Plaatwerker carrosserie
BK-0121-3
Dit is de actuele versie van de beroepskwalificatie.
Globaal
Titel
Plaatwerker carrosserie
Er zijn een aantal benamingen voor het beroep: plaatslager, plaatbewerker etc.
Definitie
De plaatwerker carrosserie vervangt of herstelt beschadigde plaatonderdelen teneinde deze weer in vorm te brengen.
Niveau (VKS en EQF)
3
Jaar van erkenning
versie 3, 2019
Competenties
Opsomming competenties
- Competentie 1:
Controleert de geometrie van het chassis, de zelfdragende carrosserie, het onderstel, ... en buigt vervormde carrosserie-elementen weer recht of vervangt ze
- Houdt zich aan de constructeursvoorschriften en de autotechnische keuringsnormen
- Gebruikt meet- en controle-instrumenten
- Controleert vervormingen van het chassis met een richtbank, mallen of lasermeetpunten en meetinstrumenten
- Brengt de ankerpunten aan waaraan men het voertuig kan rechttrekken
- Richt het voertuig met behulp van de richtbank volgens de voorgeschreven trekrichting
- Richt het chassis met behulp van een richtsysteem met meet- of kaliberapparatuur
- Legt krimppunten op plaatsen met overmatige rek
- Werkt kleine blutsen, builen en deuken weg met pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap
- Deukt schade spuitvrij uit met specifiek gereedschap
- Maakt nieuwe stukken op maat
- Lijmt of last nieuwe stukken op het koetswerk
- Werkt lasnaden en herstelde delen bij zonder dat de herstelling aan stevigheid inboet (slijpen, vijlen, schuren, frezen, …)
- Vertint, soldeert of dicht lasnaden, puntlassen en andere naden af
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis automechanica
- Kennis van plaatwerk
- Kennis van richtwerk
- Kennis van geometrie (uitlijnen)
- Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
- Kennis van lastechnieken
- Kennis van lijmkarakteristieken
- Kennis van roestwerende producten
- Kennis van corrosiegevoelige componenten
- Kennis van autotechnische keuringsnormen
- Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
- Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
- Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
- Competentie 2:
Heeft oog voor defecten en schade die niet op de werkfiche staan
- Merkt schade op en meldt de schade als die niet vermeld is op de werkfiche
- Meldt de vaststellingen aan de verantwoordelijke
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis auto-elektriciteit
- Basiskennis auto- elektronica
- Basiskennis automechanica
- Kennis van geometrie (uitlijnen)
- Competentie 3:
Herstelt en/of vervangt al dan niet dragende plaatonderdelen in functie van de voorschriften van de constructeur
- Tilt het voertuig op volgens de instructies van de constructeur
- Deukt het voertuig uit met behulp van de gepaste hulpgereedschappen
- Werkt de plaat strak uit
- Verwijdert plaatdelen door te zagen, beitelen, slijpen of boren
- Plaatst nieuwe onderdelen en past deze aan het voertuig aan
- Bevestigt nieuwe onderdelen door te lassen, lijmen, schroeven, clinchen, klinken, hardsolderen…
- Werkt lasnaden en herstelde of verbonden onderdelen bij door te slijpen, vijlen, schuren of frezen zonder dat aan stevigheid ingeboet wordt
- Verwijdert oude laklagen en schuurt verloopranden aan
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis automechanica
- Kennis van plaatwerk
- Kennis van richtwerk
- Kennis van geometrie (uitlijnen)
- Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
- Kennis van lastechnieken
- Kennis van lijmkarakteristieken
- Kennis van roestwerende producten
- Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
- Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
- Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
- Competentie 4:
Brengt kitten en corrosiewerende producten aan
- Bootst de originele naden na
- Controleert dat de naden 100% dicht zijn om waterinfiltratie en roestvorming te voorkomen
- Brengt beschermingskitten aan op kwetsbare plaatsen (wieldoorgangen, bodemplaten, …)
- Brengt corrosiewerend product aan
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van roestwerende producten
- Kennis van corrosiegevoelige componenten
- Competentie 5:
Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
- Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
- Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens voorschriften
- Recupereert materialen
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- Houdt rekening met het verband tussen de eigen werkzaamheden en risico’s verbonden aan het hogespanningssysteem van voertuigen (bijvoorbeeld elektrische, hybride, waterstof,…)
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van de opbouw en werking van hogespanningssystemen in voertuigen
- Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
- Kennis van veiligheidsregels
- Kennis van milieuvoorschriften
- Kennis van ergonomie
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
- Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
- Kennis van kwaliteitsnormen
- Competentie 6:
Voert de werkzaamheden uit op basis van een werkfiche of aanwijzingen van een verantwoordelijke
- Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
- Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
- Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften)
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van bedrijfseigen software
- Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
- Competentie 7:
Bereidt de werkplek en het voertuig voor
- Interpreteert de werkfiche
- Identificeert het voertuig
- Zorgt dat voertuig verplaatst wordt naar de werkzone
- Bereidt het gereedschap en de producten voor en zet ze klaar
- Beschermt het voertuig (stoelhoes, stuurhoes, tapijtbescherming, …) en eventuele andere voertuigen in de buurt (gordijnen, …)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van voertuigtypes
- Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
- Kennis van veiligheidsregels
- Kennis van milieuvoorschriften
- Kennis van ergonomie
- Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
- Kennis van eigenschappen van de te bewerken materialen
- Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
- Kennis van kwaliteitsnormen
- Competentie 8:
Vult de opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
- Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
- Registreert gebruikte hoeveelheden materialen
- Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
- Gebruikt bedrijfseigen software
- met inbegrip van kennis:
- Basiskennis van bedrijfseigen software
- Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
- Competentie 9:
Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
- Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
- Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
- Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)
- met inbegrip van kennis:
- Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
- Kennis van schoonmaaktechnieken
- Kennis van onderhoudsproducten
Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen
Kennis
- Basiskennis auto- elektronica
- Basiskennis auto-elektriciteit
- Basiskennis automechanica
- Basiskennis van bedrijfseigen software
- Basiskennis van de opbouw en werking van hogespanningssystemen in voertuigen
- Kennis van automechanica in verband met frame en ophanging
- Kennis van autotechnische keuringsnormen
- Kennis van constructeursvoorschriften of het opzoeken ervan
- Kennis van corrosiegevoelige componenten
- Kennis van eigenschappen van de gebruikte materialen
- Kennis van eigenschappen van de te bewerken materialen
- Kennis van ergonomie
- Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
- Kennis van geometrie (uitlijnen)
- Kennis van het gebruik van apparatuur en gereedschap
- Kennis van kwaliteitsnormen
- Kennis van lastechnieken
- Kennis van lijmkarakteristieken
- Kennis van metaalbewerkingstechnieken (slijpen, frezen,…)
- Kennis van milieuvoorschriften
- Kennis van onderhoudsproducten
- Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen
- Kennis van plaatwerk
- Kennis van richtwerk
- Kennis van roestwerende producten
- Kennis van schoonmaaktechnieken
- Kennis van specifiek gereedschap in functie van plaatwerk (richtbank, pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap ,…)
- Kennis van veiligheidsregels
- Kennis van verbindingstechnieken (lijmen, hardsolderen, schroeven, klinken,…)
