Vakman installatietechnieken

BK-0368-2

Globaal

Titel

Vakman installatietechnieken

Definitie

De vakman installatietechnieken selecteert en plaatst installaties voor water, riolering, gas en distributieleidingen van vloeistoffen of gassen, teneinde de eigen sanitaire, centrale verwarmings- of ventilatie-installatie voor een residentieel of niet-residentieel gebouw in dienst te stellen.

Niveau (VKS en EQF)

4

Deelkwalificaties

Jaar van erkenning

versie 2, 2019

Competenties

Opsomming competenties

• Competentie 1:
  Werkt in teamverband
  • Communiceert gepast en efficiënt
  • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
  • Overlegt over de voorbereiding en uitvoering van de opdracht
  • Rapporteert aan klanten en verantwoordelijke
  • Werkt efficiënt samen met alle betrokkenen
  • Licht de klant of verantwoordelijke in bij onvoorziene omstandigheden
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
  • Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden

• Competentie 2:
  Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
  • Werkt met oog voor energieprestatie gebouwen (EPB)
  • Sorteert afval en beschermt het milieu, zichzelf en collega’s tegen schadelijke stoffen
  • Herkent asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten, houdt de andere afvalstromen apart en neemt de nodige acties voor een veilige verwijdering
  • Werkt ergonomisch bij het gebruik van tilhulpmiddelen
  • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
  • Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
  • Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten en uitgevoerde werken door het bijhouden van het as-builtplan
  • Evalueert de eigen werkzaamheden kwalitatief en kwantitatief, en stuurt desnoods bij
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van EHBO
  • Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften
  • Basiskennis van kwaliteitsnormen
  • Kennis van verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn
  • Kennis van interne procedure om incidenten, ongevallen of gevaarlijke situaties te melden
  • Kennis van energieprestatieregelgeving (vb EPB, EPC…)
  • Kennis opleidingsverplichtingen rond veiligheid
  • Kennis van de verschillende asbesthoudende producten
  • Kennis van specifieke risico’s van asbest, kwarts- en houtstof en andere gevaarlijke producten
  • Kennis van specifieke risico’s van elektriciteit, lawaai, trillingen, brand en explosies
  • Kennis van ergonomische hef-, til- en werktechnieken
  • Kennis van PBM’s en CBM’s
  • Kennis van de voorschriften rond afvalbeheer
  • Kennis van een geoptimaliseerd verbruik van water, materialen en energie
  • Kennis van kwaliteitsvoorschriften, richtwaarden en toleranties
  • Kennis van traceerbaarheid van producten
  • Kennis van as-builtplan
  • Kennis van procedures van BA4/BA5

• Competentie 3:
  Werkt op hoogte
  • Gebruikt ladders, steigers en hoogwerkers volgens de veiligheidsregels
  • Bouwt rolsteigers op en af volgens de voorschriften
  • Gebruikt beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van code van goede praktijk van werken op hoogte
  • Kennis van de voorschriften voor het opbouwen of afbreken van rolsteigers
  • Kennis van grenzen van bevoegdheden
  • Kennis van werkinstructie hoogwerker
  • Kennis van de voorwaarden om een steiger te betreden

• Competentie 4:
  Beheert de voorraad in functie van dagactiviteit
  • Houdt voorraden bij en vult aan
  • Neemt leveringen in ontvangst en controleert de leveringen
  • Stockeert het materieel en de materialen
  • Zorgt voor de bescherming van de gestockeerde goederen
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van arbeidsorganisatie in functie van een dagplanning (reglementering, planning en voorraadbeheer)

• Competentie 5:
  Gebruikt gepaste machines en gereedschappen
  • Controleert de staat van machines en gereedschappen voor gebruik
  • Gebruikt machines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
  • Reinigt en controleert de machines en gereedschappen na gebruik
  • Controleert de machines en gereedschappen na gebruik
  • Voert onderhoud uit aan de eigen machines of gereedschappen en herstelt indien nodig
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van materialen, machines en gereedschappen
  • Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel

• Competentie 6:
  Bereidt installatiewerken voor
  • Voert afbraakwerk en/of gehele of gedeeltelijke demontage van oude installaties uit
  • Zet de leidingstracés uit
  • Overlegt mondeling met de fabrikant of leverancier
  • Schetst het uitvoeringsplan en maakt de toestellenlijst op
  • Leest en begrijpt plannen, schema's, werktekeningen of werkopgaveblad
  • Selecteert de buisdiameters voor de installatie
  • Raadpleegt vaktechnische informatie
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis arbeidsorganisatie in functie van een dagplanning (reglementering, planning en voorraadbeheer)
  • Basiskennis van BIM (building information model)
  • Kennis van werkdocumenten, schema's, tekeningen, plannen en het "as built-plan"
  • Kennis van de inrichting van de eigen werkplek
  • Kennis van demontagetechnieken voor hergebruik van materialen

• Competentie 7:
  Dicht doorboringen in wanden luchtdicht en brandveilig af
  • Selecteert luchtdichte systemen voor doorvoeringen
  • Selecteert systemen voor brandveilige doorvoeringen
  • Plaatst luchtdichte systemen (manchetten) voor de doorvoeringen in luchtdichte wanden
  • Plaatst brandveilige afdichtingen bij doorvoeringen in brandwerende muren
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis s van de principes van luchtdichtheid (uitdrukken, meten, lekken, materialen…)
  • Kennis van de principes van waterdampdiffusie (klimaatklasses, dampwerende laag…)
  • Kennis van de principes van thermische isolatie (complementariteit, koudebruggen, convectielekken…)
  • Kennis van werkwijze voor het uitvoeren voor het brandveilig afdichten van doorvoeringen in brandwerende wanden
  • Kennis van werkwijze voor het uitvoeren van luchtdichte doorvoeringen

• Competentie 8:
  Voert elektrische aansluitingen uit in functie van de installatie
  • Verifieert de goede werking van de elektrische aansluitingen
  • Installeert elektrische componenten
  • Herstelt of vervangt elektrische componenten
  • Sluit elektrische componenten aan voor de installatie
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van procedures van BA4/BA5
  • Kennis van elektriciteit (werking, eigenschappen, eenheden …)
  • Kennis van types van bekabeling
  • Kennis van de symbolen op schema’s
  • Kennis van elektrische verbindingen
  • Kennis van de regeltechnische componenten van de installaties

• Competentie 9:
  Selecteert, bewerkt, legt aardgas- en lpg-binnenleidingen aan en herstelt
  • Selecteert de buizen voor de aardgas- en lpg-binnenleidingen overeenkomstig met het plan en met een selectiehulpmiddel
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor aardgas- en lpg-binnenleidingen
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor aardgas en lpg-binnenleidingen
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de aardgas- en lpg-binnenleidingen en installatietoebehoren volgens de code van de goede praktijk
  • Herstelt de aardgas- en lpg-binnenleidingen
  • Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de regelgeving en het kwaliteitslabel voor het plaatsen van aardgas- en lpg-binnenleidingen
  • Kennis van installatietoebehoren voor aardgas- en lpg- binnenleidingen (afsluiters, filters …)
  • Kennis van de eigenschappen van gas en de verbranding
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis van de essentiële veiligheidseisen van huishoudelijke aardgas- en lpg-binneninstallaties
  • Kennis van de buizenmaterialen en verschillende types verbindingen en werkwijze bij verbindingen

• Competentie 10:
  Selecteert, bewerkt, legt rookgasafvoerleidingen aan en herstelt
  • Selecteert de buizen voor de rookgasafvoerleidingen overeenkomstig met het plan en met een selectiehulpmiddel
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor rookgasafvoerleidingen
  • Monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor rookgasafvoerleidingen
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de rookgasafvoerleidingen en installatietoebehoren volgens de code van de goede praktijk
  • Herstelt de rookgasafvoerleidingen en installatietoebehoren
  • Controleert de verbindingen op lekken
  • Herstelt de lekken
  • Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis voor de juiste uitmonding van rookgasafvoeren en de verdunningsfactor
  • Kennis van verschillende types rookgasafvoersystemen en werkwijzen bij verbindingen
  • Kennis van de richtlijnen voor het aanleggen van rookgasafvoerleidingen
  • Kennis van buizen en installatietoebehoren voor rookgasafvoerleidingen
  • Kennis van de regelgeving en code van goede praktijk voor de aanleg van rookgasafvoerleidingen

