Monteur ventilatie- en luchtbehandelingskanalen
Onderdeel van de beroepskwalificatie Monteur installatietechnieken
BK-0364-2-DBK-02
Globaal
Titel
Monteur ventilatie- en luchtbehandelingskanalen
De deelkwalificatie Monteur ventilatie- en luchtbehandelingskanalen is een samenhangend geheel van competenties afgebakend in de beroepskwalificatie Monteur installatietechnieken, ingeschaald op niveau 3 van de Vlaamse Kwalificatiestructuur.
Competenties
Opsomming competenties
Onderstaande competenties uit de beroepskwalificatie Monteur installatietechnieken vormen samen de deelkwalificatie Monteur ventilatie- en luchtbehandelingskanalen (de nummering is conform de nummering van de beroepskwalificatie)
- Competentie 1:
Werkt in teamverband
- Communiceert gepast en efficiënt
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Overlegt over de voorbereiding en uitvoering van de opdracht
- Rapporteert aan klanten en verantwoordelijke
- Werkt efficiënt samen met alle betrokkenen
- Licht de klant of verantwoordelijke in bij onvoorziene omstandigheden
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
- Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden
- Competentie 2:
Werkt met oog voor eigen veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid en milieu
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Sorteert afval en beschermt het milieu, zichzelf en collega’s tegen schadelijke stoffen
- Neemt gepaste maatregelen bij opslag van en ongelukken met gevaarlijke producten
- Werkt ergonomisch
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- Richt de eigen werkplek in volgens voorschriften en/of instructies
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuvoorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Basiskennis van kwaliteitsnormen, maatvoering en maattoleranties
- Kennis van specifieke risico’s verbonden aan de werkzaamheden, zoals: stof, asbest en andere gevaarlijke producten; elektriciteit, lawaai, trillingen, brand en explosies; heffen en tillen
- Kennis van beschermingsmiddelen aangepast aan de werkomstandigheden: CBM’s , PBM’s, pictogrammen en etiketten
- Kennis van de voorschriften van inzameling van afvalstoffen
- Competentie 3:
Werkt op hoogte
- Gebruikt ladders, steigers en hoogwerkers volgens de veiligheidsregels
- Bouwt rolsteigers op en af volgens de voorschriften
- Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van code van goede praktijk van werken op hoogte
- Kennis van de voorschriften voor het opbouwen of afbreken van rolsteigers
- Kennis van grenzen van bevoegdheden
- Kennis van werkinstructie hoogwerker
- Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden
- Competentie 4:
Gebruikt gepaste machines en gereedschappen
- Controleert de staat van machines en gereedschappen voor gebruik
- Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
- Reinigt en controleert de machines en gereedschappen na gebruik
- Controleert de machines en gereedschappen na gebruik
- Voert onderhoud uit aan de eigen machines of gereedschappen en herstelt indien nodig
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van materialen, machines en gereedschappen
- Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel
- Competentie 5:
Bereidt de eigen installatiewerken voor
- Voert afbraakwerk en/of gehele of gedeeltelijke demontage van oude installaties uit
- Zet de leidingtracés uit
- Leest plannen, schema's, werktekeningen of werkopgaveblad
- Gebruikt toepassingen om technische informatie op te zoeken
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis planlezen en schemalezen
- Kennis van demontagetechnieken voor hergebruik van materialen
- Competentie 6:
Dicht doorboringen in wanden luchtdicht en brandveilig af met reeds geselecteerde onderdelen
- Plaatst luchtdichte systemen (manchetten) voor de doorvoeringen in luchtdichte wanden
- Sluit doorbrekingen door de gebouwschil luchtdicht af
- Plaatst brandveilige afdichtingen bij doorvoeringen in brandwerende wanden.
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de principes van luchtdichtheid (drukmetingen, lekken, materialen ...)
