Chocoladebewerker
BK-0021-3
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Chocoladebewerker
Een benaming in de Competent-fiche D110401 “Patissier, chocoladewerker, ijsbereider“ is “Chocolatier”. In dit dossier wordt er echter geopteerd voor de Nederlandstalige benaming “Chocoladebewerker”. Deze benaming is ook gebruikelijk in de sector zelf.
Definitie
De chocoladebewerker bereidt chocoladeproducten (pralines, chocoladestukken, koekjes…), verwerkt, werkt af, bewaart en verpakt deze producten volgens de voorschriften van de voedselveiligheid teneinde de chocoladeproducten uit te stallen, te verkopen en alsook een chocolaterie te organiseren.
Niveau (VKS en EQF)
4
Jaar van erkenning
versie 3, 2020
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Werkt hygiënisch en (voedsel)veilig
- Respecteert de regelgeving van hygiëne en voedselveiligheid
- Respecteert de regelgeving rond preventie en veiligheid op het werk
- Gebruikt schoonmaakmaterieel en -middelen
- Ruimt de werkplek en het materieel systematisch op
- Reinigt en desinfecteert het materieel volgens de richtlijnen
- Controleert de staat van het materieel
- Draagt werkkledij volgens de hygiënische richtlijnen
- Wast en ontsmet de handen volgens de hygiënische richtlijnen
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Past het FEFO (First Expired, First Out) en FIFO (First In, First Out) -principe toe
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van schoonmaak- en ontsmettingsmiddelen- en procedures
- Kennis van traceerbaarheid van producten
- Kennis van besmettingsgevaar, micro-organismen, parasieten
- Kennis van werkorganisatie
- Kennis van regelgeving inzake autocontrole in de chocoladebewerking
- Kennis van geldende voorschriften voor preventie en veiligheid op het werk
- Kennis van FIFO-methode (First In First Out) en de FEFO-methode (First Expired First Out)
- Grondige kennis van hygiëneregelgeving
- Competentie 2:
Bereidt chocoladeproducten (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Zet het benodigde materiaal/materieel klaar
- Controleert de versheid en de kwaliteit van producten en grondstoffen
- Maakt bereidingen aan de hand van een recept
- Berekent de kwantiteit
- Zet meeteenheden om
- Weegt grondstoffen af
- Bepaalt de temperatuur en de hoeveelheid van de samen te voegen grondstoffen
- Bereidt producten en vullingen manueel of machinaal
- Past verschillende meng- en/of klopmethodes toe
- Voegt met behulp van natuurlijke aroma’s smaak en kleur toe aan de producten
- Past indien nodig recepten/bereidingswijze aan voor het voorkomen van bereidingsfouten
- Reageert gepast bij kwaliteitsafwijkingen/technische problemen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van kenmerken van grondstoffen en ingrediënten
- Kennis van samenstelling en bereidingstechnieken
- Kennis van verwerkingstemperatuur
- Kennis van allergenen
- Kennis van recente ontwikkelingen in het vakgebied
- Kennis van productieproces van vet- en boterdegen
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Grondige kennis van vaktechnologie
- Competentie 3:
Verwerkt chocoladeproducten (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Bepaalt de benodigde hoeveelheid per stuk/per gewicht
- Verdeelt manueel of machinaal
- Past spuit-, snij-, rol-, mouleer- of uitsteektechnieken toe
- Giet vullingen uit op platen of in vormen
- Laat vullingen rusten en/of verharden in een al dan niet gekoelde ruimte
- Bereidt halffabricaten, vullingen, crèmes, garneringen…
- Kandiseert producten
- Tempereert de chocolade
- Koelt het product af of vriest het in
- Voegt met behulp van natuurlijke aroma’s smaak en kleur toe aan de producten
- Decoreert, modelleert en snijdt producten volgens vooropgestelde recepten en kwaliteitseisen
- Bedient machines en toestellen voor de verwerking van chocolade
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van verwerkingstemperatuur
- Kennis van allergenen
- Kennis van samenstelling en bereidings- en verwerkingstechnieken
- Kennis van spuit-, snij-, uitrol-, tempereer-, kook-, mouleer- en uitsteektechnieken
- Kennis van koelen van vullingen
- Kennis van koelen van chocoladeproducten
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Grondige kennis van vaktechnologie
- Competentie 4:
Werkt chocoladeproducten af (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Glaceert, garneert, modelleert, dompelt, enrobeert*, kandiseert en voegt samen volgens de verschillende afwerkingstechnieken
- Houdt zich aan de recepten en kwaliteitseisen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van allergenen
- Kennis van diverse afwerkings- en garneertechnieken: abricoteren, enroberen, dompelen, spuiten, modelleren, garneren, glaceren, kandiseren…
- Grondige kennis van vaktechnologie
- Competentie 5:
Bakt koekjes
- Stelt de oven in (tijd, temperatuur…) en bakt de producten af
- Controleert het bakproces en het uitzicht van de producten visueel
- Ontvormt de producten en plaatst ze op roosters in rekken
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van recente ontwikkelingen in het vakgebied
- Kennis van het bakproces
- Grondige kennis van vaktechnologie
- Competentie 6:
Bewaart en verpakt pralines, chocoladestukken, chocoladeproducten en koekjes
- Verpakt producten met de hand of met een verpakkingsmachine
- Stemt de verpakking af op het product
- Houdt de bewaartemperatuur op peil en regelt de vochtigheidsgraad
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van impact van een verpakking op het bewaren van het product
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Competentie 7:
Stalt chocoladeproducten en koekjes in de etalage of de toonbank uit
- Zorgt voor een evenwichtige schikking van producten in de verkoopruimte
- Brengt etiketten met de wettelijk verplichte informatie aan
- Verwijdert producten die niet meer aan de (houdbaarheids)norm voldoen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van impact van een verpakking op het bewaren van het product
- Kennis van impact van een verpakking op de hygiëne van het product
- Kennis van wetgeving met betrekking tot verplichte aanduidingen van goederen, etiketteringen van voorverpakte voedingsmiddelen, maten en gewichten
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Competentie 8:
Informeert klanten over en verkoopt chocoladeproducten en koekjes
- Stelt vragen om de wensen van de klanten te achterhalen
- Informeert klanten over de samenstelling, bewaringswijze en toepassing van de producten
- Noteert klantenbestellingen en volgt ze op
- Wijst de klant op speciale acties en producten om de verkoop te stimuleren
- Rekent de verkoopprijs af met de klant
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van allergenen
- Kennis van samenstelling
- Kennis van bewaringswijze
- Kennis van verkooptechnieken
- Competentie 9:
Plant de productie
- Schat de vraag van de klanten in
- Stelt een assortiment samen volgens de verwachte verkoop en het seizoen
- Stelt recepten samen
- Bereidt de productie voor
- Plant het dagelijkse werk rekening houdend met externe factoren
- Stelt een werkschema op
- Optimaliseert waar mogelijk de productie
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van recente ontwikkelingen in het vakgebied
- Kennis van productieproces van chocoladeproducten en koekjes
- Grondige kennis van vaktechnologie
- Competentie 10:
Volgt de voorraad op en maakt bestellingen op
- Gebruikt software voor voorraadbeheer
- Registreert voorraadgegevens
- Registreert gegevens over het verbruik van producten
- Schat de vraag van de klanten in
- Stelt een assortiment samen volgens verwachte verkoop en het seizoen
- Berekent de hoeveelheid grondstoffen en producten
- Contacteert leveranciers
- Vult een bestelbon in voor aankoop van grondstoffen, halffabricaten, materieel en verpakkingen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van financieel en administratief beheer
- Kennis van grondstoffen en ingrediënten
- Kennis van samenstelling van chocoladeproducten en koekjes
- Kennis van voorraadbeheer
- Competentie 11:
Ontvangt goederen en producten en controleert de levering
- Voert ontvangstcontrole uit op hoeveelheid en kwaliteit
- Controleert de temperatuur, het gewicht, de versheid van de goederen en producten
- Controleert of de goederen en producten voldoen aan de hygiënische voorschriften en voorschriften voor voedselveiligheid
- Registreert afwijkingen
- Respecteert de condities waaraan moet worden voldaan om goederen op te slaan
- Slaat de goederen op in de koel-, diepvries-, opslagruimte….