• Competentie 11:
  Selecteert, bewerkt, legt leidingen voor aanvoer van warm en koud water aan en herstelt
  • Selecteert de buizen van een huishoudelijke installatie voor aanvoer van warm en koud water overeenkomstig met het plan en met een selectiehulpmiddel
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor leidingen voor aanvoer van warm en koud water
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor leidingen voor aanvoer van warm en koud water
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de leidingen en installatietoebehoren voor aanvoer van warm en koud water volgens de code van de goede praktijk
  • Herstelt de leidingen en installatietoebehoren voor aanvoer van warm en koud water
  • Controleert de verbindingen op lekken
  • Herstelt de lekken
  • Brengt de verbinding met de dienstleiding en de sanitaire toestellen tot stand
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de buizenmaterialen en verschillende types verbindingen en werkwijzes bij verbindingen
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis van de reglementering over de drinkwaterbeveiliging en code van goede praktijk voor de aanleg van leidingen voor aanvoer van warm en koud water
  • Kennis van de legionellaproblematiek en de techniek om dit te voorkomen
  • Kennis van de richtlijnen voor het aanleggen van leidingen voor aanvoer van warm en koud water (uitzetting, geluidsisolatie, lucht- en waterdichte muurdoorgangen …)
  • Kennis van installatietoebehoren voor leidingen voor aanvoer van warm en koud water (afsluiters, filters, terugstroombeveiligingen …)
  • Kennis van de geluidsdemping voor de geplaatste leidingen
  • Kennis van de maatregelen voor het rationeel waterbeheer in een gebouw

• Competentie 12:
  Selecteert, bewerkt, legt leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater aan en herstelt
  • Selecteert de buizen voor de leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater overeenkomstig met het plan en met een selectiehulpmiddel
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de leidingen en installatietoebehoren voor afvoer van afvalwater en hemelwater volgens de code van de goede praktijk
  • Herstelt de leidingen en installatietoebehoren voor afvoer van afvalwater en hemelwater
  • Controleert de verbindingen op lekken
  • Herstelt de lekken
  • Brengt de verbinding met de riolering of behandelingsput en met de sanitaire toestellen tot stand
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van de systemen voor afvoer van en behandeling van afvalwater en hemelwater
  • Basiskennis van functies en werkingsprincipes van diverse types afvalwater behandelingstoestellen
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis van de geluidsdemping voor de geplaatste leidingen
  • Kennis van stromingsbeeld van het afvalwater en hemelwater en de functie van een afschot
  • Kennis van de werking van de installatietoebehoren voor leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater
  • Kennis van de regelgeving en code van goede praktijk voor de aanleg van leidingen voor afvoer van afvalwater en hemelwater (afkoppeling)
  • Kennis van verschillende types verbindingen en werkwijzen bij verbindingen
  • Kennis van de richtlijnen voor het aanleggen van leidingen voor afvoer van afvalwater
  • Kennis van de gebruikte materialen (buizen …)

• Competentie 13:
  Plaatst en sluit waterbehandelingstoestellen aan (afvalwaterbehandelingstoestellen, drinkwaterbehandelingstoestellen, drukverhogingstoestellen en toestellen voor het gebruik van hemelwater)
  • Plaatst en sluit diverse types afvalwater behandelingstoestellen aan de huisafvoersystemen aan
  • Plaatst en sluit drinkwaterbehandelingstoestellen aan de drinkwaterinstallaties aan
  • Plaatst en sluit diverse types drinkwater drukverhogingstoestellen aan de drinkwaterinstallaties aan
  • Plaatst en sluit diverse types installaties voor afvoer en het gebruik van hemelwater aan de drinkwaterinstallaties en hemelwaterafvoerinstalaties aan
  • Stelt de afvalwater-, drinkwaterbehandeling-, drukverhoging- en hemelwatersystemen in dienst
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de regelgeving over aansluiting van systemen voor afvalwater, drinkwaterbehandeling, drukverhoging en hemelwater (afkoppeling)
  • Kennis van gescheiden rioleringen en kleinschalige waterzuiveringen
  • Kennis van de systemen voor afvoer van en behandeling van afvalwater
  • Kennis van functies en werkingsprincipes van diverse types afvalwater behandelingstoestellen (terugslagtoestellen, bezinkput, eindsifonput, vetafscheider, benzineafscheider, septische put, individuele zuiveringsinstallaties ...)
  • Kennis van functies en werkingsprincipes van diverse types drinkwaterbehandelingstoestellen (omgekeerde osmose, ontharden met harsen ...)
  • Kennis van functies en werkingsprincipes van diverse types drukverhogingssystemen voor drinkwater (pompgroepen met voorraadvat, pompen met variabele snelheid …)
  • Kennis van functies en werkingsprincipes van diverse types van systemen voor hergebruik of infiltratie van hemelwater (regenwaterput met pomp en bijvulsysteem, infiltratiesysteem, infiltratiekom…)

• Competentie 14:
  Plaatst en sluit sanitaire kranen, sanitaire toestellen en toestellen voor warmwaterbereiding aan
  • Plaatst en sluit doorstroom- en voorraadtoestellen op gas of elektriciteit aan
  • Plaatst en sluit en installatieonderdelen en beveiligingen tegen drinkwatervervuiling, overdruk- en drukreductietoestellen aan
  • Plaatst en sluit sanitaire kranen en sanitaire toestellen aan
  • Plaatst modulaire montagesystemen voor sanitaire toestellen
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van indeling en soorten van gastoestellen
  • Kennis van energie- en waterbesparing en de innovaties op het gebied van sanitaire toestellen en hun onderdelen
  • Kennis van functies en werkingsprincipes van diverse types kranen, sanitaire toestellen (gootstenen, closetpotten, urinoirs, douches, baden…), spoelinrichtingen, installatietoebehoren (expansievaten, terugstroombeveiligingen …)
  • Kennis van de geluidsdemping bij de plaatsing van sanitaire toestellen
  • Kennis van de montagehoogtes van sanitaire toestellen, kraanwerk, sproeiers en toebehoren.
  • Kennis van de werking en wettelijke verplichtingen voor de opstelling van toestellen voor warmwaterbereiding op de verschillende energiebronnen
  • Kennis van ventilatieprincipes en veiligheidsvoorschriften, toe- en afvoer verbrandingslucht en rookgassen

• Competentie 15:
  Neemt maatregelen om het waterverbruik te beperken
  • Plaatst het kraanwerk om het waterverbruik te beperken
  • Informeert de gebruiker over waterbesparende maatregelen
  • Plaatst waterbesparende onderdelen
  • Volgt het waterverbruik van de sanitaire installatie op
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de maatregelen voor het rationeel watergebruik

• Competentie 16:
  Selecteert, bewerkt, legt centrale verwarmingsleidingen aan en herstelt
  • Selecteert de buizen voor de centrale verwarmingsleidingen overeenkomstig met het plan of met een selectiehulpmiddel
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor centrale verwarmingsleidingen
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor centrale verwarmingsleidingen
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de centrale verwarmingsleidingen en installatietoebehoren volgens de code van de goede praktijk
  • Herstelt de centrale verwarmingsleidingen en installatietoebehoren
  • Controleert de verbindingen op lekken
  • Herstelt de lekken
  • Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de buizenmaterialen en verschillende types verbindingen en werkwijzes bij verbindingen
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis van de geluidsdemping voor de geplaatste leidingen
  • Kennis van de werking van verwarmingsinstallaties
  • Kennis van installatietoebehoren voor centrale verwarmingsleidingen (afsluiters, circulatoren, filters …)
  • Kennis van de regelgeving en code van goede praktijk voor de aanleg van centrale verwarmingsleidingen

• Competentie 17:
  Selecteert, bewerkt, legt stookolieleidingen aan en herstelt
  • Selecteert de buizen voor de stookolieleidingen overeenkomstig met het plan
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor stookolieleidingen
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij verschillende soorten buizen voor stookolieleidingen
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Controleert de verbindingen op lekken
  • Herstelt de lekken
  • Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van de code van goede praktijk voor de aanleg van stookolieleidingen
  • Kennis van de technieken voor het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen …)
  • Kennis van de buizenmaterialen en verschillende types verbindingen en werkwijzen bij verbindingen van stookolieleidingen
  • Kennis van de richtlijnen voor het aanleggen van stookolieleidingen
  • Kennis van installatietoebehoren voor stookolieleidingen (afsluiters, filters …)