- Basiskennis van werkwijze voor het uitvoeren voor het brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden
- Basiskennis van werkwijze voor het uitvoeren van luchtdichte doorvoeringen
- Competentie 7:
Demonteert en monteert elektrische leidingen
- Monteert kabelgoten en beugels volgens plan
- Brengt beschermingsmateriaal aan om beschadiging van leidingen en kabels te vermijden
- Plaatst de kabels
- Brengt kabelmerken aan en sluit aan volgens klem-en kabellijst
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van procedures van BA4/BA5
- Basiskennis van elektriciteitswerken (gereedschappen, materialen, meettoestellen, risico’s, veiligheidsvoorzieningen)
- Kennis van elektrische verbindingen
- Competentie 8:
Isoleert en schildert leidingen
- Brengt beschermingsmateriaal tegen aantasting aan (mantelbuizen, isolatiemateriaal)
- Brengt isolatiemateriaal tegen warmteverlies aan op de buizen en toebehoren
- Voert kleine schilderwerken uit aan leidingen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van eenvoudige schilderwerken
- Basiskennis van het te gebruiken buis isolatiemateriaal
Ventilatie- en luchtbehandelingskanalen
- Competentie 17:
Bewerkt en legt luchtkanalen voor ventilatie en luchtbehandeling aan
- Kiest de buizen overeenkomstig met de instructies
- Bewerkt buizen in verschillende materialen voor luchtkanalen voor ventilatie
- Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij buizen in verschillende soorten materiaal Brengt de ophang- en bevestigingssystemen aan en bevestigt de leidingen
- Brengt de ophang- en bevestigingssystemen aan en bevestigt de leidingen
- Plaatst de luchtkanalen voor ventilatie volgens de code van de goede praktijk
- Plaatst installatietoebehoren en inspectieluiken voor luchtkanalen
- Verbindt de kanalen luchtdicht
- Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de ventilatieprincipes bij centrale en decentrale ventilatie installaties
- Basiskennis van de code van goede praktijk voor de aanleg van luchtkanalen voor ventilatie
- Kennis van verschillende types verbindingen en werkwijzes bij verbindingen van buizen en kanalen voor ventilatie
- Kennis van installatietoebehoren en luchtkanalen voor ventilatie
- Kennis van de invloed van onafgedichte voegen en gaatjes op de luchtdichtheidstest.
- Kennis van het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen, vertakkingen …)
- Competentie 18:
Monteert aan- en afvoervoorzieningen voor ventilatie en luchtbehandeling
- Monteert roosters, regelbare toevoeropeningen (RTO), doorvoeropeningen (DO) en regelbare afvoeropeningen (RAO)
- Monteert de dak- en muurdoorvoeren
- Monteert aan- en afvoerventielen voor mechanische ventilatie
- Monteert luchtroosters (andere toepassingen)
- Monteert bodem-lucht warmtewisselaars
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van diverse types RTO’s, DO’s en RAO’s en hun plaatsing
- Kennis van diverse mogelijkheden voor dakdoorvoer, muurdoorvoer, ventielen en hun plaatsing.
Beschrijving competenties adhv de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis planlezen en schemalezen
- Basiskennis van de code van goede praktijk voor de aanleg van luchtkanalen voor ventilatie
- Basiskennis van de principes van luchtdichtheid (drukmetingen, lekken, materialen ...)
- Basiskennis van de ventilatieprincipes bij centrale en decentrale ventilatie installaties
- Basiskennis van diverse types RTO’s, DO’s en RAO’s en hun plaatsing
- Basiskennis van eenvoudige schilderwerken
- Basiskennis van elektriciteitswerken (gereedschappen, materialen, meettoestellen, risico’s, veiligheidsvoorzieningen)
- Basiskennis van het te gebruiken buis isolatiemateriaal
- Basiskennis van kwaliteitsnormen, maatvoering en maattoleranties
- Basiskennis van milieuvoorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van procedures van BA4/BA5
- Basiskennis van werkwijze voor het uitvoeren van luchtdichte doorvoeringen
- Basiskennis van werkwijze voor het uitvoeren voor het brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden
- Basiskennis veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van beschermingsmiddelen aangepast aan de werkomstandigheden: CBM’s , PBM’s, pictogrammen en etiketten
- Kennis van code van goede praktijk van werken op hoogte
- Kennis van de invloed van onafgedichte voegen en gaatjes op de luchtdichtheidstest.
