Metselaar

Globaal

Titel

Metselaar

Deze benaming wordt gebruikt in het beroepscompetentieprofiel van Constructiv. Deze benaming wordt algemeen gebruikt door de sector.

Het beroep kent ook andere benamingen. De Competent-fiche F170301 gebruikt eveneens de benaming ‘Metselaar (m/v)’. Deze Competent-fiche geeft andere benamingen aan zoals ‘metser, ‘metselwerkarbeider’, …

Definitie

De metselaar voert metselwerken, bekistingstechnieken, ijzervlechttechnieken, betonwerken, ... uit in een residentiële context teneinde nieuwbouw en renovatiewerken te realiseren.

Niveau (VKS en EQF)

3

Jaar van erkenning

versie 2, 2020

Competenties

Opsomming competenties

• Competentie 1:
  Werkt in teamverband
  • Communiceert effectief en efficiënt
  • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
  • Overlegt over de voorbereiding, uitvoering en afwerking van de opdracht
  • Rapporteert aan leidinggevenden
  • Werkt efficiënt samen met collega's
  • Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
  • Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van communicatietechnieken
  • Kennis van vakterminologie

• Competentie 2:
  Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
  • Herkent en signaleert gevaarlijke situaties, neemt gepaste maatregelen bij ongelukken en meldt ongevallen en incidenten volgens interne procedures
  • Herkent, voorkomt en beschermt tegen specifieke risico’s
  • Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
  • Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
  • Sorteert afval volgens de richtlijnen
  • Respecteert de regels rond energieprestaties van gebouwen
  • Herkent asbesthoudende producten en reageert passend
  • Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
  • Werkt ergonomisch
  • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Past de voorschriften met betrekking tot netheid en hygiëne toe
  • Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
  • Beperkt stofemissie
  • Gebruikt (stof)afzuigapparatuur
  • Evalueert zijn eigen werkzaamheden kwalitatief en kwantitatief en stuurt desnoods bij
  • Meldt problemen aan de verantwoordelijke
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van algemene principes EPB
  • Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne-, milieu- en welzijnsvoorschriften
  • Kennis van specifieke risico’s van gevaarlijke en schadelijke stoffen (cement en hulpstoffen, kwartsstof, houtstof, asbesthoudende producten, ...), elektriciteit, lawaai, trillingen, brand, explosies, ...
  • Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
  • Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Kennis van (veiligheids)pictogrammen
  • Kennis van de voorschriften rond afval en gevaarlijke producten (o.a. asbest, ...)
  • Kennis van elektrisch-, pneumatisch- en handgereedschap
  • Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
  • Kennis van controle- en meetmethoden en -instrumenten
  • Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties

• Competentie 3:
  Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
  • Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
  • Richt de werkplaats (ergonomisch) in
  • Plaatst de signalisatie en brengt waarschuwingstekens aan
  • Houdt de werkplek schoon
  • Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
  • Gebruikt collectieve beschermingsmiddelen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
  • Kennis van signalisatievoorschriften
  • Kennis van (interne) transportmiddelen
  • Kennis van laad- en zekeringstechnieken

• Competentie 4:
  Werkt op hoogte
  • Gebruikt ladders volgens de veiligheidsregels als toegangsmiddel
  • Gebruikt steigers volgens de instructies en veiligheidsregels
  • Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van voorschriften voor het veilig werken op hoogte
  • Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Kennis van de maatregelen ter preventie van het vallen van personen en voorwerpen van een steiger
  • Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden

• Competentie 5:
  Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
  • Gebruikt water voor taken en schoonmaak efficiënt
  • Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
  • Beperkt het lawaai: implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van een geoptimaliseerd verbruik van water, materialen en energie

• Competentie 6:
  Gebruikt machines en gereedschappen
  • Selecteert te gebruiken machines en gereedschappen
  • Controleert de machines en gereedschappen voor gebruik
  • Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
  • Onderhoudt en reinigt de machines en gereedschappen na gebruik
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van werking en veiligheidsaspecten van gebruikte machines en gereedschappen
  • Kennis van elektriciteit i.f.v. werkzaamheden
  • Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel

• Competentie 7:
  Houdt werkadministratie bij
  • Houdt planning en werkdocumenten bij
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen

• Competentie 8:
  Plant de werkzaamheden
  • Leest en begrijpt plannen, werktekeningen of werkopgaveblad
  • Bepaalt de uitvoeringsfases en maakt een planning op van het verloop van de werkzaamheden
  • Plant de werken en bepaalt mee de werkvolgorde
  • Bepaalt de benodigde materialen, gereedschappen en machines in functie van de dagactiviteit
  • Stemt de eigen werkzaamheden af op de activiteiten van anderen (het bouwteam)
  • Onderhoudt contacten met klanten en collega’s
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van Building Information Modeling (BIM)
  • Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
  • Kennis van materialen, gereedschappen en machines
  • Kennis van functionele berekeningen

• Competentie 9:
  Helpt mee aan het inrichten van de bouwplaats
  • Zet de werken nauwkeurig uit (bouwlijnen), bakent ze af en bepaalt hoogtepeilen
  • Brengt veiligheidssignalisatie aan
  • Installeert werfafsluitingen en voorziet doorgangen voor voetgangers en toegangen voor vrachtwagens
  • Plaatst hekken en schermen tegen inbraak en stofhinder
  • Werkt mee aan een voorlopige effening van het terrein
  • Voorziet de plaatsing van de werfkeet (bureau, eet- en kleedruimte, sanitaire voorzieningen, …)
  • Voorziet aansluiting van elektriciteit, water en verlichting
  • Voorziet opslagmogelijkheden en richt de stockageplaats in voor materiaal en gereedschappen
  • Bewaart de orde en de netheid
  • Voorziet plaats voor containers of verzamelplaatsen voor het selectief verzamelen van bouwafval
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
  • Kennis van (veiligheids)pictogrammen
  • Kennis van de voorschriften rond afval en gevaarlijke producten (o.a. asbest, ...)
  • Kennis van de inrichting van de werkplek: signalisatie, afsluiting, orde en netheid
  • Kennis van elektriciteit i.f.v. werkzaamheden
  • Kennis van het gebruik van topografische instrumenten
  • Grondige kennis van meet- en uitzettechnieken

• Competentie 10:
  Beheert het materiaal en het materieel
  • Houdt voorraden bij en vult aan
  • Neemt leveringen in ontvangst en controleert op hoeveelheden en kwaliteit
  • Stockeert het materieel en de materialen op de daartoe voorziene plaats en zorgt voor bescherming ervan
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken

• Competentie 11:
  Slaat lasten aan
  • Selecteert de gepaste en gekeurde hijshulpmiddelen
  • Schat gewicht en zwaartepunt van de last in
  • Bevestigt de last aan de hijsvoorzieningen en zekert de last
  • Geeft eenduidige instructies aan de bedieners van machines
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de technieken voor bevestigen, heffen en het aanslaan van lasten
  • Kennis van de keuringsvoorschriften van hijsmaterieel
  • Kennis van de tekens en seinen voor communicatie met de bestuurders van hef-, hijs- en graafmachines

• Competentie 12:
  Voert grondwerken en verhardingen voor residentiële toepassingen uit
  • Plaatst beschoeiingen
  • Plaatst terrassen en oppervlakteverhardingen
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van bemalings- en drainagetechnieken
  • Kennis van beschoeiingstechnieken
  • Kennis van de waterkering

• Competentie 13:
  Voert de fundering ‘op staal’ uit
  • Plaatst een bemalingssysteem en zet dit in werking
  • Effent de bodem van de werkput
  • Graaft funderingssleuven en -putten manueel of met de hulp van een bediener van een graafmachine
  • Plaatst de aardingslus
  • Bereidt de sleufbodem voor met stabiliseerzand, het waterdichte membraan en een steenslagverharding
  • Voert een staalfundering in metselwerk uit
  • Maakt manueel of machinaal beton of mortel aan
  • Giet gewapende of ongewapende funderingsplaten en vloeren
  • Geeft instructies aan bedieners van betonpomp of betonmixer
  • Stort en spreidt, trilt en verdicht het beton
  • Verzorgt de afwerking van het betonoppervlak
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de tekens en seinen voor communicatie met de bestuurders van hef-, hijs- en graafmachines
  • Kennis van bemalings- en drainagetechnieken
  • Kennis van technieken voor het aanbrengen van een stabilisatielaag met plaatsing van een waterdicht membraan
  • Kennis van bodemsoorten en grondmechanische problemen
  • Kennis van een wapeningsplan, selectie van staven op staalkwaliteit en bindtechnieken voor de wapening
  • Kennis van de plaatsing van een wapening, minimum betondekking en tussenafstanden
  • Kennis van betonsamenstelling en hulpstoffen
  • Kennis van technieken voor betonnering, verdichting, nabehandeling en kwaliteitscontrole van beton

