Fietshersteller
BK-0117-2
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Fietshersteller
Definitie
De fietshersteller bouwt op vraag van de klant fietsen, aanverwanten en hun toebehoren op en stelt ze af volgens constructeursvoorschriften en onderhoudt, herstelt en vervangt onderdelen en uitrusting van fietsen en aanverwanten volgens de veiligheidsvoorschriften en de regelgeving teneinde deze rijklaar te maken.
Afbakening
Volgende onderhouds-, herstel- en diagnoseactiviteiten worden door de fietshersteller uitgevoerd:
- Onderhouden/herstellen van componenten van elektrische en klassieke fietsen en aanverwanten
- Diagnose van klassieke fietsen en aanverwanten
- Geen diagnose van elektrische systemen bij elektrische fietsen en aanverwanten.
Niveau (VKS en EQF)
3
Jaar van erkenning
versie 2, 2020
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Bepaalt de aard van de werkzaamheden op basis van technische dossiers en aanwijzingen van een hiërarchisch verantwoordelijke, collega's en klanten
- Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften, …)
- Ontwikkelt mondelinge communicatie (voornamelijk van technische aard) met klanten om hun klachten en wensen beter te kunnen begrijpen en identificeren
- Interpreteert de klachten, wensen van de klant
- Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
- Volgt constructeursvoorschriften
- Plaatst bestellingen rekening houdend met kosten en levertermijnen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van mondelinge communicatietechnieken
- Basiskennis van technische termen in het Engels, Frans en/of Duits
- Basiskennis van voorraadbeheer
- Kennis van het gebruik van bedrijfseigen software
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van fietstypes
- Kennis van principes van klantvriendelijkheid
- Competentie 2:
Schat kosten en herstellingstermijnen in en maakt een kostenraming op voor de interventie om aan zijn verantwoordelijke of de klant over te maken
- Schat de technische schade in
- Berekent benodigde grondstoffen (wisselstukken, producten, …) en werkuren
- Raadpleegt de leverancierswebsite om de nodige onderdelen aan te kopen
- Geeft klanten advies over herstellingen, materialen, accessoires, …
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van mondelinge communicatietechnieken
- Kennis van het gebruik van bedrijfseigen software
- Kennis van leveranciersplatform(en)
- Kennis van principes van klantvriendelijkheid
- Kennis van de modaliteiten voor de reparatie
- Competentie 3:
Vult opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
- Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
- Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
- Gebruikt een computergestuurd opvolgsysteem
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van het gebruik van bedrijfseigen software
- Competentie 4:
Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
- Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
- Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
- Voert het basisonderhoud van de installaties uit
- Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van onderhoudsproducten (oliën, smeermiddelen, ontvetters, ...)
- Competentie 5:
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
- Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
- Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens de voorschriften (batterijen, ...)
- Recupereert materialen
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van veiligheidsregels
- Kennis van milieuvoorschriften
- Kennis van kwaliteitsnormen
- Kennis van tolerantienormen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van voorschriften rond afval
- Kennis van wetgeving en richtlijnen i.v.m. fietsen
- Competentie 6:
Controleert en assembleert de onderdelen van fietsen en aanverwanten vóór levering
- Gebruikt meetinstrumenten
- Pakt de fietsen en toebehoren uit
- Controleert de staat van de fietsen en toebehoren
- Controleert de werking van alle onderdelen (remmen, batterij, ketting, …)
- Stelt de fietsen en onderdelen af en past deze aan de wensen en behoeften van de klant aan
- Monteert onderdelen en accessoires (fietskar, kinderzitje…)
- Poetst de fietsen en toebehoren met de juiste producten en materieel
- Maakt de fietsen klaar om in de showroom te plaatsen
- Maakt de fietsen afleveringsklaar
- Configureert, initialiseert en updatet fietssoftware
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van fietssoftware
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van fietstypes
- Kennis van onderhoudsproducten (oliën, smeermiddelen, ontvetters, ...)
