Labotechnisch medewerker
BK-0467-2
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Labotechnisch medewerker
Definitie
De labotechnisch medewerker kiest de gepaste werkwijze voor de uit te voeren analyses, bereidt eenvoudige analyses voor, analyseert en evalueert stalen en zorgt voor voldoende beschikbaar en goed onderhouden laboratoriummaterieel teneinde ondersteuning te bieden bij laboratoriumwerkzaamheden.
Afbakening
Eenvoudige analyses: analyses met een beperkt aantal stappen en waarbij het meetresultaat veelal direct kan worden afgelezen.(bijvoorbeeld: door een sonde in een staal te dompelen)
Laboratorium(materieel): meet- en analysetoestellen, staalname-apparatuur, broedstoof, microgolfoven, centrifuge, ultrasoon bad, calorimeter, pH-meter, balans ,koelkast, ovens, pipetten, …
Niveau (VKS en EQF)
4
Jaar van erkenning
versie 2, 2023
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Werkt in teamverband
- Communiceert efficiënt met alle betrokken actoren en bij shiftwissel (leidinggevende, collega’s, …)
- Wisselt informatie uit met collega’s en andere actoren
- Overlegt met de leidinggevende/verantwoordelijke in geval van problemen of vragen
- Werkt efficiënt samen
- Handelt volgens inzicht in de eigen organisatie en afdeling
- Respecteert de zakelijke omgangsvormen
- Neemt actief deel aan teamvergadering
- Heeft aandacht voor het behalen van de doelstellingen van het afdeling/bedrijf
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van kantoorsoftware
- Kennis van bedrijfsgebonden vakterminologie
- Kennis van communicatieve en sociale vaardigheden
- Competentie 2:
Handelt volgens de wettelijke bepalingen en kwaliteitszorgsystemen
- Handelt steeds volgens de wettelijke en interne procedure(s)
- Handelt volgens de professionele en wettelijke (gedrags)code
- Werkt volgens de wettelijke en interne reglementeringen op vlak van hygiëne, (bio)veiligheid, kwaliteit en milieu
- Draagt en/of gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Sorteert en verwijdert afval volgens de regelgeving
- Hanteert gevaarlijke producten (producten onder druk, …) volgens wettelijke en interne reglementeringen
- Meldt alle aspecten die de kwaliteit en veiligheid kunnen beïnvloeden
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van bedrijfseigen werkwijzen: werkvoorschriften, procedures, protocol, richtlijnen, instructies, …
- Kennis van het gebruik van PBM en CBM
- Kennis van veiligheidspictogrammen
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van hygiëne richtlijnen
- Kennis kwaliteitsrichtlijnen
- Kennis van milieurichtlijnen
- Kennis van wettelijk toe te passen methoden in het kader van het kwaliteitszorgsysteem
- Competentie 3:
Bouwt de eigen deskundigheid op
- Volgt (verplichte) opleidingen
- Raadpleegt relevante informatiebronnen
- Integreert feedback en nieuwe ervaringen in de dagdagelijkse werksituatie
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van reflectiestrategieën
- Kennis van informatieverwerving
- Kennis van relevante informatiekanalen voor beschikbare opleidingen
- Competentie 4:
Volgt bij elke opdracht de werkwijze(n) conform het kwaliteitszorgsysteem
- Volgt de werkwijze(n) op basis van de interne procedure
- Verzamelt, registreert gegevens van de stalen conform de opdracht
- Verzamelt en registreert de resultaten
- Registreert en rapporteert vragen, klachten en afwijkingen in kader van de geldende kwaliteitszorgsystemen
- Vult het logboek aan
- Doet voorstellen tot verbetering van de procedure
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van kantoorsoftware
- Kennis van bedrijfseigen werkwijzen: werkvoorschriften, procedures, protocol, richtlijnen, instructies, …
- Kennis van het gebruik, de werkingsprincipes en de toepassingsgebieden van (laboratorium)materieel (centrifuge, weegapparatuur, …
- Kennis van wettelijk toe te passen methoden in het kader van het kwaliteitszorgsysteem
- Competentie 5:
Houdt het laboratorium(materieel) operationeel en voert het basisonderhoud ervan uit
- Houdt zich aan het onderhoudsplan, kwaliteits- en veiligheidsrichtlijnen
- Merkt de nood aan onderhoud op
- Voert basisonderhoud uit
- Reinigt laboratoriummaterieel op regelmatige basis en volgens noodzaak
- Kalibreert laboratoriummaterieel
- Controleert de kalibratiewaarden
- Registreert de controlegegevens (curves, temperaturen, ...)
