Beroepskwalificatie

Download Word

Download pdf

Volledig dossier

Samenhang

Verwante OK('s)

Zoek je opleiding

Composietverwerker

 
BK-0028-1
 Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.

Globaal

Titel

Composietverwerker

Deze benaming wijkt af van de benaming in de gehanteerde Competent-fiche H320301 ‘Vormgever lamineerder van kunststoffen in thermoharders’, doch deze benaming is zeer gebruikelijk en alom gekend in de sector zelf.

Definitie

Produceert manueel of met behulp van apparatuur en volgens verschillende lamineerprocessen met gietvorm, mal, matrijs of model, composietmateriaal teneinde producten als uniek stuk of in (beperkte) serie te produceren.

Niveau (VKS en EQF)

3

Jaar van erkenning

versie 1, 2013

Competenties

Opsomming competenties

  • Competentie 1:
    Bepaalt de eigen tussenkomsten en werkmethoden op basis van technische documenten en vastgestelde prioriteiten
    • Controleert en houdt zich aan de productieorder en de technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…..)
    • Bepaalt de werkvolgorde
    • Voert dimensionale berekeningen uit (oppervlakte, volume,…..)
    • Stemt de materialen, het gereedschap en de machines af op de werkmethode
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 2:
    Snijdt versterkingen (weefsels,…) op maat en maakt de verscheidenheid en hoeveelheid hars die nodig is voor de productie van het stuk klaar
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Stemt de hoeveelheid grondstoffen en hulpstoffen af op de opdracht
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 3:
    Bepleistert de drager (gietvorm, vorm, model,…) met ontvormingswas en bekleedt het met een beschermingslaag (gelcoat, uitrekkingsstof)
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Stemt de hoeveelheid grondstoffen af op de opdracht
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 4:
    Brengt de versterkingsbladen via contactlager op de drager aan en impregneert de versterkingen met hars
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Stemt de hoeveelheid grondstoffen af op de opdracht
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 5:
    Plaatst de inserts (hout, kunststof, metaal, honinggraat,…) tussen de vouwen
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Gebruikt een vacuümpomp
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 6:
    Verwijdert de luchtbellen met een rol volgens de geometrie en techniciteit van de stukken
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Gebruikt een mal
    • Voert dimensionale berekeningen uit (oppervlakte, volume,….)
    • Gebruikt een vacuümpomp
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 7:
    Plaatst het stuk in de droogkamer, oven of droogkast en selecteert of controleert de behandelingscycli voor stolling
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Kiest een programma uit een keuzemenu voor de productie
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 8:
    Neemt het stuk uit de vorm, beschermt het en bewaart het voor bewerking
    • Gebruikt een mal
    • Gebruikt een vacuümpomp
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 9:
    Past gietvormen of modellen voor de productie van stukken in composietmaterialen aan
    • Maakt matrijzen
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s,….)
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 10:
    Verhoogt de dichtheid van een composietmateriaal door de vouwen te comprimeren
    • Houdt zich aan de productieorder en technische fiche
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…)
    • Gebruikt een vacuümpomp
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 11:
    Controleert een stuk in composietmateriaal en bepaalt de afwijkingen en stelt (proactief) de productie bij
    • Merkt afwijkingen aan de producten op en onderneemt op passende wijze actie
    • Gaat na wat de oorzaak is van een afwijking en reageert passend
    • Voert metingen uit met meetinstrumenten
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 12:
    Bepaalt de behandelingen van stukken in composietmaterialen op basis van gebreken (schokken, bellen, tekorten, barsten, krassen,…)
    • Bepaalt de behandeling volgens de analyse
    • Raadpleegt technische bronnen (handleidingen, schema’s, plannen,…) om de behandeling uit te voeren
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 13:
    Werkt een stuk in composietmaterialen af
    • Zet recht
    • Schuurt glad
    • Gebruikt draagbaar elektrisch gereedschap (elektrische zaag, schuurmachine,….)
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 14:
    Plaatst stukken in composietmaterialen en maakt ze vast aan elkaar, al dan niet met accessoires
    • Past verbindingstechnieken toe
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 15:
    Start, bedient en stopt de machine(straat), volgens de instructies indien van toepassing
    • Houdt zich aan de (technische) voorschriften en productiefiches
    • Merkt afwijkingen, storingen of de nood aan preventief en/of correctief onderhoud op
    • Start de machine(straat) op
    • Voert grondstoffen en hulpproducten aan/in
    • Draait proef
    • Bedient de machine(straat)
    • Volgt informatie op, zowel ter plaatse als via beeldschermen
    • Interpreteert gegevens en reageert passend
    • Stelt de parameters manueel of computergestuurd af
    • Regelt de afvoer van de geproduceerde goederen
    • Doet controles/controlerondes
    • Stopt de machine(straat)
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 16:
    Voert de geproduceerde goederen overeenkomstig de productieorder af
    • Raadpleegt de productiefiche
    • Plaatst het afgewerkte product op de daartoe voorziene pallet
    • Gaat zorgzaam en economisch om met de goederen
    • Vervoert het product /laat het product vervoeren naar de plaats van bestemming voor opslag
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 17:
    Vult opvolgdocumenten van de werkzaamheden in en geeft de informatie door aan de betrokken dienst
    • Houdt gegevens bij over het verloop van de productie (tijdstip, afwijkingen,…)
    • Houdt gegevens bij over het gebruik van materiaal
    • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken (mondeling, schriftelijk)
    • Gebruikt kantoorsoftware (tekstverwerking, rekenblad,….)
    • Communiceert effectief en efficiënt
    • Draagt de werkzaamheden over aan de volgende ploeg
    • Werkt efficiënt samen met collega’s
    • Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
    • Meldt problemen, afwijkingen aan de verantwoordelijke
    • Kan voor eigen werk relevante informatie terugvinden
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 18:
    Voert routine onderhoud uit en bepaalt wanneer en welk soort onderhoud nodig is
    • Stelt (mee) de installatie veilig voor het uitvoeren van onderhoud
    • Houdt zich aan het onderhoudsplan en richtlijnen
    • Stemt de techniek en het materieel af op de opdracht (smeren, onderdelen vervangen,….)
    • Meldt problemen aan de technicus of de verantwoordelijke
    • Vult formulieren in
    • Sorteert afval volgens de richtlijnen
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 19:
    Onderhoudt en organiseert de eigen werkplek veilig, ordelijk en milieubewust
    • Sorteert afval volgens de richtlijnen
    • Maakt de werkplek schoon
    • Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
    • Past voorgeschreven veiligheids- en milieuvoorschriften toe
    • Leest en begrijpt veiligheidsinstructiekaarten
    • Respecteert de collega’s en de werkplek
  • met inbegrip van kennis:
  • Competentie 20:
    Neemt deel aan welzijn op het werk
    • Meldt aan de verantwoordelijke ongevallen en incidenten, elke werksituatie met ernstig of onmiddellijk gevaar en elk geconstateerd gebrek in de beschermingssystemen
    • Werkt ergonomisch terwijl hij staand zijn arbeidsactiviteiten uitvoert
    • Treedt adequaat op in geval van nood/brand
    • Draagt arbeids- en persoonlijke beschermingsmiddelen correct
    • Gebruikt producten met gevaarlijke eigenschappen correct
  • met inbegrip van kennis:

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Kennis

  • Kennis van giettechnieken
  • Kennis van injectietechnieken bij lage druk
  • Kennis van kenmerken van vezels, harsen en lijmen
  • Kennis van kenmerken van weefsels en textielmaterialen
  • Kennis van ontvormingstechnieken
  • Kennis van regels voor het hanteren van giftige producten
  • Kennis van voorschriften voor het sorteren van afval en recyclage
  • Kennis van simultane projectietechnieken
  • Kennis van technieken om composietmaterialen te impregneren*
  • Kennis van technieken om de versterkingen te plaatsen
  • Kennis van aftekentechnieken
  • Kennis van vacuüminjectietechnieken
  • Kennis van veiligheidsregels
  • Kennis van bewerkingstechnieken
  • Kennis van afbraamtechnieken
  • Kennis van lijmtechnieken
  • Kennis van vastschroeven
  • Kennis van perstechnieken
  • Kennis van pultrusietechnieken*
  • Kennis van wikkeltechnieken
*Impregneren betekent het doordringen van een materiaal met een andere stof. Het is een algemene techniek om een materiaal waterafstotend, (zee)waterbestendig, schimmelwerend, brandvertragend, graffiti werend of meer van dergelijke gewenste eigenschappen te geven.
*Pultrusie ook wel profieltrekken, is een continue vormgevingstechniek waarbij een vezel, voorzien van een hars, door een matrijs wordt getrokken. In de matrijs zitten één of meerdere min of meer complex gevormde gaten die het uiteindelijk van het staafmateriaal, de pultrusie, zijn vorm geeft.

