Persoonsbegeleider

Kennis

• Basiskennis van begrippen met betrekking tot relevante wetgeving
• Basiskennis van beroepsethiek en deontologische code
• Basiskennis van de belangrijkste verantwoordelijkheden van de disciplines en partners waarmee wordt samengewerkt
• Basiskennis van de sociale kaart
• Basiskennis van diversiteit: sociale (economische status, opleidingsniveau…), etnische, religieuze of filosofische achtergrond, seksuele geaardheid, gender…
• Basiskennis van een ondersteuningsplan
• Basiskennis van groepsdynamische processen
• Basiskennis van interdisciplinair werken
• Basiskennis van methodische technieken
• Basiskennis van observatietechnieken
• Basiskennis van pedagogische technieken
• Basiskennis van planningstechnieken
• Basiskennis van professionele fora
• Basiskennis van psychosociale risicosituaties (verslaving, verwaarlozing, suïcide…)
• Basiskennis van psychosociale wetenschappen
• Basiskennis van rapporteringstechnieken
• Basiskennis van reflectietechnieken
• Basiskennis van relevante informatiebronnen
• Basiskennis van sociaal-culturele eigenschappen van de verschillende doelgroepen
• Basiskennis van technieken rond vraagverduidelijking
• Basiskennis van technieken voor community building (vb. buurtvervlechting)
• Basiskennis van vakterminologie
• Basiskennis van vergadertechnieken
• Kennis van cliëntgroepen: personen van alle leeftijden met variabele hulpvraag, rekening houdend met de sociale, psychologische, culturele, biologische en fysieke (omgevings)karakteristieken
• Kennis van de Nederlandse taal om op deskundige wijze het beroep uit te oefenen
• Kennis van diverse methodieken en werkvormen m.b.t. hulpverlening en veranderingsprocessen (vb. motivatiestrategieën, veranderstrategieën…)
• Kennis van EHBO
• Kennis van gesprekstechnieken (familiegesprek, motiverende gespreksvoering)
• Kennis van het eigen referentiekader
• Kennis van luister- en omgangstechnieken en communicatiehulpmiddelen (inclusief digitale vormen hiervan)
• Kennis van sociale vaardigheden
• Kennis van technieken voor conflictvoorkoming en -beheersing
• Kennis van zelfbeheersings- en kalmeringstechnieken