- Kennis van borgingstechnieken
- Kennis van het gebruik van meettoestellen (multimeter, schuifpasser, …)
- Kennis van de componenten van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Kennis van schoonmaaktechnieken van fietsen
- Grondige kennis van (de)montagetechnieken
- Competentie 7:
Maakt de fiets en aanverwanten klaar in het kader van de werkzaamheden
- Zorgt dat de fiets of aanverwante in de werkzone staat
- Beschermt de fiets of aanverwante tegen beschadigingen en vlekken
- Gebruikt hulpmiddelen om de fiets of aanverwante op te tillen
- Maakt de onderdelen van de fiets of aanverwante proper
- Gebruikt reinigingstoestellen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van onderhoudsproducten (oliën, smeermiddelen, ontvetters, ...)
- Kennis van het reinigen van onderdelen
- Kennis van schoonmaaktechnieken van fietsen
- Kennis van de opbouw en werking van elektrische fietsen
- Competentie 8:
Bewerkt of past onderdelen aan
- Last, vijlt, boort, … onderdelen
- Tapt draad
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van verwarmings- en lastechnieken
- Basiskennis van metaalbewerkingstechnieken: kunnen vijlen, boren, tappen, draad trekken
- Basiskennis van soorten metalen en kunststoffen
- Competentie 9:
Voert een volledig onderhoud van een fiets en aanverwanten uit
- Smeert bewegende onderdelen
- Demonteert onderdelen van fietsen en aanverwanten om achterliggende componenten te bereiken
- Monteert en demonteert banden en wielen
- Controleert banden op spanning en slijtage en brengt ze indien nodig op de voorgeschreven spanning
- Lijnt de wielen uit met behulp van een uitlijntoestel en spaakt wielen in
- Controleert of er geen speling is op de trapas, wielen en voorvork
- Controleert onderdelen van fietsen en aanverwanten (frame, kabels, pedalen, lagers, ketting, tandwielen, remmen, lichten, bedrading, dynamo’s, batterijen…) en stelt deze af
- Voert een testrit uit
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van onderhoudsproducten (oliën, smeermiddelen, ontvetters, ...)
- Kennis van borgingstechnieken
- Kennis van het gebruik van meettoestellen (multimeter, schuifpasser, …)
- Kennis van de componenten van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Kennis van de werking van de componenten afzonderlijk en van de werking van de fiets als geheel
- Kennis van de werking van verschillende remsystemen
- Kennis van diagnosetoestel (foutcodes, parameterlijsten, multimeter, …)
- Kennis van het gebruik van uitlijntoestellen
- Kennis van aandrijfsystemen: mechanische, elektrische
- Kennis van verlichtingssystemen
- Grondige kennis van (de)montagetechnieken
- Competentie 10:
Identificeert oorzaken van mechanische storingen aan de fiets en aanverwanten en bepaalt de modaliteiten voor de reparatie
- Luistert naar specifieke geluiden of kijkt naar roest, verkleuring, slijtage, …
- Gebruikt meet- en diagnoseapparatuur
- Interpreteert waarnemingen en meetresultaten
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van toegepaste elektronica
- Basiskennis van elektriciteit
- Basiskennis van diagnosetoestel (resetfunctie, functies in kader van onderhoud en foutcodes uitlezen)
- Kennis van de modaliteiten voor de reparatie
- Kennis van het gebruik van meettoestellen (multimeter, schuifpasser, …)
- Competentie 11:
Vervangt of herstelt de mechanische, elektrische en elektronische systemen van de fiets en aanverwanten
- Vervangt of herstelt mechanische onderdelen (trappers, vork, zadel, stuur, wielen, tandwielen, …)
- Richt spaakwielen
- Spaakt nieuwe wielen