- Controleert en registreert de temperatuur en het vochtgehalte in de opslagruimte
- Meldt fouten volgens de procedure
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van allergenen
- Kennis van impact van een verpakking op het bewaren van het product
- Kennis van impact van een verpakking op de hygiëne van het product
- Kennis van wetgeving met betrekking tot verplichte aanduidingen van goederen, etiketteringen van voorverpakte voedingsmiddelen, maten en gewichten
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Kennis van wettelijke reglementering in verband met vervoer en opslag van voedingswaren
- Competentie 12:
Volgt de financiële en administratieve gegevens op
- Verzamelt de benodigde gegevens van grond- en hulpstoffen
- Gaat op een rendementsbewuste manier om met de grondstoffen in relatie tot de kostprijs van het (eind)product
- Onderneemt acties om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te beheersen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van financieel en administratief beheer
- Kennis van grondstoffen en ingrediënten
- Kennis van voorraadbeheer
- Kennis van kostprijsberekening
- Competentie 13:
Volgt vaktechnieken, hygiëne en voedselveiligheid op
- Volgt ontwikkelingen in het vakgebied op
- Geeft zelf het goede voorbeeld
- Leert medewerkers over voedselveiligheid en hygiëne
- Leert medewerkers bijsturen indien nodig
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van vaktechnieken
- Kennis van voedselveiligheid
- Kennis van coaching van een team
- Grondige kennis van hygiëneregelgeving
- Grondige kennis van vaktechnologie
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van financieel en administratief beheer
- Kennis van allergenen
- Kennis van besmettingsgevaar, micro-organismen, parasieten
- Kennis van bewaringswijze
- Kennis van coaching van een team
- Kennis van diverse afwerkings- en garneertechnieken: abricoteren, enroberen, dompelen, spuiten, modelleren, garneren, glaceren, kandiseren…
- Kennis van FIFO-methode (First In First Out) en de FEFO-methode (First Expired First Out)
- Kennis van geldende voorschriften voor preventie en veiligheid op het werk
- Kennis van grondstoffen en ingrediënten
- Kennis van het bakproces
- Kennis van impact van een verpakking op de hygiëne van het product
- Kennis van impact van een verpakking op het bewaren van het product
- Kennis van kenmerken van grondstoffen en ingrediënten
- Kennis van koelen van chocoladeproducten
- Kennis van koelen van vullingen
- Kennis van kostprijsberekening
- Kennis van productieproces van chocoladeproducten en koekjes
- Kennis van productieproces van vet- en boterdegen
- Kennis van recente ontwikkelingen in het vakgebied
- Kennis van regelgeving inzake autocontrole in de chocoladebewerking
- Kennis van samenstelling
- Kennis van samenstelling en bereidings- en verwerkingstechnieken
- Kennis van samenstelling en bereidingstechnieken
- Kennis van samenstelling van chocoladeproducten en koekjes
- Kennis van schoonmaak- en ontsmettingsmiddelen- en procedures
- Kennis van spuit-, snij-, uitrol-, tempereer-, kook-, mouleer- en uitsteektechnieken
- Kennis van traceerbaarheid van producten
- Kennis van vaktechnieken
- Kennis van verkooptechnieken
- Kennis van verwerkingstemperatuur
- Kennis van voedselveiligheid
- Kennis van voorraadbeheer
- Kennis van werkorganisatie
- Kennis van wetgeving met betrekking tot verplichte aanduidingen van goederen, etiketteringen van voorverpakte voedingsmiddelen, maten en gewichten
- Kennis van wettelijke bewaartemperatuur
- Kennis van wettelijke reglementering in verband met vervoer en opslag van voedingswaren
- Grondige kennis van hygiëneregelgeving
- Grondige kennis van vaktechnologie
Cognitieve vaardigheden
- Bepaalt de benodigde hoeveelheid per stuk/per gewicht
- Bereidt de productie voor
- Berekent de hoeveelheid grondstoffen en producten
