Soldaat/Matroos bij defensie
BK-0394-2
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Soldaat/Matroos bij defensie
Deze benaming komt niet voor in de Competent-fiche 'Defensiepersoneel' K170101 maar is de geldende term.
Definitie
Bereidt zich voor op en neemt deel aan de militaire en humanitaire operatie teneinde de toegekende opdrachten van het hoger hiërarchisch echelon uit te voeren.
Niveau (VKS en EQF)
3
Jaar van erkenning
versie 2, 2020
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Functioneert volgens de geldende gedragsvereisten bij defensie
- Past zich gemakkelijk aan aan veranderende omstandigheden
- Beheert autonoom eigen prestaties
- Beheert doeltreffend zijn tijd
- Leeft de regels na
- Past de ethos en de deontologische code van de organisatie toe
- Gedraagt zich volgens de cultuur en de behoeften van de organisatie
- Vormt zich een beeld van zijn houding en reacties in omgang met anderen
- Geeft blijk van grote zelfstandigheid in zijn activiteiten
- Begrijpt en aanvaardt de verschillen tussen personen
- Beantwoordt op een adequate manier aan de uitgedrukte noden
- Werkt samen op een constructieve manier
- Wisselt begrijpelijk ideeën en opinies uit met de anderen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van communicatietechnieken
- Basiskennis van de algemene structuur van Defensie
- Kennis van zijn rechten en plichten als militair, van de reglementaire voorschriften, de gedrags- en ethische regels en de waarden verbonden aan de staat van militair
- Competentie 2:
Handelt deontologisch, loyaal en collegiaal
- Handelt volgens de reglementaire voorschriften, de gedrags- en ethische regels en de waarden verbonden aan de staat van militair
- Gedraagt zich respectvol, zonder te discrimineren op vlak van seksuele geaardheid, geslacht, etnische origine, leeftijd, religie, cultuur,…
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de algemene structuur van Defensie
- Kennis van zijn rechten en plichten als militair, van de reglementaire voorschriften, de gedrags- en ethische regels en de waarden verbonden aan de staat van militair
- Competentie 3:
Communiceert efficiënt en effectief met collega’s en het kader
- Geeft op een gestructureerde, efficiënte en gepaste manier informatie door
- Houdt rekening met het vertrouwelijk karakter van informatie
- Gebruikt gevechtssignalen om elementaire inlichtingen te kunnen doorgeven of ontvangen
- Gebruikt en onderhoudt communicatieapparatuur
- Verstuurt en ontvangt eenvoudige berichten volgens de voorziene procedures
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van kaartlezen
- Basiskennis van communicatietechnieken
- Basiskennis van de radioprocedure
- Basiskennis van communicatieapparatuur
- Basiskennis van gevechtssignalen
- Basiskennis van rapporteringstechnieken
- Competentie 4:
Ontwikkelt en onderhoudt de mentale en fysieke fitheid/conditie
- Traint het uithoudingsvermogen, de kracht en behendigheid in functie van de fysiek eisen verbonden aan de beroepsactiviteiten en de situatie
- Doorstaat langdurige mentale en fysieke inspanningen
- Neemt deel aan de voorziene proeven en testen
- Voert individuele en collectieve drillbewegingen uit zowel met als zonder wapen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van individuele en collectieve drillbewegingen
- Competentie 5:
Ontwikkelt de eigen deskundigheid
- Informeert zich over en volgt trends en ontwikkelingen in het vakgebied op
- Identificeert de eigen ontwikkelingsbehoeften
- Neemt leeropportuniteiten aan om de eigen deskundigheid te verbeteren
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de algemene structuur van Defensie
- Competentie 6:
Bereidt zich voor op de opdracht (verkenning, gevecht, opstelling, bijstand,...)
- Ontvangt en begrijpt een opdracht van het hoger echelon
- Verzamelt informatie voor de opdracht (instructiekaarten, plannen,…)
- Maakt de individuele en/of collectieve uitrusting en ander materieel klaar voor de opdracht
- Neemt de nodige maatregelen om klaar te zijn voor de opdracht
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de algemene structuur van Defensie
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Competentie 7:
Waarborgt de eigen veiligheid en die van collega’s en dient eerste hulp toe
- Verzorgt de persoonlijke hygiëne
- Past preventieve maatregelen toe om verwondingen of ontstekingen te voorkomen
- Past preventiemaatregelen, maatregelen ter bevordering van het welzijn op de werkvloer en maatregelen voor de veiligheid op het werk toe, in het bijzonder op het vlak van de eerste hulp en brandbestrijding
- Zorgt voor de eigen veiligheid en bescherming en die van de collega’s
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de technieken voor de 'own force protection'
- Basiskennis van eerste hulp
- Basiskennis van de symptomen van relevante aandoeningen
- Basiskennis van preventiemaatregelen, welzijnsmaatregelen en veiligheidsmaatregelen
- Competentie 8:
Bereidt de individuele en collectieve bewapening voor en controleert ze
- Voert onderhouds- en herstellingswerkzaamheden uit aan de individuele en collectieve bewapening van de groep
- Controleert of de hoeveelheid munitie per wapen aanwezig is
- Voert functiecontroles uit en dubbelcheckt
- Meldt problemen die zelf niet op te lossen zijn aan de verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de effecten van verschillende soorten wapens en munities
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Competentie 9:
Gebruikt individuele en collectieve bewapening op een correcte en wettelijke manier
- Selecteert het te gebruiken type wapen en vuur in functie van het gewenste effect
- Past de veiligheidsregels toe bij het bedienen van de individuele en collectieve bewapening van de groep
- Voert schietorders uit en gebruikt de bewapening volgens de voorziene voorschriften
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de effecten van verschillende soorten wapens en munities
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Grondige kennis van de veiligheidsvoorschriften bij het gebruik van bewapening
- Competentie 10:
Bewaakt kritieke zones en punten
- Past veiligheids- en beschermingsvoorschriften toe
- Heeft oog voor en gaat gepast om met risico’s en gevaren
- Gebruikt gevechtsuitrusting en bewapening op een correcte manier
- Voert wacht-, observatie- of beveiligingsrondes uit
- Controleert personen en voertuigen
- Reageert gepast op een bedreiging of bij het ontdekken van onveilige situaties (munitie, mijnen, ongewenste personen, …) volgens de van kracht zijnde richtlijnen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de regels/procedures van de militaire veiligheid
- Basiskennis van explosieven, de veiligheidsvoorschriften en de te volgen procedures bij het behandelen van explosieven
- Basiskennis van CBRN-gevaren en van de beschermingsmaatregelen
- Basiskennis van de effecten van verschillende soorten wapens en munities
- Basiskennis van observatietechnieken
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Competentie 11:
Voert de actie uit rekening houdend met de opdracht, de situatie en het terrein
- Gebruikt de individuele en de collectieve uitrusting van de groep om in alle omstandigheden op het terrein te leven
- Voert opdrachten uit op bevel
- Observeert het gebied en situeert de gevarenzone/het gevaar
- Past de operationele werkwijze aan in functie van de situatie en opdracht
- Oriënteert zich met behulp van de beschikbaar middelen: bepaalt de standplaats, een azimut naar een ander punt en een volgweg daarnaartoe
- Gebruikt tactische vorderingstechnieken die aangepast zijn aan het terrein
- Treedt op vanuit een gedekte positie
- Past het recht der gewapende conflicten in eenvoudige gevallen toe
- Gebruikt gevechtsuitrusting en bewapening op een correcte manier
- Past basisgevechtstechnieken zonder wapens toe
