Restauratievakman schrijnwerk
BK-0369-4
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Restauratievakman schrijnwerk
Definitie
De restauratievakman schrijnwerk conserveert en restaureert houten schrijnwerk in historische gebouwen teneinde deze in zijn oorspronkelijke staat te herstellen.
Niveau (VKS en EQF)
4
Jaar van erkenning
versie 4, 2019
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Werkt in teamverband
- Communiceert effectief en efficiënt
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Rapporteert aan leidinggevenden
- Werkt efficiënt samen met collega's
- Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
- Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van vakterminologie
- Kennis van communicatietechnieken
- Competentie 2:
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
- Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
- Werkt ergonomisch
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
- Meldt problemen aan de verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van algemene principes EPB
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Competentie 3:
Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
- Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
- Richt de werkplaats (ergonomisch) in
- Beperkt stofemissie
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Houdt de werkplek schoon
- Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
- Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Competentie 4:
Werkt op hoogte
- Gebruikt (rol)steigers volgens instructies en veiligheidsregels
- Gebruikt ladders volgens instructies en veiligheidsregels als toegangsmiddel
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Competentie 5:
Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
- Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
- Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
- Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 6:
Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval,...)
- Past hef- en tiltechnieken toe
- Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
- Bevestigt en beveiligt tegen vervoerrisico's (het zekeren van ladingen, ...)
- Transporteert op de werf of plaats van bestemming
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van (interne) transportmiddelen
- Kennis van verpakkingstechnieken
- Kennis van laad- en zekeringstechnieken
- Competentie 7:
Plant restauratiewerkzaamheden
- Verwerft inzicht in de bestaande structuren
- Situeert het goed in zijn historische en regionale context
- Raadpleegt relevante informatie en interpreteert ze
- Schat de stabiliteit in: toestand schrijnwerk
- Beoordeelt de materiaaltechnische toestand van het schrijnwerk
- Schat de vereiste hoeveelheden en aard van de materialen en materieel in
- Observeert, beschrijft, schetst of fotografeert een bestaande situatie in functie van de uitvoering van het werk
- Merkt eventuele gebreken in de oorspronkelijke constructie op
- Vraagt om advies bij mogelijk schadelijke vegetatie (basiskennis vegetatie schadelijk voor schrijnwerk)
- Plant de restauratiewerken en bepaalt mee de werkvolgorde (inclusief mogelijke schadelijke invloed van toekomstige werken)
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van informatiebronnen
- Kennis van vakterminologie
- Kennis van de (oorspronkelijke) opbouw van een houten schrijnwerk
- Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van de oorspronkelijk gebruikte houtsoort of fineer
- Kennis van aantastingen van hout (vocht, schimmels, insecten, gebreken) en de gevolgen daarvan
- Kennis van verweringsprocessen
- Kennis van stabiliteit
- Kennis van proefboringen ter controle van het hout
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Competentie 8:
Vermijdt schade aan te behouden elementen en bouwdelen op de werf
- Voorziet of en hoe er schade kan ontstaan door de restauratiewerkzaamheden
- Schermt te behouden elementen en delen van het gebouw af
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van de materialen die men kan gebruiken om de te behouden stukken af te schermen
- Competentie 9:
Demonteert en recupereert grondstoffen
- Demonteert houten elementen
- Identificeert de oorspronkelijk gebruikte verbindingstechniek
- Maakt verbindingen los
- Controleert welke houten onderdelen recupereerbaar zijn en/of geschikt zijn voor herstelling
- Demonteert andere materialen dan hout (glas, beslag,…)
- Sorteert, stockeert, ordent en nummert herbruikbare grondstoffen en onderdelen
- Beschermt en slaat grondstoffen en materialen op de gepaste manier op
- Past veiligheidsvoorzieningen toe voor het wegnemen, laden, lossen en terugplaatsen van houten elementen
- Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Kennis van de (oorspronkelijke) opbouw van een houten schrijnwerk
- Kennis ontmantelingstechnieken voor houten schrijnwerk
- Kennis van (oude) lijmtechnieken en -middelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Grondige kennis van constructie- en verbindingstechnieken voor schrijnwerk
- Grondige kennis van manuele (hout)bewerkingstechnieken
- Competentie 10:
Bereidt de conservatie en/of restauratie voor
- Reinigt en verstevigt waar nodig
- Voorziet of en hoe er schade kan ontstaan door de restauratiewerkzaamheden
- Schermt, indien nodig, te behouden elementen af
- Beoordeelt instortingsgevaar, risico op schuren verzakkingen en beschadiging aan de constructie
- Evalueert bestaande schoren op hun stabiliteit
- Verstevigt, schoort en stut constructies
- Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van de risico’s van de restauratiewerkzaamheden voor de werkomgeving
- Kennis van stabiliteit van schoringen
- Kennis van de technieken voor het verstevigen, schoren en stutten van constructies
- Kennis van stabiliteitsrisico’s bij restauratie van traponderdelen
- Kennis van stut- en schoormateriaal
- Kennis van stabiliteit
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Competentie 11:
Conserveert preventief en curatief (schrijnwerk)
- Houdt zicht aan (technische) voorschriften en fiches
- Verwijdert aangetaste materialen
- Verwijdert verspreiden sporen (schimmels, insecten,…)
- Bereidt conserveringsproducten voor
- Vult poriën
- Verduurzaamt hout
- Past manuele en/of machinale conserveringstechnieken toe (borstel, injecteren, vernevelen,…)
- Controleert de kwaliteit van de behandelde oppervlakte
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van aantastingen van hout (vocht, schimmels, insecten, gebreken) en de gevolgen daarvan
- Kennis van vulstoffen (epoxyharsen), eigenschappen en toepassingsgebied
- Kennis verduurzamingstechnieken en -middelen en de richtlijnen van de fabrikant (concentratie, beschermmaatregelen, …)
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Grondige kennis van conserveringstechnieken en -middelen voor houten schrijnwerk
- Competentie 12:
Verwijdert en vult aangetast hout op
- Stelt vast tot waar het hout is aangetast
- Verwijdert aangetast hout zonder bijkomende schade (kappen, zagen,…)
- Plaatst wapeningsmateriaal voor vloeistoffen en verankering
- Maakt fixeerproducten aan
- Brengt fixeerproducten aan
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van aantastingen van hout (vocht, schimmels, insecten, gebreken) en de gevolgen daarvan
- Kennis van de risico’s van nagels en reststukken in gerecupereerd hout
- Kennis van fixatietechnieken- en middelen in hout (injecteren, …)
- Kennis van zwakke plekken in constructies
- Kennis van de risico’s (instorting, schade aan de constructie) bij het verwijderen van onderdelen
- Kennis van wapeningen en de wijze waarop deze geplaatst wordt
- Kennis van vulstoffen (epoxyharsen), eigenschappen en toepassingsgebied
- Kennis van richtlijnen fabrikant voor het aanmaken van houtrestauratiemortel
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Grondige kennis van manuele (hout)bewerkingstechnieken
- Competentie 13:
Restaureert schrijnwerk
- Controleert in functie van de eigen werkzaamheden (loodrechtheid, evenwijdigheid,…)
- Beoordeelt de originele constructie
- Controleert de grondstoffen
- Zet nieuwe houten stukken in
- Bewerkt (krimp)scheuren (stabiliseren, dichten, retoucheren)
- Herstelt breuken
- Plaatst gerestaureerd binnenschrijnwerk ((onderdelen van) binnendeuren, wanden en plafonds,…)
- Plaatst gerestaureerd buitenschrijnwerk (ramen, deuren, luiken, onderdelen,…)
- Plaatst gerestaureerde onderdelen van houten vloerbedekking (parket, plankenvloer,…)
- Plaatst gerestaureerde trap(onderdelen)
- Maakt aansluiting met oorspronkelijke onderdelen
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Voert kleine herstellingen uit en werkt onvolkomenheden bij
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van hout- en fineersoorten, hun eigenschappen, kwaliteit en geschiktheid voor de beoogde bestemming
- Kennis van zaagwijzes voor hout en fineer
- Kennis van het verwerken van fineer
- Kennis van de risico’s van nagels en reststukken in gerecupereerd hout
- Kennis van het geschikte gereedschap voor het gebruiksklaar maken van gerecupereerd hout
- Kennis van materialen en (hand)gereedschappen voor het restaureren/conserveren van houten schrijnwerk
- Kennis van oorspronkelijk gebruikt beslag, het mechanisme en de noodzakelijke uitsparingen ervoor (dievenklauwen, oud grendelwerk, fitsen, sierwerk, opzetraampompen, ..)
