Skip to Main Content
 

Beroepskwalificatie

Koelmonteur

 
BK-0143-2
 Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.

Globaal

Titel

Koelmonteur

Definitie

Monteert de onderdelen van vaste of mobiele koel- en vriesinstallaties en controleert na de montage op lekken teneinde de installatie klaar te zetten voor het vacumeren en te vullen met koudemiddel.

Niveau (VKS en EQF)

3

Jaar van erkenning

versie 2, 2020

Competenties

Opsomming competenties

  • Competentie 1:
    Werkt in teamverband
    • Communiceert gepast en efficiënt
    • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
    • Overlegt over de voorbereiding en uitvoering van de opdracht
    • Rapporteert aan klanten of verantwoordelijke
    • Werkt efficiënt samen met alle betrokkenen
    • Licht de klant of verantwoordelijke in bij onvoorziene omstandigheden
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
    • Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden
  • Competentie 2:
    Organiseert de taken in functie van een dagplanning
    • Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
    • Leest en begrijpt plannen, werktekeningen of werkopgaveblad
    • Houdt voorraden bij en vult aan
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis voorraadbeheer
    • Basiskennis Engels (begrijpt bij het lezen vakjargon, woorden en eenvoudige zinnen in werkgerelateerde documenten)
    • Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
  • Competentie 3:
    Werkt met oog voor eigen veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
    • Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid en milieu
    • Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
    • Sorteert afval en beschermt het milieu, zichzelf en collega’s tegen schadelijke stoffen
    • Herkent asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten, houdt de andere afvalstromen apart en neemt de nodige acties voor een veilige verwijdering
    • Neemt gepaste maatregelen bij opslag van en ongelukken met gevaarlijke producten
    • Werkt ergonomisch
    • Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
    • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
    • Richt de eigen werkplek in volgens voorschriften en/of instructies
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van milieuvoorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
    • Basiskennis veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
    • Basiskennis van kwaliteitsnormen, maatvoering en maattoleranties
    • Kennis van specifieke risico’s verbonden aan de werkzaamheden, zoals: stof en andere gevaarlijke producten; elektriciteit, lawaai, trillingen, brand en explosies; heffen en tillen
    • Kennis van beschermingsmiddelen aangepast aan de werkomstandigheden: CBM’s , PBM’s, pictogrammen en etiketten
    • Kennis van de voorschriften van inzameling van afvalstoffen
  • Competentie 4:
    Werkt op hoogte
    • Gebruikt ladders, steigers en hoogwerkers volgens de veiligheidsregels
    • Bouwt rolsteigers op en af volgens de voorschriften
    • Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van code van goede praktijk van werken op hoogte
    • Kennis van de voorschriften voor het opbouwen of afbreken van rolsteigers
    • Kennis van grenzen van bevoegdheden
    • Kennis van werkinstructie hoogwerker
    • Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden
  • Competentie 5:
    Gebruikt gepaste machines en gereedschappen
    • Controleert de staat van machines en gereedschappen voor gebruik
    • Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
    • Reinigt de machines en gereedschappen na gebruik
    • Controleert de machines en gereedschappen na gebruik
    • Voert onderhoud uit aan de eigen machines of gereedschappen en herstelt indien nodig
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van materialen, gereedschappen en machines
    • Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel
  • Competentie 6:
    Bereidt de eigen installatiewerken voor
    • Voert afbraakwerk en/of gehele of gedeeltelijke demontage van oude, koudemiddelvrije installaties uit volgens de voorschriften
    • Zet de leidingstracés uit
    • Leest plannen, schema's, werktekeningen of werkopgaveblad
    • Gebruikt toepassingen om technische informatie op te zoeken
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis planlezen en schemalezen
    • Kennis van demontagetechnieken voor hergebruik van materialen
  • Competentie 7:
    Plaatst en monteert alle onderdelen en componenten van klimaat-, koel- en vriesinstallaties
    • Volgt en respecteert de plannen, schema’s en montagevoorschriften (respecteert de aangegeven ondersteunpunten, bewaart vrije doorgangen)
    • Plaatst isolatiepanelen van koel- en vriescellen
    • Gebruikt bevestigingsmaterialen aangepast aan de ondergrond en de te bevestigen componenten
    • Plaatst de componenten op een bereikbare plaats (verdere aansluiting, onderhoud en herstelling)
    • Sluit alle doorvoeropeningen brandwerend, lucht-, en waterdicht af
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van toepassingen van koudemiddelen
    • Basiskennis van componenten en onderdelen van koelinstallaties
    • Kennis van vakterminologie in het kader van de uit te voeren werkzaamheden
    • Kennis van materialen, gereedschappen en machines
    • Kennis van buisverbindingen en koppelingen
    • Kennis van het gebruik van hardsoldeerset en uitzettang
  • Competentie 8:
    Monteert en verbindt koudemiddelleidingen en componenten
    • Brengt buizen op maat, plooit ze in bochten en werkt ze af
    • Sluit koelleidingen af die niet bewerkt worden
    • Voorkomt vervorming en elektrolyse
    • Vermijdt bij de installatie trillingen, condensatie en corrosie
    • Voorziet uitzettingsmogelijkheden bij doorvoeringen en bevestigingen
    • Brengt isolatie aan op de te isoleren koelleidingen
    • Past montagetechnieken toe
    • Maakt verbindingen en koppelingen volgens de code van goede praktijk
    • Sluit de componenten aan
    • Merkt de locatie van de verbindingen op het werkschema en/of de isolatiemantel
    • Past demontagetechnieken toe in een koudemiddelvrije installatie
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van componenten en onderdelen van koelinstallaties
    • Kennis van vakterminologie in het kader van de uit te voeren werkzaamheden
    • Kennis van materialen, gereedschappen en machines
    • Kennis van buisverbindingen en koppelingen
    • Kennis van het gebruik van hardsoldeerset en uitzettang
  • Competentie 9:
    Demonteert en monteert elektrische leidingen
    • Monteert kabelgoten en beugels volgens plan
    • Brengt beschermingsmateriaal aan om beschadiging van leidingen en kabels te vermijden
    • Plaatst de kabels
    • Brengt kabelmerken aan en sluit aan volgens klem-en kabellijst
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van procedures van BA4/BA5
    • Basiskennis van elektriciteitswerken (gereedschappen, materialen, meettoestellen, risico’s, veiligheidsvoorzieningen
    • Kennis van elektrische verbindingen
  • Competentie 10:
    Controleert de installatie op dichtheid en herstelt
    • Controleert visueel de montage
    • Voert een druktest uit
    • Controleert de aansluitingen op lekken
    • Herstelt eventuele lekken
    • Voert opnieuw een druktest uit
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van interne werkdocumenten en rapporteringsvoorschriften
    • Kennis van buisverbindingen en koppelingen
    • Kennis van druktest