- Reageert gepast op een (CBRN)bedreiging
- Respecteert het milieu in de mate van het mogelijke volgens de voorschriften en de situatie
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de regels/procedures van de militaire veiligheid
- Basiskennis van het recht der gewapende conflicten
- Basiskennis van CBRN-gevaren en van de beschermingsmaatregelen
- Basiskennis van milieuvoorschriften
- Basiskennis van de effecten van verschillende soorten wapens en munities
- Basiskennis van orientatietechnieken
- Basiskennis van kaartlezen
- Basiskennis van observatietechnieken
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Kennis van basisgevechtstechnieken zonder wapens
- Kennis van het leven in operationele omstandigheden
- Kennis van individuele tactiek en vordering bij dag en nacht
- Competentie 12:
Reageert gepast bij het ontdekken van ontploffingstuigen
- Herkent ontploffingstuigen
- Bepaalt de ligging van een explosief, mijn, … en bakent de zone af
- Past individuele veiligheidsmaatregelen toe
- Reageert correct volgens de procedures
- Gebruikt opsporingsmaterieel
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de regels/procedures van de militaire veiligheid
- Basiskennis van explosieven, de veiligheidsvoorschriften en de te volgen procedures bij het behandelen van explosieven
- Basiskennis van CBRN-gevaren en van de beschermingsmaatregelen
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van CBRN-gevaren en van de beschermingsmaatregelen
- Basiskennis van communicatieapparatuur
- Basiskennis van communicatietechnieken
- Basiskennis van de algemene structuur van Defensie
- Basiskennis van de effecten van verschillende soorten wapens en munities
- Basiskennis van de radioprocedure
- Basiskennis van de regels/procedures van de militaire veiligheid
- Basiskennis van de symptomen van relevante aandoeningen
- Basiskennis van de technieken voor de 'own force protection'
- Basiskennis van eerste hulp
- Basiskennis van explosieven, de veiligheidsvoorschriften en de te volgen procedures bij het behandelen van explosieven
- Basiskennis van gevechtssignalen
- Basiskennis van het recht der gewapende conflicten
- Basiskennis van kaartlezen
- Basiskennis van milieuvoorschriften
- Basiskennis van observatietechnieken
- Basiskennis van orientatietechnieken
- Basiskennis van preventiemaatregelen, welzijnsmaatregelen en veiligheidsmaatregelen
- Basiskennis van rapporteringstechnieken
- Kennis van basisgevechtstechnieken zonder wapens
- Kennis van het leven in operationele omstandigheden
- Kennis van individuele en collectieve drillbewegingen
- Kennis van individuele en collectieve uitrusting, systemen en bewapening (types, kenmerken, gebruik, onderhoud, herstellingen)
- Kennis van individuele tactiek en vordering bij dag en nacht
- Kennis van zijn rechten en plichten als militair, van de reglementaire voorschriften, de gedrags- en ethische regels en de waarden verbonden aan de staat van militair
- Grondige kennis van de veiligheidsvoorschriften bij het gebruik van bewapening
Cognitieve vaardigheden
- Beantwoordt op een adequate manier aan de uitgedrukte noden
- Begrijpt en aanvaardt de verschillen tussen personen
- Beheert autonoom eigen prestaties
- Bepaalt de ligging van een explosief, mijn, … en bakent de zone af
- Gebruikt de individuele en de collectieve uitrusting van de groep om in alle omstandigheden op het terrein te leven
- Gebruikt gevechtssignalen om elementaire inlichtingen te kunnen doorgeven of ontvangen
- Gebruikt gevechtsuitrusting en bewapening op een correcte manier
- Gebruikt tactische vorderingstechnieken die aangepast zijn aan het terrein
- Gedraagt zich respectvol, zonder te discrimineren op vlak van seksuele geaardheid, geslacht, etnische origine, leeftijd, religie, cultuur,…
- Gedraagt zich volgens de cultuur en de behoeften van de organisatie
- Geeft blijk van grote zelfstandigheid in zijn activiteiten
- Geeft op een gestructureerde, efficiënte en gepaste manier informatie door
- Handelt volgens de reglementaire voorschriften, de gedrags- en ethische regels en de waarden verbonden aan de staat van militair
- Herkent ontploffingstuigen