- Kennis van de voorschriften van inzameling van afvalstoffen
- Kennis van de voorschriften voor het opbouwen of afbreken van rolsteigers
- Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden
- Kennis van demontagetechnieken voor hergebruik van materialen
- Kennis van diverse mogelijkheden voor dakdoorvoer, muurdoorvoer, ventielen en hun plaatsing.
- Kennis van elektrische verbindingen
- Kennis van grenzen van bevoegdheden
- Kennis van het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen, vertakkingen …)
- Kennis van installatietoebehoren en luchtkanalen voor ventilatie
- Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden
- Kennis van materialen, machines en gereedschappen
- Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel
- Kennis van specifieke risico’s verbonden aan de werkzaamheden, zoals: stof, asbest en andere gevaarlijke producten; elektriciteit, lawaai, trillingen, brand en explosies; heffen en tillen
- Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
- Kennis van verschillende types verbindingen en werkwijzes bij verbindingen van buizen en kanalen voor ventilatie
- Kennis van werkinstructie hoogwerker
Cognitieve vaardigheden
- Communiceert gepast en efficiënt
- Controleert de machines en gereedschappen na gebruik
- Controleert de staat van machines en gereedschappen voor gebruik
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- Gebruikt toepassingen om technische informatie op te zoeken
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid en milieu
- Kiest de buizen overeenkomstig met de instructies
- Leest plannen, schema's, werktekeningen of werkopgaveblad
- Licht de klant of verantwoordelijke in bij onvoorziene omstandigheden
- Overlegt over de voorbereiding en uitvoering van de opdracht
- Rapporteert aan klanten en verantwoordelijke
- Richt de eigen werkplek in volgens voorschriften en/of instructies
- Sorteert afval en beschermt het milieu, zichzelf en collega’s tegen schadelijke stoffen
- Werkt efficiënt samen met alle betrokkenen
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
Probleemoplossende vaardigheden
- Neemt gepaste maatregelen bij opslag van en ongelukken met gevaarlijke producten
Motorische vaardigheden
- Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
- Bewerkt buizen in verschillende materialen voor luchtkanalen voor ventilatie
- Bouwt rolsteigers op en af volgens de voorschriften
- Brengt beschermingsmateriaal aan om beschadiging van leidingen en kabels te vermijden
- Brengt beschermingsmateriaal tegen aantasting aan (mantelbuizen, isolatiemateriaal)
- Brengt de ophang- en bevestigingssystemen aan en bevestigt de leidingen
- Brengt isolatiemateriaal tegen warmteverlies aan op de buizen en toebehoren
- Brengt kabelmerken aan en sluit aan volgens klem-en kabellijst
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Gebruikt ladders, steigers en hoogwerkers volgens de veiligheidsregels
- Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
- Monteert aan- en afvoerventielen voor mechanische ventilatie
- Monteert bodem-lucht warmtewisselaars
- Monteert de dak- en muurdoorvoeren
- Monteert kabelgoten en beugels volgens plan
- Monteert luchtroosters (andere toepassingen)
- Monteert roosters, regelbare toevoeropeningen (RTO), doorvoeropeningen (DO) en regelbare afvoeropeningen (RAO)
- Plaatst brandveilige afdichtingen bij doorvoeringen in brandwerende wanden.