- Controleert de parameters (temperatuur, druk, …) van laboratoriummaterieel (koelkasten, broedstoven, thermostaten, …) en stelt bij conform de normen en richtlijnen
- Rapporteert (technische) afwijkingen en problemen conform de bedrijfsrichtlijnen
- Reageert adequaat bij onverwachte storingen van materieel of situaties (staalbreuk, kwaliteit van het staal, …) tijdens de uitvoering van de eigen werkzaamheden
- Onderneemt actie bij (technische) problemen na overleg met leidinggevende(n)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van kalibratiemethode van laboratoriummaterieel (spectrofotometers, chromatograaf, microscoop, centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van gebruik van producten voor basisonderhoud van toestellen en laboratoriummaterieel (centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van basisonderhoud laboratoriummaterieel (centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van het gebruik van richt- en referentiewaarden
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van milieurichtlijnen
- Competentie 6:
Controleert en registreert de voorraad aan verbruiksgoederen en laboratorium(materieel)
- Volgt de voorraden op en stelt de noodzaak vast
- Controleert en registreert met bedrijfseigen software de binnengekomen bestellingen (hoeveelheid, leverancier, documenten, … )
- Registreert stocks, standaarden, producten en reagentia (lotnummer, verbruik, traceerbaarheid,…)
- Meldt non-conformiteiten i.v.m. verbruiksgoederen en (laboratorium)materieel
- Slaat de geleverde verbruiksgoederen, laboratoriumapparatuur en –materieel op conform de geldende (veiligheids)normen
- Gebruikt bedrijfseigen software voor voorraadbeheer
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van kantoorsoftware
- Kennis van het gebruik van PBM en CBM
- Kennis van voorraadbeheer
- Kennis van veiligheidspictogrammen
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van hygiëne richtlijnen
- Kennis kwaliteitsrichtlijnen
- Kennis van milieurichtlijnen
- Competentie 7:
Neemt intern en extern stalen en voert de administratie ervan uit
- Bereidt de recipiënten voor gebruik bij staalname voor
- Gebruikt geschikte recipiënten en/of materieel voor de staalafname
- Neemt intern en extern stalen (tijdstip, hoeveelheid,…)
- Neemt maatregelen voor het tijdig en optimaal verzamelen, vervoeren en bewaren van stalen volgens voorschriften
- Identificeert de stalen en verzekert de correcte en volledige administratieve opvolging
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van materialen voor staalafname
- Kennis van bedrijfseigen registratiesoftware voor staalname
- Kennis van procedure(s) voor staalafname
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van de registratie van stalen in het algemeen
- Competentie 8:
Behandelt de genomen en ontvangen stalen conform de opdracht
- Gebruikt bedrijfseigen software
- Sorteert, labelt en registreert de stalen
- Voert een kwaliteitscontrole op stalen uit
- Noteert en meldt eventuele afwijkingen en/of bijzonderheden van de stalen conform de procedure
- Controleert de stalen in functie van een lijst met uit te voeren handelingen en analyses.
- Voert zo nodig de voorbewerking uit op basis van de gevraagde handelingen en analyses
- Neemt maatregelen voor correcte bewaring van de stalen
- Verzamelt, verpakt en verzendt de stalen bedoeld voor externe laboratoria
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van meet- en analysetechnieken
- Kennis van bedrijfseigen registratiesoftware voor staalname
- Kennis van het gebruik, de werkingsprincipes en de toepassingsgebieden van (laboratorium)materieel (centrifuge, weegapparatuur, …
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Grondige kennis van reagentia en producten in functie van de analyses
- Grondige kennis van procedure(s) voor het bewaren en transport van stalen
- Competentie 9:
Selecteert reagentia en (laboratorium)materieel en maakt deze gebruiksklaar in functie van de analyses
- Raadpleegt de lijst met uit te voeren onderzoeken (analyseaanvraag, werklijst, onderzoeksvraag, …)
- Controleert of het materieel en de reagentia op de werkpost beschikbaar en gebruiksklaar zijn
- Kiest de gepaste werkwijze voor de uit te voeren analyses
- Kiest het juiste (laboratorium)materieel en reagentia conform de richtlijnen beschreven in de werkwijze
- Gebruikt het juiste (laboratorium)materieel en reagentia conform de richtlijnen beschreven in de werkwijze
- Voert zo nodig een voorbewerking op de reagentia uit op basis van de te volgen procedure
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van meet- en analysetechnieken
- Kennis van voorraadbeheer
- Kennis van veiligheidspictogrammen
- Kennis van het gebruik, de werkingsprincipes en de toepassingsgebieden van (laboratorium)materieel (centrifuge, weegapparatuur, …
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Grondige kennis van reagentia en producten in functie van de analyses
- Competentie 10:
Voert eenvoudige analyses uit volgens een zelf gekozen procedure, evalueert de resultaten en registreert de resultaten
- Voert eenvoudige analyses uit
- Vergelijkt analyseresultaten met norm- , referentie- en/of richtwaarden
- Evalueert de analyseresultaten
- Herhaalt de analyses bij afwijkingen
- Registreert de analyseresultaten
- Geeft, indien nodig, stalen door aan de volgende werkpost
- Gebruikt bedrijfseigen software voor registratie van de analyseresultaten
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van meet- en analysetechnieken
- Kennis van het gebruik van richt- en referentiewaarden
- Kennis van het gebruik, de werkingsprincipes en de toepassingsgebieden van (laboratorium)materieel (centrifuge, weegapparatuur, …
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van hygiëne richtlijnen
- Kennis kwaliteitsrichtlijnen
- Kennis van milieurichtlijnen
- Grondige kennis van reagentia en producten in functie van de analyses
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van kantoorsoftware
- Basiskennis van meet- en analysetechnieken
- Basiskennis van reflectiestrategieën
- Kennis kwaliteitsrichtlijnen
- Kennis van basisonderhoud laboratoriummaterieel (centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van bedrijfseigen registratiesoftware voor staalname
- Kennis van bedrijfseigen werkwijzen: werkvoorschriften, procedures, protocol, richtlijnen, instructies, …
- Kennis van bedrijfsgebonden vakterminologie
- Kennis van (bio)veiligheidsrichtlijnen
- Kennis van communicatieve en sociale vaardigheden
- Kennis van de registratie van stalen in het algemeen
- Kennis van gebruik van producten voor basisonderhoud van toestellen en laboratoriummaterieel (centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van het gebruik, de werkingsprincipes en de toepassingsgebieden van (laboratorium)materieel (centrifuge, weegapparatuur, …
- Kennis van het gebruik van PBM en CBM
- Kennis van het gebruik van richt- en referentiewaarden
- Kennis van hygiëne richtlijnen
- Kennis van informatieverwerving
- Kennis van kalibratiemethode van laboratoriummaterieel (spectrofotometers, chromatograaf, microscoop, centrifuge, weegapparatuur, …)
- Kennis van materialen voor staalafname
- Kennis van milieurichtlijnen
- Kennis van procedure(s) voor staalafname
- Kennis van relevante informatiekanalen voor beschikbare opleidingen
- Kennis van veiligheidspictogrammen
- Kennis van voorraadbeheer
- Kennis van wettelijk toe te passen methoden in het kader van het kwaliteitszorgsysteem
- Grondige kennis van procedure(s) voor het bewaren en transport van stalen
- Grondige kennis van reagentia en producten in functie van de analyses
Cognitieve vaardigheden
- Communiceert efficiënt met alle betrokken actoren en bij shiftwissel (leidinggevende, collega’s, …)
- Controleert de kalibratiewaarden
- Controleert de parameters (temperatuur, druk, …) van laboratoriummaterieel (koelkasten, broedstoven, thermostaten, …) en stelt bij conform de normen en richtlijnen
- Controleert de stalen in functie van een lijst met uit te voeren handelingen en analyses.
- Controleert en registreert met bedrijfseigen software de binnengekomen bestellingen (hoeveelheid, leverancier, documenten, … )
- Controleert of het materieel en de reagentia op de werkpost beschikbaar en gebruiksklaar zijn
- Draagt en/of gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Evalueert de analyseresultaten
- Gebruikt bedrijfseigen software
- Gebruikt bedrijfseigen software voor registratie van de analyseresultaten
- Gebruikt bedrijfseigen software voor voorraadbeheer
- Geeft, indien nodig, stalen door aan de volgende werkpost
- Handelt steeds volgens de wettelijke en interne procedure(s)
- Handelt volgens de professionele en wettelijke (gedrags)code
- Handelt volgens inzicht in de eigen organisatie en afdeling
- Hanteert gevaarlijke producten (producten onder druk, …) volgens wettelijke en interne reglementeringen
- Heeft aandacht voor het behalen van de doelstellingen van het afdeling/bedrijf
- Houdt zich aan het onderhoudsplan, kwaliteits- en veiligheidsrichtlijnen
- Identificeert de stalen en verzekert de correcte en volledige administratieve opvolging
- Meldt alle aspecten die de kwaliteit en veiligheid kunnen beïnvloeden
- Meldt non-conformiteiten i.v.m. verbruiksgoederen en (laboratorium)materieel
- Merkt de nood aan onderhoud op
- Neemt actief deel aan teamvergadering
- Noteert en meldt eventuele afwijkingen en/of bijzonderheden van de stalen conform de procedure
- Overlegt met de leidinggevende/verantwoordelijke in geval van problemen of vragen
- Raadpleegt de lijst met uit te voeren onderzoeken (analyseaanvraag, werklijst, onderzoeksvraag, …)
- Raadpleegt relevante informatiebronnen
- Rapporteert (technische) afwijkingen en problemen conform de bedrijfsrichtlijnen
- Registreert de analyseresultaten
- Registreert de controlegegevens (curves, temperaturen, ...)
- Registreert en rapporteert vragen, klachten en afwijkingen in kader van de geldende kwaliteitszorgsystemen
- Registreert stocks, standaarden, producten en reagentia (lotnummer, verbruik, traceerbaarheid,…)
- Respecteert de zakelijke omgangsvormen
- Slaat de geleverde verbruiksgoederen, laboratoriumapparatuur en –materieel op conform de geldende (veiligheids)normen
- Sorteert en verwijdert afval volgens de regelgeving
- Vergelijkt analyseresultaten met norm- , referentie- en/of richtwaarden
- Verzamelt en registreert de resultaten
- Verzamelt, registreert gegevens van de stalen conform de opdracht
- Verzamelt, verpakt en verzendt de stalen bedoeld voor externe laboratoria
- Voert een kwaliteitscontrole op stalen uit
- Volgt de voorraden op en stelt de noodzaak vast
- Volgt de werkwijze(n) op basis van de interne procedure
- Volgt (verplichte) opleidingen
- Vult het logboek aan
- Werkt efficiënt samen
- Werkt volgens de wettelijke en interne reglementeringen op vlak van hygiëne, (bio)veiligheid, kwaliteit en milieu
- Wisselt informatie uit met collega’s en andere actoren
Probleemoplossende vaardigheden
- Doet voorstellen tot verbetering van de procedure
- Gebruikt het juiste (laboratorium)materieel en reagentia conform de richtlijnen beschreven in de werkwijze
- Herhaalt de analyses bij afwijkingen
- Integreert feedback en nieuwe ervaringen in de dagdagelijkse werksituatie
- Kiest de gepaste werkwijze voor de uit te voeren analyses
- Kiest het juiste (laboratorium)materieel en reagentia conform de richtlijnen beschreven in de werkwijze
- Neemt maatregelen voor correcte bewaring van de stalen
- Neemt maatregelen voor het tijdig en optimaal verzamelen, vervoeren en bewaren van stalen volgens voorschriften
- Onderneemt actie bij (technische) problemen na overleg met leidinggevende(n)
- Reageert adequaat bij onverwachte storingen van materieel of situaties (staalbreuk, kwaliteit van het staal, …) tijdens de uitvoering van de eigen werkzaamheden
Motorische vaardigheden
- Bereidt de recipiënten voor gebruik bij staalname voor
- Gebruikt geschikte recipiënten en/of materieel voor de staalafname