- Kennis van gebruikte materialen (hout-draadbout, kramplaten, deuvel, plaatstalen schoen, …) en technieken (liplas, haaklas, vingerlassen, messing en groef, halfhoutse overkeping, doorlopende pen- en gatverbinding, …) voor demontabel assembleren
- Kennis van de manieren waarop het origineel beslag werd gemonteerd (inschroeven, indraaien, inklikken, inslaan, …)
- Kennis van herstelling- en retouchetechnieken en -middelen
- Kennis van de originele verankeringswijzen van kozijnen, deuren en luiken
- Kennis van de originele trapconstructie, de verschillende onderdelen van trappen en hun verbindingen
- Kennis van stabiliteitsrisico’s bij restauratie van traponderdelen
- Kennis van de oorspronkelijke bevestigingstechniek onderdelen van houten vloerbedekking
- Kennis van (oude) lijmtechnieken en -middelen
- Kennis van opspantechnieken en -middelen
- Kennis van opvultechnieken en -middelen voor (krimp)scheuren
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Grondige kennis van restauratietechnieken en –middelen voor houten schrijnwerk (incl. voor- en nadelen)
- Grondige kennis van de opbouw van originele kozijnen, ramen en deuren, luiken, hun onderdelen en hun onderlinge verbindingswijzen
- Competentie 14:
Voert manuele bewerkingen uit
- Voert eenvoudig snijwerk uit
- Beitelt eenvoudige motieven uit
- Gebruikt manueel gereedschap
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van het originele houtsnijwerk van trapstijlen en profielen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Grondige kennis van manuele (hout)bewerkingstechnieken
Achterliggende vaardigheden van de restauratievakman schrijnwerk
- Competentie 15:
Bereidt de grondstoffen voor op de werkopdracht (uitsmetten, opdelen, aftekenen, paren, …)
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Kantrecht en/of kort ruw hout af
- Deelt plaatmateriaal optimaal in (richting, beschadiging, …)
- Tekent uit te zagen onderdelen uit
- Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van hout- en plaatmaterialen
- Kennis van afschrijfmethodes
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 16:
Selecteert, controleert, monteert en vervangt (snij)gereedschappen op de (houtbewerkings)machines
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Selecteert (snij)gereedschappen i.f.v. de uit te voeren bewerking
- Controleert (snij)gereedschappen (standtijd, mec/man, …)
- Verzamelt materiaal en gereedschap en beoordeelt de conformiteit ervan
- (De)monteert (snij)gereedschappen in/op de machine en stelt ze af
- Bergt (snij)gereedschappen veilig op
- Vervangt en onderhoudt (snij)gereedschappen
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van hout- en plaatmaterialen
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Kennis van snijgereedschappen
- Kennis van verspaningstechnologie en -technieken
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 17:
Stelt (houtbewerkings)machines in en om
- Raadpleegt (technische) voorschriften en productfiches
- Stelt de juiste aanvoersnelheid en toerental in
- Stelt de parameters en coördinaten manueel of (semi)computergestuurd in
- (De)monteert en stelt hulpstukken en beveiligingen in
- Maakt een proefstuk
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van randapparatuur
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 18:
Controleert de veiligheidsvoorzieningen van de (houtbewerkings)machines
- Raadpleegt veiligheidsvoorschriften en leeft ze na
- Doet veiligheidscontroles aan de (houtbewerkings)machines
- Merkt afwijkingen, storingen of de nood aan preventief onderhoud aan de (houtbewerkings)machine op
- Evalueert veiligheidsrisico’s en neemt gepaste maatregelen
- Meldt problemen aan de verantwoordelijke
- Legt de werkzaamheden stil indien nodig
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 19:
Bewerkt onderdelen met (houtbewerkings)machines
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Controleert de beveiliging voor het opstarten
- Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
- Schaaft tot ontruwde vlakken
- Zaagt op maat
- Boort gaten
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Brengt profileringen aan
- Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
- Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Controleert de kwaliteit en maatvoering
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van verspaningstechnologie en -technieken
- Kennis van randapparatuur
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 20:
Vergaart onderdelen van schrijnwerk