- Plaatst de kabels
- Plaatst de luchtkanalen voor ventilatie volgens de code van de goede praktijk
- Plaatst installatietoebehoren en inspectieluiken voor luchtkanalen
- Plaatst luchtdichte systemen (manchetten) voor de doorvoeringen in luchtdichte wanden
- Reinigt en controleert de machines en gereedschappen na gebruik
- Sluit doorbrekingen door de gebouwschil luchtdicht af
- Verbindt de kanalen luchtdicht
- Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij buizen in verschillende soorten materiaal Brengt de ophang- en bevestigingssystemen aan en bevestigt de leidingen
- Voert afbraakwerk en/of gehele of gedeeltelijke demontage van oude installaties uit
- Voert kleine schilderwerken uit aan leidingen
- Voert onderhoud uit aan de eigen machines of gereedschappen en herstelt indien nodig
- Werkt ergonomisch
- Zet de leidingtracés uit
Omgevingscontext
- Bij de installatie kan men moeten werken op hoogte, in contact komen met stof, geur, geluidshinder en in aanraking komen met gevaarlijke stoffen.
- De (basis)technieken an sich veranderen niet, maar er gebeuren veel innovaties binnen de installaties en systemen. Continue bijscholing is noodzakelijk.
- De monteur plaatst diverse installaties, waarbij steeds de regelgeving en technische voorschriften in acht genomen moeten worden. De installatie of herstelling verloopt via procedures en methodes, maar zal steeds aan de wensen van de klant of de beperkingen van het gebouw moeten aangepast worden.
- De monteur werkt vooral in teamverband
- De werkopdrachten worden vaak strikt afgebakend in de tijd en er heersen in veel gevallen strikte deadlines
- Dit beroep wordt uitgeoefend bij installatiebedrijven, zowel bij nieuwbouw als renovatie van gebouwen.
- Storingen worden gelokaliseerd aan de hand van instrumenten en kunnen complex zijn.
Handelingscontext
- De monteur installatietechnieken wordt verondersteld leergierig te zijn want bijblijven met de technologische ontwikkelingen in het vakgebied is een must.
- De monteur moet er zich van bewust zijn dat elke handeling van belang is voor de energieprestatie van de installatie of het gebouw
- De monteur werkt met zorg, toewijding en zin voor precisie. Hij/zij behandelt materiaal en onderdelen met de nodige voorzichtigheid om schade te voorkomen.
- De toepassing, omvang en uitvoering van de systemen zijn echter verschillend en specifiek. Tijdens het werkproces moet de monteur geschikte oplossingen kunnen bedenken op basis van aanwijzingen.
- Hij/zij heeft aandacht voor ergonomie omdat hij regelmatig lasten moet dragen en in moeilijke posities en op moeilijk bereikbare plaatsen moet werken.
- Hij/zij heeft oog voor gevaarlijke situaties en gebruikt PBM’s en CBM’s op een correcte manier
- Hij/zij moet flexibel kunnen omspringen met wijzigingen van planning, omgeving, grondstoffen en machines.
- Installaties worden onder begeleiding opgebouwd
Autonomie
Is zelfstandig in
- het bewerken van de leidingen
- het gepast reageren op onverwachte gebeurtenissen
- het organiseren van de eigen werkzaamheden
- het rapporteren van de eigen werkzaamheden
- het voorbereiden van de eigen installatiewerken
Is gebonden aan
- afspraken met leidinggevenden, collega’s en derden
- de deadlines
- de kwaliteits-, veiligheids- en milieuvoorschriften
- de ontvangen werkopdracht en tijdsplanning
- wettelijke en technische voorschriften
Doet beroep op
- collega’s en leidinggevenden voor het geven van richtlijnen bij het aanleggen van leidingen en plaatsen van toestellen
- collega’s, leidinggevenden en derden voor de werkopdracht, gegevens, planning, leveringen, melden van problemen en gevaarlijke situaties
- een meer bevoegd persoon indien hij een probleem niet opgelost krijgt of te maken krijgt met werkzaamheden die buiten zijn bevoegdheid vallen
Verantwoordelijkheid
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.
Bijkomende attesten
-
BA4/BA5-attest (behaald via werkgever)
-
Basisopleiding en nascholing asbestverwijdering (behaald via werkgever) zoals bepaald in Codex Welzijn op het werk, artikel VI.3.67-69
-
CERGA
-
VCA-attest
-
Werken op hoogte zoals bepaald in KB van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte