kostprijsberekening
- Basiskennis van chemie
- Basiskennis van cultuurgeschiedenis
- Basiskennis van de artistieke terminologie
- Basiskennis van de grote maatschappelijke en artistieke tendensen
- Basiskennis van registratietechnieken (kantoorsoftware)
- Kennis CAD-technieken (Computer Aided design)
- Kennis juweelgeschiedenis
- Kennis van de creatieprocessen eigen aan het medium.
- Kennis van de opbouw van het juweel
- Kennis van de verschillende contexten (beurzen, (online) presentatieplekken, tentoonstellingen, musea, galerij, opleidingsmogelijkheden, wedstrijden, publieke acties …)
- Kennis van de voorbereiding van het metaal door legeren, smelten, gieten, walsen, trekken en uitgloeien
- Kennis van decoratie- en afwerkingstechnieken
- Kennis van gemmologie
- Kennis van giettechnieken
- Kennis van het plaatsen van waarborgstempels
- Kennis van historische context en het gebruikt materiaal van bestaande juwelen
- Kennis van kenmerken van materialen van dierlijke en plantaardige oorsprong
- Kennis van manuele (technische) tekentechnieken
- Kennis van relevante gereedschappen
- Kennis van relevante wetgeving
- Kennis van restauratie-, herstellings- en transformatietechnieken
- Kennis van slijptypes van edelstenen
- Kennis van technieken van metaalgieterij
- Kennis van zettingstechnieken
- Grondige kennis van alle verwerkingstechnieken
- Grondige kennis van berekening van de legering
- Grondige kennis van eigenschappen van (edele) metalen
- Grondige kennis van kenmerken van legeringen van edelmetalen
- Grondige kennis van 3D technieken
Cognitieve vaardigheden
- Beoordeelt de kwaliteit van het gekozen materiaal en gereedschap
- Bepaalt welke decoratietechnieken worden gebruikt om het gewenste resultaat te bekomen
- Bepaalt welke technieken worden toegepast
- Berekent benodigde hoeveelheden materiaal en weegt ze af (goud, zilver, edelstenen,…)
- Berekent de kostprijs op basis van de benodigde grondstoffen en manuren voor het werk
- Brengt de uitgevoerde diensten en benodigde materialen in rekening (reparatie, creatie)
- Controleert het stuk op vormgeving
- Controleert of het stuk de juiste afmetingen heeft
- Gebruikt een toetsingsmethode afgestemd op het te onderzoeken materiaal
- Gebruikt gereedschap aangepast aan de opdracht
- Geeft de ontwerpen weer (schetsmatig en/of CAD)
- Gloeit de edelmetalen uit
- Heeft oog voor artistieke en culturele praktijken
- Heeft oog voor maatschappelijke en artistieke tendensen
- Heeft oog voor technieken en technologische trends in relatie tot de eigen werkzaamheden
- Integreert opgedane inzichten in het creatieve proces
- Kijkt het materiaal na op slijtage/defecten
- Leest technische tekeningen
- Legeert het metaal
- Maakt modellen en gietvormen
- Maakt ontwerptekeningen op basis van de vereisten van de klant/opdrachtgever
- Noteert de kostprijs
- Past CAD/CAM technieken toe
- Raadpleegt vakliteratuur
- Schat de haalbaarheid van de opdracht in
- Spreekt de uitvoeringstermijn af en volgt op
- Stelt de kenmerken van het stuk vast (soort metaal, vorm,…)
- Stelt materialen en toepassingen voor in functie van de technische vereisten, noden en budget
- Stelt vragen over de wensen van de klant/opdrachtgever
- Toont het aanbod dat voldoet aan de wens van de klant/opdrachtgever
- Vertaalt het ontwerp naar een werkbare tekening
- Walst plaat en trekt draad
- Werkt een ontwerp uit
- Werkt volgens de volgorde van de fasen
Probleemoplossende vaardigheden
- Herstelt het stuk of past het aan