Cognitieve vaardigheden

• Begeleidt cliënten bij de hygiënische verzorging
• Begeleidt de vrijetijdsbesteding op maat van de cliënt
• Begeleidt en ondersteunt de cliënt in het realiseren van hun doelen
• Betrekt de omgeving
• Bouwt een relatie op met respect voor de medische, sociale en culturele achtergrond van de cliënt
• Bouwt een (tijdelijke) vertrouwensrelatie met de cliënt op met respect voor de eigenheid van de cliënt en zijn context
• Deelt gegevens met collega’s
• Doet aan zelfzorg
• Draagt bij aan een klimaat van veiligheid, regelmaat, geborgenheid, openheid en structuur
• Eerbiedigt de persoonlijke levenssfeer van de cliënt en het cliëntensysteem zonder discriminatie op grond van ideologische, godsdienstige en filosofische overtuiging of lidmaatschap of enig ander criterium op grond waarvan kan worden gediscrimineerd
• Gaat op empathische wijze om met de cliënt waarbij de nodige afstand bewaard wordt om een professionele relatie te behouden
• Handelt bewust van eigen waarden en normen
• Handelt volgens de professionele, ethische en deontologische principes
• Hanteert consequent de leefregels binnen de groep en de regels van de instelling
• Herkent en reageert op signalen met betrekking tot de gezondheidstoestand
• Informeert de omgeving
• Interpreteert informatie over de cliënt
• Leert via feedback en zelfreflectie
• Luistert actief zonder een waardeoordeel te vellen
• Maakt het eigen professionele standpunt kenbaar tijdens overleg met het multidisciplinaire team
• Moedigt de cliënt aan tot zelfredzaamheid
• Neemt deel aan vormingsactiviteiten
• Nodigt de omgeving uit voor activiteiten
• Onderhoudt een vertrouwensrelatie met de cliënt
• Ondersteunt bij het structuren van de dagelijkse activiteiten
• Ondersteunt de autonomie en ontwikkelingskansen van de cliënten zoveel mogelijk
• Ondersteunt de cliënt bij het aangaan van sociale contacten
• Ondersteunt de participatie van de cliënt in de samenleving
• Ontvangt basisgegevens over de cliënt met betrekking tot risicogedrag, mogelijkheden en beperkingen…
• Overlegt met de leidinggevende over verdere stappen
• Past de eigen hulpverleningsstijl aan ten aanzien van de cliënt
• Past het taalgebruik aan in functie van de cliënt
• Plant de eigen activiteiten die afgesproken zijn met de leidinggevende
• Rapporteert aan de leidinggevende
• Rapporteert welke noden en verwachtingen de cliënt heeft
• Respecteert de mening en wensen van de cliënt
• Respecteert het beroepsgeheim conform het wettelijk kader
• Vangt signalen op over de noden en verwachtingen van de cliënt
• Vangt signalen van de cliënt of de omgeving op, en overlegt hierover met team- en stafmedewerkers
• Vergewist zich ervan dat hij/zij de cliënt correct begrepen heeft
• Verleent hulp binnen de grenzen van het wetgevend en professioneel kader
• Verzorgt de eigen persoonlijke hygiëne en zorgt voor een verzorgd voorkomen
• Voert activiteiten uit ter ondersteuning van de empowerment van de cliënt
• Voert zelfstandig de afgesproken taken uit en neemt hiervoor de verantwoordelijkheid
• Volgt aanwijzingen van de leidinggevende op
• Werkt mee aan de realisatie van de doelstellingen van het eigen team
• Werkt mee aan het opzetten van sociale activiteiten
• Werkt multidisciplinair samen om de gemeenschappelijke doelstellingen van de hulpverlening te verwezenlijken in een klimaat van respect en vertrouwen
• Werkt volgens afspraken binnen het team en de organisatie
• Wisselt tips en ervaringen uit met collega’s om te leren van elkaars deskundigheid
• Ziet erop toe dat tijdig naar werk of school wordt vertrokken
• Zorgt voor veiligheid van de cliënt

Probleemoplossende vaardigheden

• Alarmeert interne verantwoordelijken of externe hulpdiensten volgens de ernst en toestand van de cliënt
• Herkent levensbedreigende situaties en grijpt in conform de voorgeschreven procedure
• Herkent signalen van psychosociale en gezondheidsrisicosituaties
• Past de noodzakelijke eerste hulp toe
• Reageert op situaties die uit de hand dreigen te lopen
• Signaleert noodsituaties aan de leidinggevende
• Voert BLS (basic life support) met en zonder AED (automatische externe defibrillator) uit

Omgevingscontext

• Bij dit beroep wordt er door alle begeleiders meegebouwd aan een cultuur van collegialiteit, welzijn, respect binnen de professionele relaties
• De persoonsbegeleider beschikt over een positieve inzet en engagement t.o.v. de hulverlening
• De persoonsbegeleider dient te kunnen werken in teamverband, multidisciplinair verband en/of op individuele basis
• De persoonsbegeleider kan zich aanpassen aan en flexibel opstellen bij wisselende werkomstandigheden (inhoud werk en wisselende dienstroosters)
• De sector kent reglementeringen betreffende kwaliteitszorg…
• De uitoefening van het beroep vergt flexibiliteit en stressbestendigheid omwille de variatie binnen de cliëntgroep
• Het beroep van de persoonsbegeleider kan in verschillende soorten voorzieningen en settings worden uitgeoefend: o.a. in multifunctionele centra, een dagcentrum of in de eigen woonomgeving van de cliënt. De ondersteuning en begeleiding kan residentieel, semi-residentieel of ambulant gebeuren. De meerderheid van de begeleiders voert hun werkzaamheden uit in een vaste werkomgeving.
• Het wisselende aspect voor de persoonsbegeleider is gesitueerd binnen de cliëntgroep waarmee ze geconfronteerd worden
• In dit beroep moet de persoonsbegeleider zorg dragen voor de eigen draagkracht en het eigen welbevinden. De begeleider geeft tijdig aan wanneer de draagkracht dreigt overschreden te worden en is bereid hieraan preventief te werken.