• Competentie 14:
  Voert dichtingswerken uit aan wanden
  • Plaatst dichtings- en beschermingsmembranen tegen de funderingsmuren
  • Brengt bepleisteringen met cementmortel aan tegen de funderingsmuren
  • Behandelt gevels en muren met dichtingsmiddelen
  • Controleert de gevel op scheuren en dicht deze
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van injectieprocédés en dichtingsmiddelen om muren mee te behandelen
  • Kennis van plaatsingsvoorschriften voor dichtingswerken

• Competentie 15:
  Voert metselwerk uit
  • Maakt mechanisch of manueel mortels of lijm aan
  • Plaatst hoogtelijnen en profielen
  • Controleert of muren loodrecht, haaks, waterpas en vlak zijn
  • Kapt en slijpt openingen in muren
  • Voert verschillende metselverbanden uit
  • Ondermetselt funderingen
  • Voert ondergronds metselwerk uit met een waterkerende laag
  • Voorziet en plaatst wachtbuizen, uitsparingen en energieblokken verluchtingsbuizen, roosters, keldergaten, lichtkokers
  • Voert opgaand metselwerk uit
  • Voert uitsparingen in het metselwerk uit
  • Voert siermetselwerk en gebogen metselwerk uit
  • Plaatst dorpels en plinten
  • Wapent en verankert metselwerk en plaatst spouwhaken en mechanische ondersteuningen
  • Voert een uitzettingsvoeg uit
  • Besteedt aandacht aan de correcte uitvoering van de bouwknopen
  • Plaatst wachtfolies
  • Verzorgt de plaatsing en de aansluiting van waterkeringen
  • Borstelt het nieuwe metselwerk af
  • Monteert gevelelementen met mechanische en chemische bevestigingen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van draagkracht en maximale belasting van draagvloeren en -muren en lintelen
  • Kennis van het gebruik van topografische instrumenten
  • Kennis van bouwknopen
  • Kennis van de waterkering
  • Kennis van metselverbanden
  • Kennis van ondermetseltechnieken
  • Kennis van bogen, lintelen en siermetselwerk
  • Kennis van afwerking van muren
  • Kennis van mechanische en chemische bevestigings- en verankeringstechieken
  • Kennis van plaatsing en functie van wapening, verankering en ophanging bij metselwerk
  • Grondige kennis van meet- en uitzettechnieken
  • Grondige kennis van lijmen, bindmiddelen, de mengverhoudingen en hulpstoffen voor mortels
  • Grondige kennis van opgaand metselwerk

• Competentie 16:
  Gebruikt en plaatst stutten en schoren
  • Bepaalt het aantal stutten en schoren en hun spreiding
  • Brengt stutten en schoren aan
  • Verwijdert stutten en schoren
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van stut- en schoortechnieken

• Competentie 17:
  Plaatst geprefabriceerde elementen in residentiële toepassingen
  • Integreert elementen in het metselwerk
  • Stut geprefabriceerde elementen
  • Bevestigt geprefabriceerde elementen door inmetselen of betonneren
  • Stut en plaatst betonvloeren en betonplaten volgens een legplan
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van stut- en schoortechnieken
  • Kennis van verschillende soorten prefabelementen
  • Kennis van opslag, transport en plaatsing van prefabelementen
  • Kennis van stabiliteit en bescherming van prefabelementen

• Competentie 18:
  Trekt pijpen, technische kokers en schachten op
  • Voegt geprefabriceerde kokerelementen samen en plaatst deze
  • Voorziet uitsparingen
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de plaatsingstechnieken van pijpen, technische kokers en schachten

• Competentie 19:
  Past bekistingstechnieken toe
  • Leest en begrijpt bekistingsplannen
  • Timmert, stut, monteert en voegt bekisting samen
  • Voert een voorbehandeling uit op de bekisting
  • Ontkist en recupereert herbruikbaar materiaal
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van bekistingstechnieken
  • Kennis over ontkisten, ontkistingsproducten, ontkistingstermijnen en onderhoud van het bekistingsmateriaal