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Kennis

  • Basiskennis Engels (begrijpt bij het lezen vakjargon, woorden en eenvoudige zinnen in werkgerelateerde documenten)
  • Basiskennis planlezen en schemalezen
  • Basiskennis van componenten en onderdelen van koelinstallaties
  • Basiskennis van elektriciteitswerken (gereedschappen, materialen, meettoestellen, risico’s, veiligheidsvoorzieningen
  • Basiskennis van kwaliteitsnormen, maatvoering en maattoleranties
  • Basiskennis van milieuvoorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
  • Basiskennis van procedures van BA4/BA5
  • Basiskennis van toepassingen van koudemiddelen
  • Basiskennis veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
  • Basiskennis voorraadbeheer
  • Kennis van beschermingsmiddelen aangepast aan de werkomstandigheden: CBM’s , PBM’s, pictogrammen en etiketten
  • Kennis van buisverbindingen en koppelingen
  • Kennis van code van goede praktijk van werken op hoogte
  • Kennis van de voorschriften van inzameling van afvalstoffen
  • Kennis van de voorschriften voor het opbouwen of afbreken van rolsteigers
  • Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden
  • Kennis van demontagetechnieken voor hergebruik van materialen
  • Kennis van druktest
  • Kennis van elektrische verbindingen
  • Kennis van grenzen van bevoegdheden
  • Kennis van het gebruik van hardsoldeerset en uitzettang
  • Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden
  • Kennis van interne werkdocumenten en rapporteringsvoorschriften
  • Kennis van materialen, gereedschappen en machines
  • Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel
  • Kennis van specifieke risico’s verbonden aan de werkzaamheden, zoals: stof en andere gevaarlijke producten; elektriciteit, lawaai, trillingen, brand en explosies; heffen en tillen
  • Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
  • Kennis van vakterminologie in het kader van de uit te voeren werkzaamheden
  • Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
  • Kennis van werkinstructie hoogwerker