- Leest (werk)tekeningen en plannen en leidt af welke onderdelen (demontabel) vergaard kunnen worden
- Bepaalt of bepaalde oppervlaktebehandelingen voor de vergaring moet komen
- Verlijmt verbindingsgedeelten
- Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
- Past manuele en machinale opspantechnieken toe
- Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
- Verwijdert lijmresten
- Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
- Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van opspantechnieken en -middelen
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van lijmsoorten
- Kennis van montagetechnieken
- Grondige kennis van constructie- en verbindingstechnieken voor schrijnwerk
- Competentie 21:
Behandelt oppervlakken van schrijnwerk (schuren, beschermen, afwerken, …)
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Bereidt beschermings- en/of afwerkingsproducten voor
- Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
- Brengt manueel en/of machinaal grond-, tussen- en afwerklagen aan
- Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
- Voert kleine herstellingen en retouches uit
- Brengt interne codering aan (etiketten, labels, …)
- Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van informatiebronnen
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van hout- en plaatmaterialen
- Kennis van beschermings-, onderhouds- en afwerkingsproducten voor schrijnwerk
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Grondige kennis van afwerkingstechnieken en –middelen voor schrijnwerk
- Competentie 22:
Monteert en regelt beslag aan schrijnwerk af (scharnieren, handvaten, …)
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
- Kort schuifbeslag af tot gewenste lengte
- Bevestigt beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen
- Regelt beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen af
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van montagetechnieken
- Grondige kennis van beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen voor schrijnwerk
- Competentie 23:
Voert preventief basisonderhoud uit van de (houtbewerkings)machines
- Merkt noodzaak aan technisch onderhoud op
- Plaatst de (houtbewerkings)machines in veiligheidsmodus voor het uitvoeren van onderhoud
- Houdt zich aan het onderhoudsplan en -richtlijnen
- Voert eenvoudige onderhoudswerkzaamheden uit
- Rapporteert problemen aan de technicus of de verantwoordelijke
- Registreert basisonderhoud
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van informatiebronnen
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Competentie 24:
Werkt schrijnwerk af
- Stopt nagelgaten op
- Plaatst dichtingen
- Plaatst randafwerking (plinten, profielen,…)
- Integreert andere materialen aan het schrijnwerk (glas,…)
- Regelt beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen
- Kit, indien nodig, af
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Grondige kennis van beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen voor schrijnwerk
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis van algemene principes EPB
- Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden
- Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
- Kennis ontmantelingstechnieken voor houten schrijnwerk
- Kennis van aantastingen van hout (vocht, schimmels, insecten, gebreken) en de gevolgen daarvan
- Kennis van afschrijfmethodes
- Kennis van beschermings-, onderhouds- en afwerkingsproducten voor schrijnwerk
- Kennis van bewerkingsmethodes
- Kennis van communicatietechnieken
- Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen
- Kennis van de manieren waarop het origineel beslag werd gemonteerd (inschroeven, indraaien, inklikken, inslaan, …)
- Kennis van de materialen die men kan gebruiken om de te behouden stukken af te schermen
- Kennis van de oorspronkelijk gebruikte houtsoort of fineer
- Kennis van de oorspronkelijke bevestigingstechniek onderdelen van houten vloerbedekking
- Kennis van de (oorspronkelijke) opbouw van een houten schrijnwerk
- Kennis van de originele trapconstructie, de verschillende onderdelen van trappen en hun verbindingen
- Kennis van de originele verankeringswijzen van kozijnen, deuren en luiken
- Kennis van de risico’s (instorting, schade aan de constructie) bij het verwijderen van onderdelen
- Kennis van de risico’s van de restauratiewerkzaamheden voor de werkomgeving
- Kennis van de risico’s van nagels en reststukken in gerecupereerd hout
- Kennis van de technieken voor het verstevigen, schoren en stutten van constructies
- Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van etikettering en productidentificatie
- Kennis van fixatietechnieken- en middelen in hout (injecteren, …)
- Kennis van functionele rekenvaardigheden
- Kennis van gebruikte materialen (hout-draadbout, kramplaten, deuvel, plaatstalen schoen, …) en technieken (liplas, haaklas, vingerlassen, messing en groef, halfhoutse overkeping, doorlopende pen- en gatverbinding, …) voor demontabel assembleren
- Kennis van herstelling- en retouchetechnieken en -middelen
- Kennis van het geschikte gereedschap voor het gebruiksklaar maken van gerecupereerd hout
- Kennis van het originele houtsnijwerk van trapstijlen en profielen
- Kennis van het verwerken van fineer
- Kennis van hout- en fineersoorten, hun eigenschappen, kwaliteit en geschiktheid voor de beoogde bestemming
- Kennis van hout- en plaatmaterialen
- Kennis van informatiebronnen
- Kennis van (interne) transportmiddelen
- Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
- Kennis van laad- en zekeringstechnieken
- Kennis van lijmsoorten
- Kennis van materialen en gereedschappen
- Kennis van materialen en (hand)gereedschappen voor het restaureren/conserveren van houten schrijnwerk
- Kennis van montagetechnieken
- Kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Kennis van oorspronkelijk gebruikt beslag, het mechanisme en de noodzakelijke uitsparingen ervoor (dievenklauwen, oud grendelwerk, fitsen, sierwerk, opzetraampompen, ..)
- Kennis van opspantechnieken en -middelen
- Kennis van opvultechnieken en -middelen voor (krimp)scheuren
- Kennis van (oude) lijmtechnieken en -middelen
- Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Kennis van proefboringen ter controle van het hout
- Kennis van randapparatuur
- Kennis van richtlijnen fabrikant voor het aanmaken van houtrestauratiemortel
- Kennis van snijgereedschappen
- Kennis van stabiliteit
- Kennis van stabiliteit van schoringen
- Kennis van stabiliteitsrisico’s bij restauratie van traponderdelen
- Kennis van stut- en schoormateriaal
- Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
- Kennis van vakterminologie
- Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften
- Kennis van (veiligheids)pictogrammen
- Kennis van verpakkingstechnieken
- Kennis van verspaningstechnologie en -technieken
- Kennis van verweringsprocessen
- Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
- Kennis van vulstoffen (epoxyharsen), eigenschappen en toepassingsgebied
- Kennis van wapeningen en de wijze waarop deze geplaatst wordt
- Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen
- Kennis van zaagwijzes voor hout en fineer
- Kennis van zwakke plekken in constructies
- Kennis verduurzamingstechnieken en -middelen en de richtlijnen van de fabrikant (concentratie, beschermmaatregelen, …)
- Grondige kennis van afwerkingstechnieken en –middelen voor schrijnwerk
- Grondige kennis van beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen voor schrijnwerk
- Grondige kennis van conserveringstechnieken en -middelen voor houten schrijnwerk
- Grondige kennis van constructie- en verbindingstechnieken voor schrijnwerk
- Grondige kennis van de opbouw van originele kozijnen, ramen en deuren, luiken, hun onderdelen en hun onderlinge verbindingswijzen
- Grondige kennis van manuele (hout)bewerkingstechnieken
- Grondige kennis van (NC) (houtbewerkings)machines
- Grondige kennis van restauratietechnieken en –middelen voor houten schrijnwerk (incl. voor- en nadelen)
Cognitieve vaardigheden
- Beoordeelt de materiaaltechnische toestand van het schrijnwerk
- Beoordeelt de originele constructie
- Beoordeelt instortingsgevaar, risico op schuren verzakkingen en beschadiging aan de constructie
- Bepaalt of bepaalde oppervlaktebehandelingen voor de vergaring moet komen
- Beschermt en slaat grondstoffen en materialen op de gepaste manier op
- Communiceert effectief en efficiënt
- Controleert de beveiliging voor het opstarten
- Controleert de grondstoffen
- Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering
- Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk
- Controleert in functie van de eigen werkzaamheden (loodrechtheid, evenwijdigheid,…)
- Controleert (snij)gereedschappen (standtijd, mec/man, …)
- Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakken
- Controleert welke houten onderdelen recupereerbaar zijn en/of geschikt zijn voor herstelling
- Evalueert bestaande schoren op hun stabiliteit
- Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten
- Houdt zich aan het onderhoudsplan en -richtlijnen
- Houdt zich aan procedures en voorschriften
- Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches
- Identificeert de oorspronkelijk gebruikte verbindingstechniek
- Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
- Leest (werk)tekeningen en plannen en leidt af welke onderdelen (demontabel) vergaard kunnen worden
- Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
- Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke
- Merkt eventuele gebreken in de oorspronkelijke constructie op
- Observeert, beschrijft, schetst of fotografeert een bestaande situatie in functie van de uitvoering van het werk
- Past veiligheidsvoorzieningen toe voor het wegnemen, laden, lossen en terugplaatsen van houten elementen
- Raadpleegt relevante informatie en interpreteert ze
- Raadpleegt (technische) voorschriften en productfiches
- Raadpleegt veiligheidsvoorschriften en leeft ze na
- Rapporteert aan leidinggevenden
- Rapporteert problemen aan de technicus of de verantwoordelijke
- Registreert basisonderhoud
- Schat de stabiliteit in: toestand schrijnwerk
- Schat de vereiste hoeveelheden en aard van de materialen en materieel in
- Situeert het goed in zijn historische en regionale context
- Sorteert, stockeert, ordent en nummert herbruikbare grondstoffen en onderdelen
- Stelt de juiste aanvoersnelheid en toerental in
- Stelt de parameters en coördinaten manueel of (semi)computergestuurd in
- Stelt vast tot waar het hout is aangetast
- Verwerft inzicht in de bestaande structuren
- Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
- Voorziet of en hoe er schade kan ontstaan door de restauratiewerkzaamheden
- Vraagt om advies bij mogelijk schadelijke vegetatie (basiskennis vegetatie schadelijk voor schrijnwerk)
- Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
- Werkt efficiënt samen met collega's
- Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
- Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
Probleemoplossende vaardigheden
- Evalueert veiligheidsrisico’s en neemt gepaste maatregelen
- Legt de werkzaamheden stil indien nodig
- Merkt afwijkingen, storingen of de nood aan preventief onderhoud aan de (houtbewerkings)machine op
- Merkt noodzaak aan technisch onderhoud op
- Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen
- Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
- Plant de restauratiewerken en bepaalt mee de werkvolgorde (inclusief mogelijke schadelijke invloed van toekomstige werken)
Motorische vaardigheden
- Beitelt eenvoudige motieven uit
- Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
- Beperkt stofemissie
- Bereidt beschermings- en/of afwerkingsproducten voor
- Bereidt conserveringsproducten voor
- Bereidt diverse ondergronden voor (schuren, ontvetten, …)
- Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
- Bergt (snij)gereedschappen veilig op
- Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op
- Bevestigt beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen
- Bevestigt en beveiligt tegen vervoerrisico's (het zekeren van ladingen, ...)
- Bewerkt (krimp)scheuren (stabiliseren, dichten, retoucheren)
- Boort gaten
- Brengt fixeerproducten aan
- Brengt interne codering aan (etiketten, labels, …)
- Brengt manueel en/of machinaal grond-, tussen- en afwerklagen aan
- Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, …)
- Brengt profileringen aan
- Deelt plaatmateriaal optimaal in (richting, beschadiging, …)
- Demonteert andere materialen dan hout (glas, beslag,…)
- (De)monteert en stelt hulpstukken en beveiligingen in
- Demonteert houten elementen
- (De)monteert (snij)gereedschappen in/op de machine en stelt ze af
- Doet veiligheidscontroles aan de (houtbewerkings)machines
- Gebruikt ladders volgens instructies en veiligheidsregels als toegangsmiddel
- Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
- Gebruikt manueel gereedschap
- Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
- Gebruikt (rol)steigers volgens instructies en veiligheidsregels
- Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
- Gebruikt water voor taken & schoonmaak efficiënt
- Herstelt breuken
- Houdt de werkplek schoon
- Integreert andere materialen aan het schrijnwerk (glas,…)
- Kantrecht en/of kort ruw hout af
- Kit, indien nodig, af
- Kort schuifbeslag af tot gewenste lengte
- Laadt, lost (interne) transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ...)