- Houdt rekening met het vertrouwelijk karakter van informatie
- Identificeert de eigen ontwikkelingsbehoeften
- Informeert zich over en volgt trends en ontwikkelingen in het vakgebied op
- Leeft de regels na
- Meldt problemen die zelf niet op te lossen zijn aan de verantwoordelijke
- Neemt de nodige maatregelen om klaar te zijn voor de opdracht
- Observeert het gebied en situeert de gevarenzone/het gevaar
- Ontvangt en begrijpt een opdracht van het hoger echelon
- Oriënteert zich met behulp van de beschikbaar middelen: bepaalt de standplaats, een azimut naar een ander punt en een volgweg daarnaartoe
- Past de ethos en de deontologische code van de organisatie toe
- Past de veiligheidsregels toe bij het bedienen van de individuele en collectieve bewapening van de groep
- Past het recht der gewapende conflicten in eenvoudige gevallen toe
- Past individuele veiligheidsmaatregelen toe
- Past preventiemaatregelen, maatregelen ter bevordering van het welzijn op de werkvloer en maatregelen voor de veiligheid op het werk toe, in het bijzonder op het vlak van de eerste hulp en brandbestrijding
- Past preventieve maatregelen toe om verwondingen of ontstekingen te voorkomen
- Past veiligheids- en beschermingsvoorschriften toe
- Reageert correct volgens de procedures
- Respecteert het milieu in de mate van het mogelijke volgens de voorschriften en de situatie
- Selecteert het te gebruiken type wapen en vuur in functie van het gewenste effect
- Treedt op vanuit een gedekte positie
- Verstuurt en ontvangt eenvoudige berichten volgens de voorziene procedures
- Verzamelt informatie voor de opdracht (instructiekaarten, plannen,…)
- Voert opdrachten uit op bevel
- Voert wacht-, observatie- of beveiligingsrondes uit
- Vormt zich een beeld van zijn houding en reacties in omgang met anderen
- Werkt samen op een constructieve manier
- Wisselt begrijpelijk ideeën en opinies uit met de anderen
Probleemoplossende vaardigheden
- Beheert doeltreffend zijn tijd
- Heeft oog voor en gaat gepast om met risico’s en gevaren
- Neemt leeropportuniteiten aan om de eigen deskundigheid te verbeteren
- Past de operationele werkwijze aan in functie van de situatie en opdracht
- Past zich gemakkelijk aan aan veranderende omstandigheden
- Reageert gepast op een bedreiging of bij het ontdekken van onveilige situaties (munitie, mijnen, ongewenste personen, …) volgens de van kracht zijnde richtlijnen
- Reageert gepast op een (CBRN)bedreiging
- Zorgt voor de eigen veiligheid en bescherming en die van de collega’s
Motorische vaardigheden
- Controleert of de hoeveelheid munitie per wapen aanwezig is
- Controleert personen en voertuigen
- Doorstaat langdurige mentale en fysieke inspanningen
- Gebruikt en onderhoudt communicatieapparatuur
- Gebruikt opsporingsmaterieel
- Maakt de individuele en/of collectieve uitrusting en ander materieel klaar voor de opdracht
- Neemt deel aan de voorziene proeven en testen
- Past basisgevechtstechnieken zonder wapens toe
- Traint het uithoudingsvermogen, de kracht en behendigheid in functie van de fysiek eisen verbonden aan de beroepsactiviteiten en de situatie
- Verzorgt de persoonlijke hygiëne
- Voert functiecontroles uit en dubbelcheckt
- Voert individuele en collectieve drillbewegingen uit zowel met als zonder wapen
- Voert onderhouds- en herstellingswerkzaamheden uit aan de individuele en collectieve bewapening van de groep
- Voert schietorders uit en gebruikt de bewapening volgens de voorziene voorschriften
Omgevingscontext
- De opdrachten worden veelal uitgeoefend in een omgeving waarbij strikte tijdschema’s gerespecteerd moeten worden. De soldaat/matroos moet soms werken onder tijdsdruk, maar respecteert ten allen tijde de veiligheidsnormen en de wettelijke voorschriften, in het bijzonder deze van het humanitair recht en het Internationaal Recht der Gewapende Conflicten.
- De soldaat/matroos komt in contact met verschillende actoren (collega’s, kader, burgers,…).
- De soldaat/matroos werkt onder het bevel van zijn oversten en is bij de uitoefening van opdrachten gebonden aan reglementering, procedures, gedrags- en ethische regels.