Cognitieve vaardigheden

  • Communiceert gepast en efficiënt
  • Controleert de aansluitingen op lekken
  • Controleert de machines en gereedschappen na gebruik
  • Controleert de staat van machines en gereedschappen voor gebruik
  • Controleert visueel de montage
  • Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
  • Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
  • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
  • Gebruikt toepassingen om technische informatie op te zoeken
  • Herkent asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten, houdt de andere afvalstromen apart en neemt de nodige acties voor een veilige verwijdering
  • Houdt voorraden bij en vult aan
  • Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid en milieu
  • Leest en begrijpt plannen, werktekeningen of werkopgaveblad
  • Leest plannen, schema's, werktekeningen of werkopgaveblad
  • Overlegt over de voorbereiding en uitvoering van de opdracht
  • Rapporteert aan klanten of verantwoordelijke
  • Richt de eigen werkplek in volgens voorschriften en/of instructies
  • Sorteert afval en beschermt het milieu, zichzelf en collega’s tegen schadelijke stoffen
  • Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
  • Vermijdt bij de installatie trillingen, condensatie en corrosie
  • Voert een druktest uit
  • Voert opnieuw een druktest uit
  • Volgt en respecteert de plannen, schema’s en montagevoorschriften (respecteert de aangegeven ondersteunpunten, bewaart vrije doorgangen)
  • Voorkomt vervorming en elektrolyse
  • Voorziet uitzettingsmogelijkheden bij doorvoeringen en bevestigingen
  • Werkt efficiënt samen met alle betrokkenen
  • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken

Probleemoplossende vaardigheden

  • Herstelt eventuele lekken
  • Licht de klant of verantwoordelijke in bij onvoorziene omstandigheden
  • Neemt gepaste maatregelen bij opslag van en ongelukken met gevaarlijke producten
  • Voert onderhoud uit aan de eigen machines of gereedschappen en herstelt indien nodig

Motorische vaardigheden

  • Bouwt rolsteigers op en af volgens de voorschriften
  • Brengt beschermingsmateriaal aan om beschadiging van leidingen en kabels te vermijden
  • Brengt buizen op maat, plooit ze in bochten en werkt ze af
  • Brengt isolatie aan op de te isoleren koelleidingen
  • Brengt kabelmerken aan en sluit aan volgens klem-en kabellijst
  • Gebruikt bevestigingsmaterialen aangepast aan de ondergrond en de te bevestigen componenten
  • Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
  • Gebruikt ladders, steigers en hoogwerkers volgens de veiligheidsregels
  • Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
  • Maakt verbindingen en koppelingen volgens de code van goede praktijk
  • Merkt de locatie van de verbindingen op het werkschema en/of de isolatiemantel
  • Monteert kabelgoten en beugels volgens plan
  • Past demontagetechnieken toe in een koudemiddelvrije installatie
  • Past montagetechnieken toe
  • Plaatst de componenten op een bereikbare plaats (verdere aansluiting, onderhoud en herstelling)
  • Plaatst de kabels
  • Plaatst isolatiepanelen van koel- en vriescellen
  • Reinigt de machines en gereedschappen na gebruik
  • Sluit alle doorvoeropeningen brandwerend, lucht-, en waterdicht af
  • Sluit de componenten aan
  • Sluit koelleidingen af die niet bewerkt worden
  • Voert afbraakwerk en/of gehele of gedeeltelijke demontage van oude, koudemiddelvrije installaties uit volgens de voorschriften
  • Werkt ergonomisch
  • Zet de leidingstracés uit