- Reviseert (hydraulische) vorken en remmen
- Controleert het frame op een juiste framegeometrie
- Lijnt het frame uit
- Vervangt componenten in het elektrisch aandrijfsysteem (sensoren, aandrijfmotor, bekabeling, versnellingen, …) en elektronische componenten
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van toegepaste elektronica
- Basiskennis van elektriciteit
- Basiskennis van de werkingsprincipes van een elektromotor
- Basiskennis van batterijen
- Basiskennis van het lezen van bedradingsschema’s van elektrische circuits
- Basiskennis van een detectiemethode voor eenvoudige elektrische storingen
- Kennis van de componenten van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Kennis van de werking van verschillende remsystemen
- Kennis van het gebruik van uitlijntoestellen
- Kennis van aandrijfsystemen: mechanische, elektrische
- Kennis van verlichtingssystemen
- Kennis van versnellingssystemen
- Kennis van richtwerk
- Kennis van de opbouw en werking van elektrische fietsen
- Competentie 12:
Adviseert en informeert gebruikers over het gebruik (onderhoud, veiligheid, ...) van een fiets, aanverwanten en accessoires
- Legt de werking van fietsen, aanverwanten en accessoires op een duidelijke manier uit
- Demonstreert de werking van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Geeft klanten advies over fietsen, aanverwanten, accessoires en kledij
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van mondelinge communicatietechnieken
- Kennis van fietstypes
- Kennis van de werking van de componenten afzonderlijk en van de werking van de fiets als geheel
- Kennis van de wegcode i.v.m. fietsen en hun aanverwanten
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van batterijen
- Basiskennis van de werkingsprincipes van een elektromotor
- Basiskennis van diagnosetoestel (resetfunctie, functies in kader van onderhoud en foutcodes uitlezen)
- Basiskennis van een detectiemethode voor eenvoudige elektrische storingen
- Basiskennis van elektriciteit
- Basiskennis van fietssoftware
- Basiskennis van het lezen van bedradingsschema’s van elektrische circuits
- Basiskennis van metaalbewerkingstechnieken: kunnen vijlen, boren, tappen, draad trekken
- Basiskennis van mondelinge communicatietechnieken
- Basiskennis van soorten metalen en kunststoffen
- Basiskennis van technische termen in het Engels, Frans en/of Duits
- Basiskennis van toegepaste elektronica
- Basiskennis van verwarmings- en lastechnieken
- Basiskennis van voorraadbeheer
- Kennis van aandrijfsystemen: mechanische, elektrische
- Kennis van borgingstechnieken
- Kennis van de componenten van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Kennis van de modaliteiten voor de reparatie
- Kennis van de opbouw en werking van elektrische fietsen
- Kennis van de wegcode i.v.m. fietsen en hun aanverwanten
- Kennis van de werking van de componenten afzonderlijk en van de werking van de fiets als geheel
- Kennis van de werking van verschillende remsystemen
- Kennis van diagnosetoestel (foutcodes, parameterlijsten, multimeter, …)
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van fietstypes
- Kennis van het gebruik van bedrijfseigen software
- Kennis van het gebruik van meettoestellen (multimeter, schuifpasser, …)
- Kennis van het gebruik van uitlijntoestellen
- Kennis van het reinigen van onderdelen
- Kennis van kwaliteitsnormen
- Kennis van leveranciersplatform(en)
- Kennis van materialen, gereedschappen en machines
- Kennis van milieuvoorschriften
- Kennis van onderhoudsproducten (oliën, smeermiddelen, ontvetters, ...)
