Plaatwerker carrosserie

 
BK-0121-3
 Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.

Globaal

Titel

Plaatwerker carrosserie

Er zijn een aantal benamingen voor het beroep: plaatslager, plaatbewerker etc.

Definitie

De plaatwerker carrosserie vervangt of herstelt beschadigde plaatonderdelen teneinde deze weer in vorm te brengen.

Niveau (VKS en EQF)

3

Jaar van erkenning

versie 3, 2019

Competenties

Opsomming competenties

  • Competentie 1:
    Controleert de geometrie van het chassis, de zelfdragende carrosserie, het onderstel, ... en buigt vervormde carrosserie-elementen weer recht of vervangt ze
    • Houdt zich aan de constructeursvoorschriften en de autotechnische keuringsnormen
    • Gebruikt meet- en controle-instrumenten
    • Controleert vervormingen van het chassis met een richtbank, mallen of lasermeetpunten en meetinstrumenten
    • Brengt de ankerpunten aan waaraan men het voertuig kan rechttrekken
    • Richt het voertuig met behulp van de richtbank volgens de voorgeschreven trekrichting
    • Richt het chassis met behulp van een richtsysteem met meet- of kaliberapparatuur
    • Legt krimppunten op plaatsen met overmatige rek
    • Werkt kleine blutsen, builen en deuken weg met pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap
    • Deukt schade spuitvrij uit met specifiek gereedschap
    • Maakt nieuwe stukken op maat
    • Lijmt of last nieuwe stukken op het koetswerk
    • Werkt lasnaden en herstelde delen bij zonder dat de herstelling aan stevigheid inboet (slijpen, vijlen, schuren, frezen, …)
    • Vertint, soldeert of dicht lasnaden, puntlassen en andere naden af
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis automechanica
    • Kennis van plaatwerk
    • Kennis van richtwerk
    • Kennis van geometrie (uitlijnen)
    • Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
    • Kennis van lastechnieken
    • Kennis van lijmkarakteristieken
    • Kennis van roestwerende producten
    • Kennis van corrosiegevoelige componenten
    • Kennis van autotechnische keuringsnormen
    • Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
    • Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
    • Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
  • Competentie 2:
    Heeft oog voor defecten en schade die niet op de werkfiche staan
    • Merkt schade op en meldt de schade als die niet vermeld is op de werkfiche
    • Meldt de vaststellingen aan de verantwoordelijke
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis auto-elektriciteit
    • Basiskennis auto- elektronica
    • Basiskennis automechanica
    • Kennis van geometrie (uitlijnen)
  • Competentie 3:
    Herstelt en/of vervangt al dan niet dragende plaatonderdelen in functie van de voorschriften van de constructeur
    • Tilt het voertuig op volgens de instructies van de constructeur
    • Deukt het voertuig uit met behulp van de gepaste hulpgereedschappen
    • Werkt de plaat strak uit
    • Verwijdert plaatdelen door te zagen, beitelen, slijpen of boren
    • Plaatst nieuwe onderdelen en past deze aan het voertuig aan
    • Bevestigt nieuwe onderdelen door te lassen, lijmen, schroeven, clinchen, klinken, hardsolderen…
    • Werkt lasnaden en herstelde of verbonden onderdelen bij door te slijpen, vijlen, schuren of frezen zonder dat aan stevigheid ingeboet wordt
    • Verwijdert oude laklagen en schuurt verloopranden aan
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis automechanica
    • Kennis van plaatwerk
    • Kennis van richtwerk
    • Kennis van geometrie (uitlijnen)
    • Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
    • Kennis van lastechnieken
    • Kennis van lijmkarakteristieken
    • Kennis van roestwerende producten
    • Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
    • Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
    • Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
  • Competentie 4:
    Brengt kitten en corrosiewerende producten aan
    • Bootst de originele naden na
    • Controleert dat de naden 100% dicht zijn om waterinfiltratie en roestvorming te voorkomen
    • Brengt beschermingskitten aan op kwetsbare plaatsen (wieldoorgangen, bodemplaten, …)
    • Brengt corrosiewerend product aan
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van roestwerende producten
    • Kennis van corrosiegevoelige componenten
  • Competentie 5:
    Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
    • Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
    • Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
    • Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens voorschriften
    • Recupereert materialen
    • Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
    • Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
    • Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
    • Houdt rekening met het verband tussen de eigen werkzaamheden en risico’s verbonden aan het hogespanningssysteem van voertuigen (bijvoorbeeld elektrische, hybride, waterstof,…)
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van de opbouw en werking van hogespanningssystemen in voertuigen
    • Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
    • Kennis van veiligheidsregels
    • Kennis van milieuvoorschriften
    • Kennis van ergonomie
    • Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
    • Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
    • Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
    • Kennis van kwaliteitsnormen
  • Competentie 6:
    Voert de werkzaamheden uit op basis van een werkfiche of aanwijzingen van een verantwoordelijke
    • Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
    • Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
    • Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften)
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van bedrijfseigen software
    • Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
  • Competentie 7:
    Bereidt de werkplek en het voertuig voor
    • Interpreteert de werkfiche
    • Identificeert het voertuig
    • Zorgt dat voertuig verplaatst wordt naar de werkzone
    • Bereidt het gereedschap en de producten voor en zet ze klaar
    • Beschermt het voertuig (stoelhoes, stuurhoes, tapijtbescherming, …) en eventuele andere voertuigen in de buurt (gordijnen, …)
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van voertuigtypes
    • Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
    • Kennis van veiligheidsregels
    • Kennis van milieuvoorschriften
    • Kennis van ergonomie
    • Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
    • Kennis van eigenschappen van de te bewerken materialen
    • Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
    • Kennis van kwaliteitsnormen
  • Competentie 8:
    Vult de opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
    • Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
    • Registreert gebruikte hoeveelheden materialen
    • Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
    • Gebruikt bedrijfseigen software
  • met inbegrip van kennis:
    • Basiskennis van bedrijfseigen software
    • Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
  • Competentie 9:
    Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
    • Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
    • Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
    • Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)
  • met inbegrip van kennis:
    • Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
    • Kennis van schoonmaaktechnieken
    • Kennis van onderhoudsproducten