• Competentie 20:
  Maakt wapeningen voor bekistingen klaar, voegt deze samen en plaatst deze
  • Maakt een selectie van staven en beugels
  • Leest en begrijpt het ijzervlechtplan
  • Vlecht de wapeningen en verbindt het vlechtwerk
  • Plaatst en schermt wachtstaven af met afschermdoppen
  • Plaatst de netten en wapening met afstandshouders in de bekisting en garandeert de minimale betondekking
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van ijzervlechttechnieken
  • Kennis van een wapeningsplan, selectie van staven op staalkwaliteit en bindtechnieken voor de wapening
  • Kennis van de plaatsing van een wapening, minimum betondekking en tussenafstanden

• Competentie 21:
  Voert betonneringswerken uit
  • Stort en spreidt, trilt en verdicht het beton
  • Vermijdt dat de wapening gaat verschuiven tijdens het betonstorten
  • Verzorgt de afwerking van het betonoppervlak
  • Giet gewapende of ongewapende funderingsplaten en vloeren
  • Beschermt en beschut het beton
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van betonneringstechnieken
  • Kennis van betonsamenstelling en hulpstoffen
  • Kennis van technieken voor betonnering, verdichting, nabehandeling en kwaliteitscontrole van beton

• Competentie 22:
  Voert voegwerken uit in functie van metselwerk
  • Maakt een voegmortel aan
  • Gebruikt gepast voeggereedschap
  • Past voegtechnieken (plat, vol, achter de hand) toe
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van soorten voegen

• Competentie 23:
  Voert thermische isolatiewerken uit
  • Werkt oneffenheden van het te isoleren oppervlak bij
  • Tekent isolatiematerialen af, snijdt en voegt deze samen
  • Bevestigt isolatie volgens type en positie
  • Vermijdt koudebruggen
  • Verzekert zich van de continuïteit van de isolatie
  • Beschermt het geplaatste isolatiemateriaal tegen weersomstandigheden
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van soorten en eigenschappen van isolatiematerialen
  • Kennis van bevestigingen van isolatiemateriaal
  • Kennis van bouwknopen

• Competentie 24:
  Plaatst lucht- en dampscherm
  • Selecteert lucht- en dampdichte lagen
  • Plaatst lucht- en dampschermen
  • Voert de doorbrekingen uit
  • Werkt het luchtdichtheidsscherm af
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van soorten en eigenschappen van lucht- en dampschermen
  • Kennis van bevestigingen en aansluiting van lucht- en dampschermen

• Competentie 25:
  Legt huisriolering en afwateringsstelsels aan
  • Plaatst buizen en installaties voor afval-, regen-, grond- en rioolwater
  • Voegt buizen en installaties in verschillende materialen samen
  • Plaatst reservoirs en opvangputten
  • Plaatst individuele waterzuiveringsinstallaties en recuperatiesystemen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van het principe van gescheiden riolering en de verschillende leidingmaterialen waaruit een rioleringsnet bestaat
  • Kennis van de voorschriften voor aansluiting en plaatsing van de verschillende waterbehandelingstoestellen
  • Kennis van IBA’s en recuperatie- en bezinkingssystemen

• Competentie 26:
  Voert sloopwerken uit
  • Controleert of nutsvoorzieningen afgekoppeld zijn
  • Gebruikt stutten en schoren
  • Demonteert of sloopt manueel of met mechanische hulpmiddelen
  • Ruimt het puin en voert sloopafval selectief af
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van specifieke risico’s van gevaarlijke en schadelijke stoffen, elektriciteit, lawaai, trillingen, ...
  • Kennis van stut- en schoortechnieken
  • Kennis van ontmantelings- en slooptechnieken

• Competentie 27:
  Voert renovatiewerken uit
  • Herkent bouwgebreken bij bestaande gebouwen
  • Identificeert de dragende elementen van het bouwwerk
  • Plaatst voorlopige afdichtingen tegen wind en regen
  • Past specifieke stut- en schoortechnieken toe
  • Maakt muurdoorbrekingen
  • Versterkt funderingen
  • Vervangt en herstelt beschadigde bouwwerken
  • Reinigt en beschermt de renovatiewerken
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van stut- en schoortechnieken
  • Kennis van de technieken voor het herstellen van kleine oppervlakten

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Attesten en voorwaarden