- Spoort defecten op aan het juweel
- Stuurt eigen werk bij op basis van feedback
Motorische vaardigheden
- Brengt de wettelijke waarborgstempels in het sieraad aan
- Doet boringen en maakt de zettingen klaar
- Gebruikt gereedschap en meetapparatuur aangepast aan de opdracht
- Hanteert technieken om onderdelen te bevestigen (smeden, solderen, vijlen, polijsten,…)
- Maakt onderdelen passend
- Onderhoudt het gereedschap
- Past de verschillende decoratie- en afwerkingstechnieken toe (hameren, ciseleren, matteren, patineren, galvaniseren, polijsten…)
- Past de verspanende bewerkingen toe (vijlt vlak, evenwijdig, passend, haaks; zaagt recht, ajour)
- Past de vervormende bewerkingen toe (buigen, plooien, hameren, pletten en trekken)
- Past montagetechnieken toe (solderen, revetteren, laseren en puntlassen)
- Voorziet de nodige materialen en onderdelen
Omgevingscontext
- Creativiteit en zin voor esthetiek in de opmaak en afwerking van het werkstuk zijn noodzakelijk
- De beroepsbeoefenaar moet zeer nauwkeurig te werk gaan
- De uitvoering van het beroep vraagt het minutieus opvolgen van de werkvolgorde
- Het beroep houdt het geregeld in contact komen met leveranciers, deskundigen en klanten in waarbij de communicatie in diverse talen gebeurt.
- Het beroep wordt uitgeoefend in een atelier en een winkelruimte, en sommige aspecten in een kantoor.
- Het beroep wordt uitgeoefend in optimale omstandigheden: licht, temperatuur, ergonomie,…
- Het handelen varieert naargelang de opdracht: de handelingen moeten worden afgestemd op de eigenschappen van het werk, de wensen van de opdrachtgever en de (edel)metaalsoort.
Handelingscontext
- De beroepsbeoefenaar is verantwoordelijk voor een verantwoorde planning, voor de keuze van kwaliteitsvolle en prijsbewuste grondstoffen en materialen.
- De beroepsbeoefenaar voert uiteenlopende opdrachten uit met een zeer breed gamma aan materialen en gereedschappen
- Het beroep vereist constante aandacht omwille van omgang met delicaat/breekbaar materiaal
- Het beroep vereist een hoge mate aan precisie bij de uitvoer van de opdracht
- Het beroep vereist een onberispelijke moraliteit.
- Het beroep vereist kwaliteitsvol handelen
- Het werk impliceert, onder meer, het langdurig zitten in dezelfde positie
Autonomie
Is zelfstandig in
- Het afwerken van zijn taken
- Het controleren van zijn taken
- Het uitvoeren van zijn taken
- Het voorbereiden van zijn taken
Is gebonden aan
- De opdrachten en bestellingen
- De wensen van de klant/instructies van de opdrachtgever
Doet beroep op
- Beroepsverenigingen
- Collega’s met (bijkomende of specifieke) expertise
Verantwoordelijkheid
- Bepaalt de werkwijze en selecteert de metalen, accessoires, producten, gereedschappen
- Bereidt het metaal voor en geeft de onderdelen van het werkstuk vorm (buigen, boren, vijlen, zagen,…)
- Controleert het vervaardigde stuk
- Maakt zettingen klaar; gladomzetting, draadzetting of plaatzetting (chaton of gladomzetting, rail of klemzetting, pavé en fantasiezetting)
- Noteert de activiteitsgegevens (hoeveelheid gebruikt goud,…)
- Ontwerpt juwelen
- Ontwikkelt de eigen deskundigheid
- Past de verwerkingstechnieken (manuele en digitale) toe
- Stelt de klant/opdrachtgever vragen om de wensen van de klant/opdrachtgever te begrijpen (creatie, aanpassing van een juweel, werk uit edele metalen, edelstenen uitkiezen,…)
- Versiert of decoreert juwelen en werkt af
- Voert herstellingen, transformaties en aanpassingen uit
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.