Cognitieve vaardigheden

  • Het kunnen overnemen van de werkzaamheden van de vorige ploeg en het overdragen van de werkzaamheden aan de volgende ploeg volgens het huisreglement
  • Het kunnen mondeling en/of schriftelijke communiceren met/rapporteren aan leidinggevenden, collega’s en derden
  • Het kunnen lezen, begrijpen, controleren en uitvoeren van het productieorder volgens de planning, de (technische) voorschriften en productfiches
  • Het kunnen verzorgen van de toevoer van grondstoffen en hulpproducten
  • Het kunnen regelen van de afvoer van geproduceerde goederen overeenkomstig de productieorder
  • Het kunnen bijhouden van gegevens over het verbruik van materiaal
  • Het kunnen manueel of computergestuurd instellen van machine(onderdelen)
  • Het kunnen opvolgen en beoordelen van parameters/coördinaten aan de hand van richtlijnen
  • Het kunnen in de veiligheidsmodus plaatsen van de machine- (straat), -lijn
  • Het kunnen uitvoeren van veiligheidscontroles/controlerondes
  • Het kunnen naleven van veiligheids- en milieuvoorschriften
  • Het kunnen uitvoeren van preventief en correctief basisonderhoud
  • Het kunnen schoonhouden van de werkplek volgens de richtlijnen
  • Het kunnen gebruiken van instrumenten voor de productcontrole op basis van de voorschriften
  • Het kunnen terugvinden van de voor het eigen werk relevante informatie en kunnen linken aan de concrete werksituatie
  • Het kunnen teamgericht werken en organiseren (luisteren en communicatief vaardig zijn)
  • Het kunnen bepalen van de prioriteiten bij de uitvoering van het takenpakket
  • Het kunnen bijhouden en weergeven van productiegegevens
  • Het kunnen toepassen van de milieuvoorschriften voor het sorteren van afval en recyclage
  • Het kunnen respectvol omgaan met collega’s
  • Het kunnen lezen en begrijpen van veiligheidsinstructiekaarten
  • Het kunnen lezen en interpreteren van gevaaraanduidingen en gevaarsymbolen op het etiket van gevaarlijke producten
  • Het kunnen proactief nemen van gepaste maatregelen bij veiligheidsrisico’s rekening houdend met de voorschriften/procedures
  • Het kunnen verlenen van bijstand aan collega’s in nood
  • Het kunnen verlenen van advies aan onderhoudstechnici en verantwoordelijken
  • Het kunnen inschatten van de mogelijke gevolgen bij problemen

Probleemoplossende vaardigheden

  • Het kunnen gepast reageren op kwaliteitsafwijkingen (aan grondstoffen, tussenproducten en eindproducten) rekening houdend met de voorschriften/procedures
  • Het kunnen bijstellen van de parameters/coördinaten volgens de analyse
  • Het kunnen uitvoeren van een foutenanalyse en indien nodig de machineonderdelen bijregelen
  • Het kunnen stoppen van de productie indien nodig
  • Het kunnen aanpassen van de eigen planning aan wijzigende omstandigheden
  • Het kunnen ondernemen van actie bij problemen met de grondstoftoevoer
  • Het kunnen herkennen van potentieel gevaarlijke situaties en hierop gepast reageren (brand, vergiftiging, …)
  • Het bepalen van de factoren/combinatie van factoren die het productieprobleem veroorzaken en dit bijsturen, rekening houdend met de kwaliteitszorg
  • Het kunnen interpreteren van alarmen
  • Het gepast communiceren bij problemen

Motorische vaardigheden

  • Het kunnen bedienen van de machine- (straat), -lijn en hanteren van diverse meettoestellen, weegapparatuur en handgereedschap, met een grote mate van nauwkeurigheid ten einde te voldoen aan de kwaliteits- en veiligheidsnormen
  • Het kunnen monteren/demonteren van onderdelen van de machine(s) en handgereedschap
  • Het kunnen veilig werken met machines en handgereedschap
  • Het kunnen rechtstaand uitvoeren van arbeidsactiviteiten rekening houdend met de tijdsplanning eigen aan het productieproces
  • Het kunnen op gepaste wijze gebruiken van toestellen voor goederentransport
  • Het kunnen toepassen van de juiste ergonomische hef- en tiltechnieken
  • Het kunnen mengen van grondstoffen volgens de instructies
  • Het kunnen ordelijk en net werken
  • Het kunnen reinigen van machines en gereedschap na gebruik