- Kennis van principes van klantvriendelijkheid
- Kennis van richtwerk
- Kennis van schoonmaaktechnieken van fietsen
- Kennis van tolerantienormen
- Kennis van veiligheidsregels
- Kennis van verlichtingssystemen
- Kennis van versnellingssystemen
- Kennis van voorschriften rond afval
- Kennis van wetgeving en richtlijnen i.v.m. fietsen
- Grondige kennis van (de)montagetechnieken
Cognitieve vaardigheden
- Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
- Berekent benodigde grondstoffen (wisselstukken, producten, …) en werkuren
- Configureert, initialiseert en updatet fietssoftware
- Controleert banden op spanning en slijtage en brengt ze indien nodig op de voorgeschreven spanning
- Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- Controleert de staat van de fietsen en toebehoren
- Controleert de werking van alle onderdelen (remmen, batterij, ketting, …)
- Controleert het frame op een juiste framegeometrie
- Controleert of er geen speling is op de trapas, wielen en voorvork
- Controleert onderdelen van fietsen en aanverwanten (frame, kabels, pedalen, lagers, ketting, tandwielen, remmen, lichten, bedrading, dynamo’s, batterijen…) en stelt deze af
- Demonstreert de werking van fietsen, aanverwanten en accessoires
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Gebruikt een computergestuurd opvolgsysteem
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Gebruikt meet- en diagnoseapparatuur
- Gebruikt meetinstrumenten
- Geeft klanten advies over fietsen, aanverwanten, accessoires en kledij
- Geeft klanten advies over herstellingen, materialen, accessoires, …
- Interpreteert waarnemingen en meetresultaten
- Legt de werking van fietsen, aanverwanten en accessoires op een duidelijke manier uit
- Luistert naar specifieke geluiden of kijkt naar roest, verkleuring, slijtage, …
- Maakt de fietsen afleveringsklaar
- Maakt de fietsen klaar om in de showroom te plaatsen
- Ontwikkelt mondelinge communicatie (voornamelijk van technische aard) met klanten om hun klachten en wensen beter te kunnen begrijpen en identificeren
- Plaatst bestellingen rekening houdend met kosten en levertermijnen
- Raadpleegt de leverancierswebsite om de nodige onderdelen aan te kopen
- Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften, …)
- Reviseert (hydraulische) vorken en remmen
- Schat de technische schade in
- Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
- Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens de voorschriften (batterijen, ...)
- Stelt de fietsen en onderdelen af en past deze aan de wensen en behoeften van de klant aan
- Voert een testrit uit
- Volgt constructeursvoorschriften
- Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
- Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
- Zorgt dat de fiets of aanverwante in de werkzone staat
Probleemoplossende vaardigheden
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
- Interpreteert de klachten, wensen van de klant
- Vervangt componenten in het elektrisch aandrijfsysteem (sensoren, aandrijfmotor, bekabeling, versnellingen, …) en elektronische componenten
- Vervangt of herstelt mechanische onderdelen (trappers, vork, zadel, stuur, wielen, tandwielen, …)
Motorische vaardigheden
- Beschermt de fiets of aanverwante tegen beschadigingen en vlekken
- Demonteert onderdelen van fietsen en aanverwanten om achterliggende componenten te bereiken
- Gebruikt hulpmiddelen om de fiets of aanverwante op te tillen
- Gebruikt reinigingstoestellen
- Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)
- Last, vijlt, boort, … onderdelen
- Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
- Lijnt de wielen uit met behulp van een uitlijntoestel en spaakt wielen in
- Lijnt het frame uit
- Maakt de onderdelen van de fiets of aanverwante proper
- Monteert en demonteert banden en wielen
- Monteert onderdelen en accessoires (fietskar, kinderzitje…)
- Pakt de fietsen en toebehoren uit
- Poetst de fietsen en toebehoren met de juiste producten en materieel
- Recupereert materialen
- Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
- Richt spaakwielen
- Smeert bewegende onderdelen
- Spaakt nieuwe wielen
- Tapt draad
- Voert het basisonderhoud van de installaties uit
Omgevingscontext
- Bij de uitoefening van het beroep is tijdsdruk aanwezig afhankelijk van de situatie en het bedrijf.
- De activiteit kan onderworpen zijn aan seizoensgebonden variaties.
- De complexiteit van het beroep hangt samen met technologische ontwikkelingen zoals elektrische fietsen en systemen. (vb. versnellingssystemen).
- De fietshersteller werkt in de sector van de verkopers en herstellers van fietsen met twee, drie of vier wielen. Sommigen zijn ook actief bij fietsenbouwers en in verhuurbedrijven van fietsen.
- De taken worden grotendeels in een afgesloten ruimte uitgevoerd. De herstellingen kunnen echter ook ter plaatse bij de klant of onderweg gebeuren.