- Berekent de kwantiteit
- Contacteert leveranciers
- Controleert de staat van het materieel
- Controleert de temperatuur, het gewicht, de versheid van de goederen en producten
- Controleert de versheid en de kwaliteit van producten en grondstoffen
- Controleert en registreert de temperatuur en het vochtgehalte in de opslagruimte
- Controleert het bakproces en het uitzicht van de producten visueel
- Controleert of de goederen en producten voldoen aan de hygiënische voorschriften en voorschriften voor voedselveiligheid
- Gaat op een rendementsbewuste manier om met de grondstoffen in relatie tot de kostprijs van het (eind)product
- Gebruikt software voor voorraadbeheer
- Geeft zelf het goede voorbeeld
- Houdt zich aan de recepten en kwaliteitseisen
- Informeert klanten over de samenstelling, bewaringswijze en toepassing van de producten
- Leert medewerkers bijsturen indien nodig
- Leert medewerkers over voedselveiligheid en hygiëne
- Meldt fouten volgens de procedure
- Noteert klantenbestellingen en volgt ze op
- Optimaliseert waar mogelijk de productie
- Past het FEFO (First Expired, First Out) en FIFO (First In, First Out) -principe toe
- Past indien nodig recepten/bereidingswijze aan voor het voorkomen van bereidingsfouten
- Plant het dagelijkse werk rekening houdend met externe factoren
- Registreert afwijkingen
- Registreert gegevens over het verbruik van producten
- Registreert voorraadgegevens
- Rekent de verkoopprijs af met de klant
- Respecteert de condities waaraan moet worden voldaan om goederen op te slaan
- Respecteert de regelgeving rond preventie en veiligheid op het werk
- Respecteert de regelgeving van hygiëne en voedselveiligheid
- Schat de vraag van de klanten in
- Stelt een assortiment samen volgens de verwachte verkoop en het seizoen
- Stelt een assortiment samen volgens verwachte verkoop en het seizoen
- Stelt een werkschema op
- Stelt recepten samen
- Stelt vragen om de wensen van de klanten te achterhalen
- Verzamelt de benodigde gegevens van grond- en hulpstoffen
- Voert ontvangstcontrole uit op hoeveelheid en kwaliteit
- Volgt ontwikkelingen in het vakgebied op
- Vult een bestelbon in voor aankoop van grondstoffen, halffabricaten, materieel en verpakkingen
- Wijst de klant op speciale acties en producten om de verkoop te stimuleren
- Zet meeteenheden om
Probleemoplossende vaardigheden
- Onderneemt acties om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te beheersen
- Reageert gepast bij kwaliteitsafwijkingen/technische problemen
Motorische vaardigheden
- Bedient machines en toestellen voor de verwerking van chocolade
- Bepaalt de temperatuur en de hoeveelheid van de samen te voegen grondstoffen
- Bereidt halffabricaten, vullingen, crèmes, garneringen…
- Bereidt producten en vullingen manueel of machinaal
- Brengt etiketten met de wettelijk verplichte informatie aan
- Decoreert, modelleert en snijdt producten volgens vooropgestelde recepten en kwaliteitseisen
- Draagt werkkledij volgens de hygiënische richtlijnen
- Gebruikt schoonmaakmaterieel en -middelen
- Giet vullingen uit op platen of in vormen
- Glaceert, garneert, modelleert, dompelt, enrobeert*, kandiseert en voegt samen volgens de verschillende afwerkingstechnieken
- Houdt de bewaartemperatuur op peil en regelt de vochtigheidsgraad
- Kandiseert producten
- Koelt het product af of vriest het in
- Laat vullingen rusten en/of verharden in een al dan niet gekoelde ruimte
- Maakt bereidingen aan de hand van een recept
- Ontvormt de producten en plaatst ze op roosters in rekken
- Past spuit-, snij-, rol-, mouleer- of uitsteektechnieken toe
- Past verschillende meng- en/of klopmethodes toe
- Reinigt en desinfecteert het materieel volgens de richtlijnen
- Ruimt de werkplek en het materieel systematisch op
- Slaat de goederen op in de koel-, diepvries-, opslagruimte….