Omgevingscontext

  • Dit beroep wordt uitgeoefend in industriële of ambachtelijke bedrijven, in samenwerking met verschillende afdelingen (studiebureau, methodiek, kwaliteitscontrole,….)
  • Het kan verplaatsingen naar werven (in de bouw, havens, windmolens…) met zich meebrengen (gieten ter plaatse, installatie, reparatie,…)
  • Het werk kan uiteenlopende sectoren (productie van kunststof stukken, sport- en vrijetijdsartikels,…) aanbelangen en wordt bepaald door het productieorder
  • Het houdt werken in een omgeving waar geluidshinder kan optreden vanwege afzuiginstallaties in
  • Het werk vindt plaats in een productieruimte, waarbij de eigenschappen van de grondstoffen en het productieproces bepalend kunnen zijn voor de omgevingscondities van de productieruimte
  • Het werk kan plaats vinden aan een machine-(straat), -lijn met beeldschermen en controlepanelen
  • De activiteit vindt plaats in een atelier of buiten, in een allergene of ontvlambare omgeving
  • Het werken met producten met gevaarlijke eigenschappen kan voorkomen
  • Het kan uitgeoefend worden in ploegen, tijdens het weekend, op feestdagen of ’s nachts
  • Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen is vereist en kan verschillen naar gelang de producten die behandeld worden en de aard van de uitgevoerde operaties. Juwelen worden niet toegestaan.
  • Er moet voortdurend rekening gehouden worden met hygiëne, milieu- en veiligheidsvoorschriften

Handelingscontext

  • Het beroep vraagt samenwerken in team en communiceren met het team voor de overdracht naar de volgende shift
  • Het vereist een nauwgezetheid en voorzichtige omgang met grondstoffen en (gevaarlijke) producten rekening houdend met veiligheidsvoorschriften
  • Het is noodzakelijk economisch met grondstoffen en producten om te gaan
  • Voorzichtig omgaan met producten tijdens transport naar plaats van bestemming voor opslag is noodzakelijk
  • Het werken volgens de voorschriften en procedures en het respecteren van de veiligheidssignalisatie op de werkplek is noodzakelijk
  • Het vraagt een permanente opvolging van alle informatiegegevens m.b.t. het productieproces
  • Het respecteren van tijdsschema’s is noodzakelijk voor de voortgang van het productieproces
  • Het flexibel handelen in functie van uiteenlopende opdrachten en diverse grondstoffen en hulpproducten
  • Het vereist een constant bewust zijn van de mogelijke impact van zijn handelingen
  • De beroepsbeoefenaar moet omgaan met een verscheidenheid aan machines, gereedschap en randapparatuur

Autonomie

Is zelfstandig in
  • het uitvoeren van zijn ver- of bewerkingsproces : zorgen voor de toevoer van de grondstoffen; het opstarten, instellen, proefdraaien, bedienen, bijstellen, omstellen en stilleggen van de machine- (straat), -lijn; de opvolging van het productieproces; kwaliteitsopvolging en -controle en basisonderhoud.
Is gebonden aan
  • tijdschema/planning; veiligheids- en milieuvoorschriften/procedures productieorder/technische fiche; hygiënische voorschriften; kenmerken van de grondstoffen; richtwaarden; kwaliteitsnormen/voorschriften en rapporteringsprocedures.
Doet beroep op
  • de leidinggevende voor het ontvangen van de planning; productieorder; meldingen van storingen, technische interventies of nood aan (extern) onderhoud; productieoptimalisatie en bijkomende instructies.
  • (onderhouds)technici voor storingen, technische interventies en onderhoud aan de machines

Verantwoordelijkheid

  • Een correct volgens de richtlijnen lopend productieproces
  • Een kwaliteitsvol gerealiseerd eindproduct
  • Instelling van de machines en een correcte keuze van het programma
  • Correct ingestelde en opgevolgde parameters
  • Opgevolgde grondstoftoevoer
  • Gecontroleerde grondstoffen en eindproducten
  • Correcte hantering , volgens voorschriften, van machines en gereedschappen
  • Zorgvuldig genoteerde en opgevolgde gegevens over het product
  • Gecontroleerde werking van de installaties en opgevolgde storingen door informatie-uitwisseling met de betrokken onderhoudsdienst
  • Preventief uitgevoerde onderhoudswerken
  • Een veilige, hygiënische en opgeruimde werkplek
  • Gesorteerd afval en volgens voorschriften
  • Een goede communicatie m.b.t. het productieproces en de samenwerking tussen teams/medewerkers
  • Een nauwkeurige afgehandeld productieorder
  • Tijdig uitgevoerde controles
  • Herkenning van productafwijkingen
  • Gepaste reactie bij storingen en afwijkingen

Attesten en voorwaarden

Wettelijke attesten

Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.