Omgevingscontext

  • Afhankelijk van de opdracht werkt hij buiten of binnen, soms op hoogte en op moeilijk bereikbare plaatsen. Bij het werken met machines kan er lawaaihinder en stof voorkomen.
  • De koelmonteur werkt, ongeacht de sector waartoe hij behoort, in een HVAC-bedrijf, een koeltechnisch bedrijf, een productiebedrijf of een facility management bedrijf.
  • De koelmonteur werkt meestal met vooropgestelde deadlines. Er wordt verwacht dat hij een taak uitvoert binnen de voorgeschreven tijd.
  • De koelmonteur werkt zowel in teamverband als individueel.
  • Het werkdomein kent veel reglementen, normen, aanbevelingen en technische voorlichtingsfiches over kwaliteit, veiligheid, gezondheid, hygiëne, welzijn en milieu.
  • Hij communiceert over eventuele tekortkomingen, ontstaan tijdens de montage.
  • Hij moet flexibel kunnen omspringen met wijzigingen van planning, omgeving, grondstoffen en machines.
  • Installaties worden volgens opgelegde voorschriften opgebouwd. De toepassing, omvang en uitvoering van koelsystemen kunnen echter erg verschillen en heel specifiek zijn. De koelsystemen die op maat gemaakt worden zijn meestal geïntegreerd en complex. Tijdens het werkproces moet de koelmonteur geschikte oplossingen kunnen bedenken op basis van aanwijzingen, metingen en waarnemingen.
  • Monteurs die in een productieomgeving werken voeren vaak meer repetitieve taken uit op basis van een gedetailleerde werkvoorbereiding. In andere gevallen is er een grote variatie in de montagewerkzaamheden, weliswaar met een gelijkwaardige complexiteit.

Handelingscontext

  • De koelmonteur is milieubewust, verzamelt systematisch het afval en is gemotiveerd om afvalstoffen te sorteren.
  • De koelmonteur moet er zich van bewust zijn dat elke handeling van belang is voor de energieprestatie van de installatie of het toestel.
  • De koelmonteur moet oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de opdrachtgever
  • De koelmonteur werkt met zorg, toewijding en zin voor precisie. Hij/zij behandelt materiaal en onderdelen met de nodige voorzichtigheid om schade te voorkomen.
  • Hij bouwt een installatie op volgens opgelegde voorschriften, regelementen en normen.
  • Hij heeft aandacht voor ergonomie omdat hij regelmatig lasten moet dragen en in moeilijke posities en op moeilijk bereikbare plaatsen moet werken.
  • Hij heeft oog voor gevaarlijke situaties, gebruikt PBM’s en CBM’s op een correcte manier en draagt er zorg voor.
  • Hij is in staat om op een contactvaardige, duidelijke en constructieve manier informatie uit te wisselen met collega’s, derden en opdrachtgevers
  • Hij moet resultaatgericht en met een economische ingesteldheid werken en over het nodige doorzettingsvermogen beschikken.
  • Hij wordt verondersteld leergierig te zijn want bijblijven met de technologische ontwikkelingen in het vakgebied is een must.

Autonomie

Is zelfstandig in
  • het bepalen hoe hij afval verzamelt, sorteert en verwijdert
  • het bepalen hoe hij veilig en milieubewust werkt
  • het bepalen van de eigen werkvolgorde, waarbij hij steeds rekening houdt met de omstandigheden
  • het bepalen welk gereedschap gepast is
  • het bepalen welke persoonlijke beschermingsmiddelen hij in welke situatie gebruikt
  • het bieden van hulp aan collega’s om ergonomisch werken mogelijk te maken
  • het controleren op lekken in de installatie
  • het controleren van de kwaliteit van het werk
  • het demonteren, monteren van onderdelen, leidingen en componenten
Is gebonden aan
  • afspraken met collega’s en opdrachtgevers
  • alle veiligheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften in het stellen van handelingen in het kader van zijn eigen werk
Doet beroep op
  • een bevoegd persoon indien hij/zij een probleem niet opgelost krijgt buiten het eigen vakgebied en bij het opmerken van een gevaarlijke situatie
  • een collega koeltechnicus voor technische ondersteuning en voor advies

Verantwoordelijkheid

  • Bereidt de eigen installatiewerken voor
  • Controleert de installatie op dichtheid en herstelt
  • Demonteert en monteert elektrische leidingen
  • Gebruikt gepaste machines en gereedschappen
  • Monteert en verbindt koudemiddelleidingen en componenten
  • Organiseert de taken in functie van een dagplanning
  • Plaatst en monteert alle onderdelen en componenten van klimaat-, koel- en vriesinstallaties
  • Werkt in teamverband
  • Werkt met oog voor eigen veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
  • Werkt op hoogte

Attesten en voorwaarden

Wettelijke attesten en voorwaarden

Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.

Bijkomende attesten

  • Certificaat van bekwaamheid in de koeltechniek van categorie I, II, III of IV zoals bepaald in BVR van 19 november 2010 tot vaststelling van het Vlaams reglement inzake erkenningen met betrekking tot het leefmilieu