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Stelt de oven in (tijd, temperatuur…) en bakt de producten af
- Stemt de verpakking af op het product
- Tempereert de chocolade
- Verdeelt manueel of machinaal
- Verpakt producten met de hand of met een verpakkingsmachine
- Verwijdert producten die niet meer aan de (houdbaarheids)norm voldoen
- Voegt met behulp van natuurlijke aroma’s smaak en kleur toe aan de producten
- Wast en ontsmet de handen volgens de hygiënische richtlijnen
- Weegt grondstoffen af
- Zet het benodigde materiaal/materieel klaar
- Zorgt voor een evenwichtige schikking van producten in de verkoopruimte
Omgevingscontext
- Het beroep wordt uitgeoefend in een chocoladebedrijf (traditionele of industriële chocoladebedrijven) of in een banketbakkerij
- Het dragen van persoonlijke beschermingskledij volgens de wetgeving is verplicht
- Het kunnen omgaan met en inspelen op een flexibele markt (moet markt en concurrentie opvolgen)
Handelingscontext
- Creativiteit in ontwikkeling van producten en opstelling van de verkoopruimte (aankleding, het etaleren van producten…) is noodzakelijk
- De beroepsbeoefenaar moet lasten hanteren en langdurig rechtstaan
- Dient rekening te houden met de noden en wensen van de klanten
- Kan zich aanpassen en flexibel opstellen bij wisselende omgevingsfactoren (weersomstandigheden, speciale gelegenheden, seizoenen…) die een invloed uitoefenen op de productie
- Moet met klanten en medewerkers kunnen omgaan
- Moet nauwkeurig kunnen omgaan met financiële aspecten (verkoopprijs, kassa, kostprijsberekening)
- Moet onder tijdsdruk kunnen werken
- Permanente aandacht voor voedselveiligheid en hygiëne
- Routinematig dezelfde handelingen uitvoeren
- Werkt samen met leveranciers, het afdelingshoofd en de hygiënische diensten en medewerkers
Autonomie
Is zelfstandig in
- het voorbereiden, plannen en uitvoeren van zijn taken
Is gebonden aan
- de bestellingen
- de opdrachten
- de vigerende autocontrolegids(en)
- de vigerende wetgeving
- de vraag van het cliënteel
- de weersomstandigheden en buitentemperaturen
- de wensen en noden van de doelgroep
Doet beroep op
- een medewerker voor het ondersteunen van de activiteiten
Verantwoordelijkheid
- Bakt koekjes
- Bereidt chocoladeproducten (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Bewaart en verpakt pralines, chocoladestukken, chocoladeproducten en koekjes
- Informeert klanten over en verkoopt chocoladeproducten en koekjes
- Ontvangt goederen en producten en controleert de levering
- Plant de productie
- Stalt chocoladeproducten en koekjes in de etalage of de toonbank uit
- Verwerkt chocoladeproducten (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Volgt de financiële en administratieve gegevens op
- Volgt de voorraad op en maakt bestellingen op
- Volgt vaktechnieken, hygiëne en voedselveiligheid op
- Werkt chocoladeproducten af (pralines, koekjes, chocoladestukken...)
- Werkt hygiënisch en (voedsel)veilig
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Voor de beroepsuitoefening van ‘Chocoladebewerker’ is het beschikken van volgende attesten en/of voldoen aan volgende voorwaarden wettelijk verplicht:
-
Meldingsplicht ziekte of symptomen aan de exploitant van het levensmiddelenbedrijf zoals bepaald in Verordening (EG) nr. 852/2004 van 29 april 2004, bijlage II, hoofdstuk VIII "Persoonlijke hygiëne"