- De werkomstandigheden kunnen moeilijk zijn: leven op terrein, langdurig in een kleine geïsoleerde groep samenleven, gescheiden van familie, blootstelling aan meteorologische omstandigheden,…
- Het beroep wordt overwegend uitgeoefend in groep waarbij een hoge graad van sociale interactie in moeilijke omstandigheden nodig kan zijn.
- Het beroep wordt uitgeoefend in een variërende omgeving, gaande van een uiterst complexe en potentieel levensbedreigende inzet in het buitenland of aan boord van een oorlogsbodem tot een gestructureerde omgeving in een kazerne.
- Het beroep wordt uitgeoefend met een zeer variërend tijdschema waarbij een hoge graad van vermoeidheid kan optreden.
- Het dragen van een uniform/persoonlijke (beschermings)kledij tijdens de beroepsuitoefening is verplicht en moet in overeenstemming zijn met de normen vastgelegd voor de opdracht.
Handelingscontext
- Bij de uitvoering van bepaalde opdrachten (in complexe omgevingen) dreigt potentieel gevaar voor het eigen leven en dat van anderen.
- De opdrachten van de soldaat/matroos vereisen een zeer goede fysieke conditie.
- De soldaat/matroos moet zeer aandachtig zijn voor verschillende elementen om de eigen veiligheid en deze van anderen (collega’s, kader, burgers,…) te waarborgen. Sommige opdrachten kunnen een langere periode beslaan waardoor een hoge graad van vermoeidheid kan optreden die het aandachtsniveau kan beïnvloeden.
- De uitoefening van het beroep vraagt flexibiliteit om zich te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden
- Op een constructieve en heldere manier informatie uitwisselen met collega’s en kader.
- Op een gepaste manier omgaan met de militaire hiërarchie en gezag.
- Op een gepaste manier omgaan met diversiteit.
- Voortdurend aandacht hebben voor de preventie van of de bescherming tegen specifieke risico’s of bedreigingen.
- Voorzichtig en gepast omgaan met de individuele en collectieve bewapening, rekening houdend met de geldende veiligheidsregels
Autonomie
Is zelfstandig in
- het voorbereiden en uitvoeren van de opdracht
Is gebonden aan
- de beschikbare wapensystemen en de veiligheidsvoorschriften
- de inzetregels (rules of engagement)
- de militaire reglementen en voorschriften
- de ontvangen orders (mondeling of geschreven)
- de weersomstandigheden en buitentemperaturen
Doet beroep op
- de hiërarchisch verantwoordelijke voor het verkrijgen van een order, bij het uitvoeren van de opdracht, bij problemen of gevaar
- een collega bij het uitvoeren van de opdracht (indien nodig) of voor ondersteuning, advies
Verantwoordelijkheid
- Bereidt de individuele en collectieve bewapening voor en controleert ze
- Bereidt zich voor op de opdracht (verkenning, gevecht, opstelling, bijstand,...)
- Bewaakt kritieke zones en punten
- Communiceert efficiënt en effectief met collega’s en het kader
- Functioneert volgens de geldende gedragsvereisten bij defensie
- Gebruikt individuele en collectieve bewapening op een correcte en wettelijke manier
- Handelt deontologisch, loyaal en collegiaal
- Ontwikkelt de eigen deskundigheid
- Ontwikkelt en onderhoudt de mentale en fysieke fitheid/conditie
- Reageert gepast bij het ontdekken van ontploffingstuigen
- Voert de actie uit rekening houdend met de opdracht, de situatie en het terrein
- Waarborgt de eigen veiligheid en die van collega’s en dient eerste hulp toe
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Voor de beroepsuitoefening van ‘Soldaat/Matroos bij defensie’ is het beschikken van volgende attesten en/of voldoen aan volgende voorwaarden wettelijk verplicht:
-
Voldoen aan de voorwaarden zoals bepaald in Wet van 28 februari 2007 tot vaststelling van het statuut van de militairen en kandidaat-militairen van het actief kader van de Krijgsmacht, Art. 7, 8 en 9.