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Kennis

  • Basiskennis van de opbouw en werking van hogespanningssystemen in voertuigen
  • Basiskennis auto-elektriciteit
  • Basiskennis auto- elektronica
  • Basiskennis automechanica
  • Basiskennis van bedrijfseigen software
  • Kennis van voertuigtypes
  • Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
  • Kennis van veiligheidsregels
  • Kennis van milieuvoorschriften
  • Kennis van ergonomie
  • Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
  • Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
  • Kennis van eigenschappen van de te bewerken materialen
  • Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
  • Kennis van kwaliteitsnormen
  • Kennis van plaatwerk
  • Kennis van richtwerk
  • Kennis van geometrie (uitlijnen)
  • Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
  • Kennis van lastechnieken
  • Kennis van lijmkarakteristieken
  • Kennis van roestwerende producten
  • Kennis van corrosiegevoelige componenten
  • Kennis van autotechnische keuringsnormen
  • Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
  • Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
  • Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
  • Kennis van schoonmaaktechnieken
  • Kennis van onderhoudsproducten

Cognitieve vaardigheden

  • Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
  • Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens voorschriften
  • Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
  • Houdt rekening met het verband tussen de eigen werkzaamheden en risico’s verbonden aan het hogespanningssysteem van voertuigen (bijvoorbeeld elektrische, hybride, waterstof,…)
  • Houdt zich aan de constructeursvoorschriften en de autotechnische keuringsnormen
  • Controleert vervormingen van het chassis met een richtbank, mallen of lasermeetpunten en meetinstrumenten
  • Merkt schade op en meldt de schade als die niet vermeld is op de werkfiche
  • Meldt de vaststellingen aan de verantwoordelijke
  • Controleert dat de naden 100% dicht zijn om waterinfiltratie en roestvorming te voorkomen
  • Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
  • Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften)
  • Interpreteert de werkfiche
  • Identificeert het voertuig
  • Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
  • Registreert gebruikte hoeveelheden materialen
  • Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
  • Gebruikt bedrijfseigen software