- Kalibreert laboratoriummaterieel
- Neemt intern en extern stalen (tijdstip, hoeveelheid,…)
- Reinigt laboratoriummaterieel op regelmatige basis en volgens noodzaak
- Sorteert, labelt en registreert de stalen
- Voert eenvoudige analyses uit
- Voert basisonderhoud uit
- Voert zo nodig de voorbewerking uit op basis van de gevraagde handelingen en analyses
- Voert zo nodig een voorbewerking op de reagentia uit op basis van de te volgen procedure
Omgevingscontext
- De Labotechnisch medewerker werkt in een laboratoriumomgeving die sterk gereglementeerd is inzake (bio)veiligheid, kwaliteit, gezondheid, hygiëne, welzijn, milieu,… en daardoor een sterk kwaliteits- en resultaatsbewustzijn vraagt. De werkomgeving is verschillend per sector en per bedrijf maar steeds gekend en vertrouwd voor de beroepsbeoefenaar. De uit te voeren handelingen zijn ook vertouwd maar kunnen variëren afhankelijk van de opdracht. De activiteiten variëren volgens de grootte en automatiseringsgraad van het laboratorium. Sommige activiteiten kunnen gezondheidsrisico’s inhouden voor de beroepsuitoefenaar en zijn omgeving. Het naleven van de veiligheidsvoorschriften is cruciaal en het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen is bij een aantal handelingen verplicht. Het beroep wordt uitgeoefend in teamverband en/of individueel en kan gebonden zijn aan flexibele werktijden i.f.v. prioriteiten en situationele omstandigheden.
Handelingscontext
- De Labotechnisch medewerker werkt met constante aandacht voor hygiëne, veiligheid en milieu volgens voorschriften, regelgeving en kwaliteitseisen en is zich bewust van het feit dat gemaakte fouten verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Daartoe wordt verondersteld dat de Labotechnisch medewerker kritisch nadenkt over het eigen functioneren. Hij/zij heeft meldingsplicht voor alle aspecten die de analysekwaliteit kunnen beïnvloeden. De Labotechnisch medewerker handelt volgens de bedrijfsethiek. Hij/zij past zich aan wijzigende werksituaties aan die het gevolg kunnen zijn van wisselende werkdruk. De Labotechnisch medewerker is vertrouwd met de uit te voeren procedures/werkwijzen maar vaak moet nog een selectie worden gemaakt uit de procedures/werkwijzen in functie van de analyse. Hij/zij werkt vaak volgens deadlines waardoor stressbestendigheid wordt vereist. De evoluties in de sector vereisen het volgen van (verplichte) opleidingen in het kader van levenslang leren.
Autonomie
Is zelfstandig in
- het analyseren van stalen
- het evalueren van de analyseresultaten
- het nemen van stalen
- het onderhouden van meettoestellen en controle van de parameters
- Het selecteren van het geschikte meet- en analysegereedschap
- het uitvoeren van administratieve taken
- het uitvoeren van het basisonderhoud van het laboratorium(materieel)
Is gebonden aan
- de kwaliteitsrichtlijnen en bedrijfseigen procedure(s
- de professionele en wettelijke (gedrags)code
- normen, referentiewaarden en/of richtwaarden
- opdrachten
- relevante wetgeving
Doet beroep op
- de leidinggevende voor het melden van afwijkingen en/of problemen
Verantwoordelijkheid
- Behandelt de genomen en ontvangen stalen conform de opdracht
- Bouwt de eigen deskundigheid op
- Controleert en registreert de voorraad aan verbruiksgoederen en laboratorium(materieel)
- Handelt volgens de wettelijke bepalingen en kwaliteitszorgsystemen
- Houdt het laboratorium(materieel) operationeel en voert het basisonderhoud ervan uit
- Neemt intern en extern stalen en voert de administratie ervan uit
- Selecteert reagentia en (laboratorium)materieel en maakt deze gebruiksklaar in functie van de analyses
- Voert eenvoudige analyses uit volgens een zelf gekozen procedure, evalueert de resultaten en registreert de resultaten
- Volgt bij elke opdracht de werkwijze(n) conform het kwaliteitszorgsysteem
- Werkt in teamverband
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.