- Maakt aansluiting met oorspronkelijke onderdelen
- Maakt een proefstuk
- Maakt fixeerproducten aan
- Maakt, indien nodig, gebruik van mallen
- Maakt verbindingen los
- Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
- Past hef- en tiltechnieken toe
- Past manuele en machinale opspantechnieken toe
- Past manuele en/of machinale conserveringstechnieken toe (borstel, injecteren, vernevelen,…)
- Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, …)
- Plaatst de (houtbewerkings)machines in veiligheidsmodus voor het uitvoeren van onderhoud
- Plaatst dichtingen
- Plaatst gerestaureerd binnenschrijnwerk ((onderdelen van) binnendeuren, wanden en plafonds,…)
- Plaatst gerestaureerd buitenschrijnwerk (ramen, deuren, luiken, onderdelen,…)
- Plaatst gerestaureerde onderdelen van houten vloerbedekking (parket, plankenvloer,…)
- Plaatst gerestaureerde trap(onderdelen)
- Plaatst randafwerking (plinten, profielen,…)
- Plaatst wapeningsmateriaal voor vloeistoffen en verankering
- Regelt beslag, hang-, sluit- en schuifmechanismen af
- Reinigt en verstevigt waar nodig
- Richt de werkplaats (ergonomisch) in
- Schaaft tot ontruwde vlakken
- Schermt, indien nodig, te behouden elementen af
- Schermt te behouden elementen en delen van het gebouw af
- Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af
- Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op
- Selecteert (snij)gereedschappen i.f.v. de uit te voeren bewerking
- Sorteert afval volgens de richtlijnen
- Stapelt en merkt voor de volgende productiefase
- Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde
- Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken
- Stelt beslag, sluit- en schuifmechanismen samen
- Stopt nagelgaten op
- Tekent uit te zagen onderdelen uit
- Transporteert op de werf of plaats van bestemming
- Verduurzaamt hout
- Verlijmt verbindingsgedeelten
- Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval,...)
- Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze
- Verstevigt, schoort en stut constructies
- Vervangt en onderhoudt (snij)gereedschappen
- Verwijdert aangetast hout zonder bijkomende schade (kappen, zagen,…)
- Verwijdert aangetaste materialen
- Verwijdert lijmresten
- Verwijdert verspreiden sporen (schimmels, insecten,…)
- Verzamelt materiaal en gereedschap en beoordeelt de conformiteit ervan
- Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen
- Voert eenvoudig snijwerk uit
- Voert eenvoudige onderhoudswerkzaamheden uit
- Voert kleine herstellingen en retouches uit
- Voert kleine herstellingen uit en werkt onvolkomenheden bij
- Voorziet uitsparingen voor beslag, sluit- en schuifmechanismen
- Vult poriën
- Werkt ergonomisch
- Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan
- Zaagt op maat
- Zet nieuwe houten stukken in
Omgevingscontext
- Bij het werken met machines kan er lawaaihinder en (hout)stof voorkomen.
- Binnen dit beroep maakt men gebruik van elektrisch en pneumatisch gereedschap. Dit kan gevaar inhouden voor het oplopen van snijwonden, het klemraken van de machine, de terugslag van het werkstuk en/of van de machine, het stoten tegen voorwerpen, gevaar voor elektrocutie,…
- De hout- en bouwsector kennen veel reglementeringen, normen, aanbevelingen en technische voorlichtingsfiches inzake kwaliteit, veiligheid, gezondheid, hygiëne, welzijn, milieu en duurzaam bouwen. Verspilling en de rijzende afvalberg dwingen tot een economische en ecologische omgang met en hergebruik van grondstoffen en materialen.