Motorische vaardigheden

  • Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
  • Recupereert materialen
  • Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
  • Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
  • Gebruikt meet- en controle-instrumenten
  • Brengt de ankerpunten aan waaraan men het voertuig kan rechttrekken
  • Richt het voertuig met behulp van de richtbank volgens de voorgeschreven trekrichting
  • Richt het chassis met behulp van een richtsysteem met meet- of kaliberapparatuur
  • Legt krimppunten op plaatsen met overmatige rek
  • Werkt kleine blutsen, builen en deuken weg met pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap
  • Deukt schade spuitvrij uit met specifiek gereedschap
  • Maakt nieuwe stukken op maat
  • Lijmt of last nieuwe stukken op het koetswerk
  • Werkt lasnaden en herstelde delen bij zonder dat de herstelling aan stevigheid inboet (slijpen, vijlen, schuren, frezen, …)
  • Vertint, soldeert of dicht lasnaden, puntlassen en andere naden af
  • Tilt het voertuig op volgens de instructies van de constructeur
  • Deukt het voertuig uit met behulp van de gepaste hulpgereedschappen
  • Werkt de plaat strak uit
  • Verwijdert plaatdelen door te zagen, beitelen, slijpen of boren
  • Plaatst nieuwe onderdelen en past deze aan het voertuig aan
  • Bevestigt nieuwe onderdelen door te lassen, lijmen, schroeven, clinchen, klinken, hardsolderen…
  • Werkt lasnaden en herstelde of verbonden onderdelen bij door te slijpen, vijlen, schuren of frezen zonder dat aan stevigheid ingeboet wordt
  • Verwijdert oude laklagen en schuurt verloopranden aan
  • Bootst de originele naden na
  • Brengt beschermingskitten aan op kwetsbare plaatsen (wieldoorgangen, bodemplaten, …)
  • Brengt corrosiewerend product aan
  • Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
  • Zorgt dat voertuig verplaatst wordt naar de werkzone
  • Bereidt het gereedschap en de producten voor en zet ze klaar
  • Beschermt het voertuig (stoelhoes, stuurhoes, tapijtbescherming, …) en eventuele andere voertuigen in de buurt (gordijnen, …)
  • Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
  • Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
  • Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)

Omgevingscontext

  • De plaatwerker carrosserie situeert zich in de autosector bij de schadeherstelbedrijven
  • Hij werkt alleen of samen met collega’s plaatwerkers carrosserie en demonteur monteur carrosserie
  • Bij het uitvoeren van de werkzaamheden kan lawaaihinder voorkomen
  • Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen is vereist
  • De activiteiten vinden plaats in de werkplaats zelf, hij gaat niet ter plaatse.
  • Het beroep wordt uitgeoefend binnen een aaneenschakeling van activiteiten in een herstelproces, waarbij de plaatwerker carrosserie een duidelijk afgebakende plaats inneemt
  • Het beroep is vrij gestructureerd, er is een logische volgorde bij het herstellen van de schade
  • De plaatwerker carrosserie dient efficiënt te werken zodat de planning en het gehele herstelproces geen vertraging oploopt
  • De uitoefening van het beroep varieert naar type, merk van auto en de omvang van de schade

Handelingscontext

  • De plaatwerker carrosserie dient tijdens zijn ganse dag aandachtig te zijn omdat zijn werk invloed kan hebben op de veiligheid van de wagen
  • Hij moet oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, precisie en toewijding te werken
  • Hij moet aandacht hebben voor gevaarlijke situaties: vb. tijdens het lassen en slijpen aandacht hebben voor brandveiligheid
  • Hij moet omzichtig omgaan met grondstoffen en producten ( anders kans op hechtingsproblemen, roestvorming) rekening houdend met veiligheidsvoorschriften
  • Hij moet zorgvuldig en nauwkeurig omgaan met machines en gereedschappen: lasapparaat, slijpmachine, hamer, tas, meet- en richtapparatuur

Autonomie

Is zelfstandig in
  • Het plannen van de eigen werkzaamheden binnen een voorgeschreven volgorde en op basis van de werkfiche
  • Het voorbereiden van zijn werkplek en het voertuig
  • Het bijdragen tot het bepalen welke onderdelen vervangen moeten worden
  • Het opsporen en melden van extra schade
  • Het herstellen en/of vervangen van al dan niet dragende onderdelen
  • Het kitten en/of aanbrengen van corrosiewerende producten
  • Het invullen van opvolgdocumenten en informatie doorgeven aan de betrokkenen
  • Het sorteren van afval
Is gebonden aan
  • de voorschriften van de constructeur
  • de richtlijnen van zijn verantwoordelijke
  • milieu- en veiligheidsvoorschriften
  • de werkfiche
Doet beroep op
  • de verantwoordelijke indien iets anders dient te gebeuren dan op de werkfiche aangegeven is (vb. vervangen ipv herstellen)
  • de verantwoordelijke om samen met hem te bepalen welke onderdelen vervangen dienen te worden bij schade niet vermeld op de werkfiche

Verantwoordelijkheid

  • Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
  • Voert de werkzaamheden uit op basis van een werkfiche of aanwijzingen van een verantwoordelijke
  • Heeft oog voor defecten en schade die niet op de werkfiche staan
  • Bereidt de werkplek en het voertuig voor
  • Vult de opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
  • Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
  • Controleert de geometrie van het chassis, de zelfdragende carrosserie, het onderstel, ... en buigt vervormde carrosserie-elementen weer recht of vervangt ze
  • Herstelt en/of vervangt al dan niet dragende plaatonderdelen in functie van de voorschriften van de constructeur
  • Brengt kitten en corrosiewerende producten aan

Attesten en voorwaarden

Wettelijke attesten en voorwaarden

Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.