Handelingscontext

• De persoonsbegeleider bevordert in de contacten veiligheid, regelmaat, geborgenheid, openheid en structuur
• De persoonsbegeleider dient de eigen werkzaamheden te organiseren binnen het operationeel vertaalde afsprakenkader
• De persoonsbegeleider dient de gemaakte afspraken, de wetgeving en de kwaliteitsprincipes te respecteren
• De persoonsbegeleider dient op empathische wijze om te gaan met de cliënt
• De persoonsbegeleider gaat vaak frequente en langdurige contacten aan met de cliënt en/of het cliëntsysteem
• De persoonsbegeleider gaat voorzichtig en respectvol om met de cliënt
• De persoonsbegeleider geeft tijdig grenzen aan t.o.v. de cliënt en respecteert zelf ook de grenzen van de cliënt
• De persoonsbegeleider handelt, binnen het afgesproken kader dat vertaald werd naar concrete werkafspraken. De begeleider neemt hierbij de volledige verantwoordelijkheid voor het eigen werk en is zich bewust van de eigen professionele grenzen.
• De persoonsbegeleider handelt discreet conform de professionele, ethische en deontologische principes
• De persoonsbegeleider handelt oplossingsgericht in een combinatie van wisselende contexten.
• De persoonsbegeleider heeft aandacht voor een hygiënisch voorkomen en een verzorgd taalgebruik
• De persoonsbegeleider interpreteert concrete en abstracte gegevens over de cliënt binnen een afgelijnd kader
• De persoonsbegeleider is zich bewust van de eigen referentiekader/eigen leefwereld op het eigen handelen
• De persoonsbegeleider is zich bewust van de impact van de eigen handelingen op de cliënt
• De persoonsbegeleider moet bijblijven met de ontwikkelingen binnen de sector, dit vergt levenslang leren en het volgen van aangeboden opleidingen
• De persoonsbegeleider moet constructief kunnen omgaan met cliënten, klachten en/of specifieke verwachtingen
• De persoonsbegeleider moet het positief imago van zijn organisatie uitstralen
• De persoonsbegeleider moet kwaliteitsvol handelen
• De persoonsbegeleider toont zin voor initiatief binnen het afgesproken kader en de grenzen van het wetgevend en professioneel kader tijdens de dagdagelijkse werkzaamheden, probleemsituaties…
• De persoonsbegeleider werkt cliëntgericht waarbij het verhaal van de cliënt het uitgangspunt is
• De persoonsbegeleider werkt constructief samen met de collega’s, de leidinggevende en andere actoren
• De persoonsbegeleider wisselt op constructieve en transparante wijze informatie uit met de andere actoren conform het deontologisch kader

Autonomie

Verantwoordelijkheid

• Bouwt eigen deskundigheid op
• Communiceert professioneel en empathisch met de cliënt en het cliëntsysteem
• Gaat correct om met diversiteit
• Gebruikt de verzamelde aangeleverde informatie over de situatie van de cliënt
• Geeft input bij de opmaak van het ondersteuningsplan
• Handelt professioneel en volgens de deontologische principes
• Ondersteunt en begeleidt de dagdagelijkse activiteiten (wonen, leren, werken en vrije tijd) en voor de cliënt en de cliëntgroep en intervenieert bij conflicten of incidenten
• Plant de eigen activiteiten
• Signaleert aan de leidinggevende indicaties van noodsituaties
• Voert EHBO uit bij noodsituaties
• Voert het ondersteuningsplan uit samen met de cliënt en zijn omgeving
• Werkt mee aan activiteiten die de participatie van de cliënt in de omgeving verhoogt
• Werkt samen in (multidisciplinair) teamverband
• Werkt volgens de wettelijke reglementeringen en procedure(s)