- De situatie op de werkplek kan het dragen van lasten en werken in moeilijke houdingen en omstandigheden impliceren.
- De werkopdrachten worden soms strikt afgebakend in de tijd en er heersen in sommige gevallen strikte deadlines, wat resultaatgerichtheid, stressbestendigheid en doorzettingsvermogen vraagt.
- Dit beroep wordt meestal in teamverband uitgeoefend, meestal in een onderneming waar de nodige flexibiliteit belangrijk is om zich aan te passen aan wijzigingen van planning, omgeving, grondstoffen en machines.
- Dit beroep wordt uitgeoefend in de werkplaats en op bouwplaatsen in bewoonde of in gebruik zijnde gebouwen (renovatie) binnen ondernemingen en vergt de nodige mobiliteit en contactvaardigheid.
- Het bijblijven met de (technologische) ontwikkelingen binnen de sector vergt leergierigheid en het volgen van (verplichte) opleidingen.
Handelingscontext
- Aandacht hebben voor gevaarlijke situaties, veiligheidssignalisatie op de werkplek/werf respecteren en persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen met zorg gebruiken en onderhouden.
- De beroepsbeoefenaar moet rekening houden met de historische context en de aanwezige erfgoedwaarde.
- Omzichtig omgaan met grondstoffen en producten, rekening houdend met veiligheidsvoorschriften.
- Oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, toewijding en zin voor esthetiek te werken.
- Op constructieve en gebruiksvriendelijke wijze uitwisselen van informatie met klanten, collega’s en derden.
- Zorgvuldig en nauwkeurig gebruiken van (houtbewerkings)machines, gereedschappen en materialen.
Autonomie
Is zelfstandig in
- het uitvoeren van de plannen, het voorbereiden en het uitvoeren van de eigen werkzaamheden
Is gebonden aan
- afspraken met betrekking tot zijn eigen werkzaamheden met collega’s en derden
- de wetgeving rond erfgoedzorg
- deontologische codes, charters en conventies met betrekking tot erfgoed
- een ontvangen werkopdracht en tijdsplanning
- instructies van de leidinggevende
- veiligheids-, gezondheids-, kwaliteits- en milieuvoorschriften, codes van goede praktijk, technische voorschriften, productfiches, werktekeningen en plannen
Doet beroep op
- de leidinggevende/restaurateur voor de werkopdracht, gegevens, planning, leveringen, melden van problemen en gevaarlijke situaties en bijkomende instructies.
- een meer bevoegd persoon indien hij een probleem niet opgelost krijgt of te maken krijgt met werkzaamheden die buiten zijn bevoegdheid vallen.
- (onderhouds)technieker en/of derden voor storingen, technische interventies en/of onderhoud aan het machinepark.
Verantwoordelijkheid
- Behandelt oppervlakken van schrijnwerk (schuren, beschermen, afwerken, …)
- Bereidt de conservatie en/of restauratie voor
- Bereidt de grondstoffen voor op de werkopdracht (uitsmetten, opdelen, aftekenen, paren, …)
- Bewerkt onderdelen met (houtbewerkings)machines
- Conserveert preventief en curatief (schrijnwerk)
- Controleert de veiligheidsvoorzieningen van de (houtbewerkings)machines
- Demonteert en recupereert grondstoffen
- Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
- Monteert en regelt beslag aan schrijnwerk af (scharnieren, handvaten, …)
- Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
- Plant restauratiewerkzaamheden
- Restaureert schrijnwerk
- Selecteert, controleert, monteert en vervangt (snij)gereedschappen op de (houtbewerkings)machines
- Stelt (houtbewerkings)machines in en om
- Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf)
- Vergaart onderdelen van schrijnwerk
- Vermijdt schade aan te behouden elementen en bouwdelen op de werf
- Verwijdert en vult aangetast hout op
- Voert manuele bewerkingen uit
- Voert preventief basisonderhoud uit van de (houtbewerkings)machines
- Werkt in teamverband
- Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Werkt op hoogte
- Werkt schrijnwerk af
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.