- De techniciteit van het beroep wordt steeds groter
- De uitoefening van het beroep gebeurt in een eerder stabiele omgeving.
- Het beroep kan variëren naargelang de organisatie (klein bedrijf, grote speciaalzaak , …).
- Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen (veiligheidsschoenen, handschoenen, dragen van een broek met kniebeschermers,…) is vereist.
- Hij komt hierbij in contact met verschillende betrokkenen (klanten, leveranciers, ...).
- Hij wisselt op constructieve wijze gebruiksvriendelijke informatie uit met collega’s, klanten en oversten.
- In een grote speciaalzaak is zijn/haar werk grotendeels gestructureerd terwijl in een klein bedrijf hij/zij zijn/haar activiteiten iets meer zelf kan structureren.
Handelingscontext
- Bepaalde onderdelen van fietsen zijn niet goedkoop en dienen daarom voorzichtig behandeld te worden zoals: fietscomputer, batterij van elektrische fietsen, frames uit hoogwaardig materiaal (carbon, titanium, …) met een waarde tot €10000
- Bij de uitoefening van zijn beroep dient hij aandacht te hebben voor gevaarlijke situaties: het opladen en stockeren van batterijen van elektrische fietsen, het correct gebruik van gereedschappen en machines.
- De fietshersteller dient oog te hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, precisie en toewijding te werken.
- Hij dient steeds nauwgezet te werken aangezien dit gevolgen kan hebben voor de veiligheid van zijn klant (vb. juist afstellen van remmen).
- Hij moet omzichtig omgaan met grondstoffen en producten: reinigingsproducten, oliën.
- Tenslotte wordt hij geacht zorgvuldig en nauwkeurig gebruik te maken van machines, gereedschappen en materialen: bankschroef, compressor, specifiek gereedschap voor hydraulische remmen en vorken, boormachine, slijpmachine, momentsleutel,…
Autonomie
Is zelfstandig in
- De gebruikers adviseren en informeren over het gebruik
- De onderdelen van fietsen vóór levering aan de klant controleren, assembleren en afstellen
- Het identificeren van functiestoringen
- Het inschatten van hersteltermijnen en het maken van een kostenraming voor intern gebruik
- Het uitvoeren en structureren van de eigen werkzaamheden op basis van zijn werkopdracht
- Het uitvoeren van een volledig onderhoud van een fiets en aanverwanten
- Het uitvoeren van herstellingen en vervangingen
Is gebonden aan
- Een ontvangen werkopdracht en tijdsplanning
- Technische voorschriften
- Veiligheid- en milieuvoorschriften
Doet beroep op
- Een leidinggevende of medewerker verkoop voor de verdere afhandeling naar de klant toe
- Een leidinggevende voor het bepalen van de werkopdracht, het opmaken van de planning en het melden van problemen/storingen
- Een leidinggevende voor het mee bepalen van de hersteltermijn en de kostenraming naar de klant toe
Verantwoordelijkheid
- Adviseert en informeert gebruikers over het gebruik (onderhoud, veiligheid, ...) van een fiets, aanverwanten en accessoires
- Bepaalt de aard van de werkzaamheden op basis van technische dossiers en aanwijzingen van een hiërarchisch verantwoordelijke, collega's en klanten
- Bewerkt of past onderdelen aan
- Controleert en assembleert de onderdelen van fietsen en aanverwanten vóór levering
- Identificeert oorzaken van mechanische storingen aan de fiets en aanverwanten en bepaalt de modaliteiten voor de reparatie
- Maakt de fiets en aanverwanten klaar in het kader van de werkzaamheden
- Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
- Schat kosten en herstellingstermijnen in en maakt een kostenraming op voor de interventie om aan zijn verantwoordelijke of de klant over te maken
- Vervangt of herstelt de mechanische, elektrische en elektronische systemen van de fiets en aanverwanten
- Voert een volledig onderhoud van een fiets en aanverwanten uit
- Vult opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
- Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.