• Competentie 18:
  Plaatst en sluit de verwarmingstoestellen en toestellen voor warmteafgifte en koeling aan
  • Plaatst en sluit verwarmingstoestellen voor warmte-opwekking voor centrale verwarming aan
  • Plaatst en sluit toestellen voor warmte- afgifte en koeling aan
  • Regelt het kraanwerk voor de verwarmingslichamen waterzijdig in
  • Sluit de installatie op het elektrisch, water- en afvoernet aan
  • Stelt de centrale verwarmingsinstallatie in dienst
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van de werking van verwarmingstoestellen voor warmte-opwekking (verwarmingsketels, warmtepompen, zonthermische systemen, hybride toestellen, warmtewisselaars van warmtenetten (satellietstations), toestellen met warmtekrachtkoppeling …)
  • Kennis van ventilatieprincipes en veiligheidsvoorschriften, toe- en afvoer verbrandingslucht en rookgassen
  • Kennis van warmtenetten, directe en indirecte bodem-luchtwarmtewisselaarsystemen
  • Kennis van wettelijke voorschriften en technische instructies
  • Kennis van het kraanwerk en andere toebehoren voor toestellen voor warmte-afgifte
  • Kennis voor het waterzijdig inregelen van toestellen voor warmte- afgifte
  • Kennis van de werking, plaatsingen en aansluiting toestellen voor warmte-afgifte (radiatoren, convectoren, ventiloconvectoren, luchtverhitters, wand, vloer- en plafondverwarming …)

• Competentie 19:
  Plaatst en sluit ventilatoren, ventilatie-units en luchtgroepen aan
  • Plaatst en sluit ventilatoren en ventilatie-units aan
  • Plaatst en sluit luchtgroepen (al dan niet met warmteterugwinning) aan
  • Plaatst en sluit kanaalventielen aan
  • Beschermt de onderdelen van het ventilatiesysteem tegen vervuiling tijdens de montagewerken
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van ventilatiesystemen
  • Kennis van de werking en plaatsing en onderhoud van het volledige mechanische ventilatiesysteem en zijn onderdelen
  • Kennis van de werking en plaatsingen en aansluiting van luchtgroepen, luchtkanalen en luchtroosters

• Competentie 20:
  Selecteert, bewerkt en legt luchtkanalen voor ventilatie en luchtbehandeling aan
  • Selecteert de buizen overeenkomstig met de instructies
  • Bewerkt buizen in verschillende materialen voor luchtkanalen voor ventilatie
  • Vervaardigt en/of monteert verbindingen bij buizen in verschillende soorten materiaal
  • Bevestigt de leidingen met ophang- en bevestigingssystemen
  • Plaatst de luchtkanalen voor ventilatie volgens de code van de goede praktijk
  • Plaatst installatietoebehoren en inspectieluiken voor luchtkanalen
  • Verbindt de kanalen luchtdicht
  • Beschermt de afgewerkte leiding tegen vervuiling en beschadiging
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van de ventilatieprincipes bij centrale en decentrale ventilatie installaties
  • Kennis van de code van goede praktijk voor de aanleg van luchtkanalen voor ventilatie
  • Kennis van verschillende types verbindingen en werkwijzen bij verbindingen van buizen en kanalen voor ventilatie
  • Kennis van installatietoebehoren en luchtkanalen voor ventilatie
  • Kennis van de invloed van onafgedichte voegen en gaatjes op de luchtdichtheidstest.
  • Kennis van het bewerken, aanleggen en ophangen van leidingen (verbindingen, vertakkingen …)

• Competentie 21:
  Monteert aan- en afvoervoorzieningen voor ventilatie en luchtbehandeling
  • Monteert roosters, regelbare toevoeropeningen (RTO), doorvoeropeningen (DO) en regelbare afvoeropeningen (RAO)
  • Monteert de dak- en muurdoorvoeren
  • Monteert aan- en afvoerventielen voor mechanische ventilatie
  • Monteert luchtroosters (andere toepassingen)
  • Monteert bodem-lucht warmtewisselaars
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van diverse types RTO’s, DO’s en RAO’s en hun plaatsing
  • Kennis van diverse mogelijkheden voor dakdoorvoer, muurdoorvoer, ventielen en hun plaatsing.

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Attesten en voorwaarden