- Kennis van voertuigtypes
Cognitieve vaardigheden
- Bepaalt de werkmethode en legt benodigde producten, gereedschap en materiaal klaar
- Controleert dat de naden 100% dicht zijn om waterinfiltratie en roestvorming te voorkomen
- Controleert de aanwezigheid van en gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) volgens de specifieke voorschriften
- Controleert vervormingen van het chassis met een richtbank, mallen of lasermeetpunten en meetinstrumenten
- Gebruikt bedrijfseigen software
- Houdt rekening met het verband tussen de eigen werkzaamheden en risico’s verbonden aan het hogespanningssysteem van voertuigen (bijvoorbeeld elektrische, hybride, waterstof,…)
- Houdt zich aan de constructeursvoorschriften en de autotechnische keuringsnormen
- Houdt zich aan de regels over veiligheid, gezondheid, milieu- en kwaliteitszorg
- Identificeert het voertuig
- Interpreteert de werkfiche
- Meldt de vaststellingen aan de verantwoordelijke
- Merkt schade op en meldt de schade als die niet vermeld is op de werkfiche
- Raadpleegt technische bronnen (werkplaatshandboek, werkfiches, constructeursvoorschriften)
- Registreert gebruikte hoeveelheden materialen
- Sorteert en/of stockeert gevaarlijke en ontvlambare producten volgens voorschriften
- Vult de werkfiche in voor facturatie of verduidelijking van de uitgevoerde werkzaamheden
- Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijke
Motorische vaardigheden
- Bereidt het gereedschap en de producten voor en zet ze klaar
- Beschermt het voertuig (stoelhoes, stuurhoes, tapijtbescherming, …) en eventuele andere voertuigen in de buurt (gordijnen, …)
- Bevestigt nieuwe onderdelen door te lassen, lijmen, schroeven, clinchen, klinken, hardsolderen…
- Bootst de originele naden na
- Brengt beschermingskitten aan op kwetsbare plaatsen (wieldoorgangen, bodemplaten, …)
- Brengt corrosiewerend product aan
- Brengt de ankerpunten aan waaraan men het voertuig kan rechttrekken
- Deukt het voertuig uit met behulp van de gepaste hulpgereedschappen
- Deukt schade spuitvrij uit met specifiek gereedschap
- Gaat zuinig om met materialen, gereedschappen, tijd en vermijdt verspilling
- Gebruikt hef- en hijswerktuigen volgens voorschriften
- Gebruikt meet- en controle-instrumenten
- Houdt de werkvloer ordelijk en proper (verwijderen van vodden, olievlekken, …)
- Legt gereedschap en grondstoffen op de juiste plaats terug
- Legt krimppunten op plaatsen met overmatige rek
- Lijmt of last nieuwe stukken op het koetswerk
- Maakt nieuwe stukken op maat
- Plaatst nieuwe onderdelen en past deze aan het voertuig aan
- Recupereert materialen
- Reinigt gereedschap vooraleer het op te bergen
- Richt het chassis met behulp van een richtsysteem met meet- of kaliberapparatuur
- Richt het voertuig met behulp van de richtbank volgens de voorgeschreven trekrichting
- Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
- Tilt het voertuig op volgens de instructies van de constructeur
- Treft voorbereidingen om de opdracht optimaal uit te voeren
- Vertint, soldeert of dicht lasnaden, puntlassen en andere naden af
- Verwijdert oude laklagen en schuurt verloopranden aan
- Verwijdert plaatdelen door te zagen, beitelen, slijpen of boren
- Werkt de plaat strak uit
- Werkt kleine blutsen, builen en deuken weg met pneumatisch, hydraulisch of elektrisch pers- en trekgereedschap
- Werkt lasnaden en herstelde delen bij zonder dat de herstelling aan stevigheid inboet (slijpen, vijlen, schuren, frezen, …)
- Werkt lasnaden en herstelde of verbonden onderdelen bij door te slijpen, vijlen, schuren of frezen zonder dat aan stevigheid ingeboet wordt
- Zorgt dat voertuig verplaatst wordt naar de werkzone
Omgevingscontext
- Bij het uitvoeren van de werkzaamheden kan lawaaihinder voorkomen
- De activiteiten vinden plaats in de werkplaats zelf, hij gaat niet ter plaatse.
- De plaatwerker carrosserie dient efficiënt te werken zodat de planning en het gehele herstelproces geen vertraging oploopt
- De plaatwerker carrosserie situeert zich in de autosector bij de schadeherstelbedrijven
- De uitoefening van het beroep varieert naar type, merk van auto en de omvang van de schade
- Het beroep is vrij gestructureerd, er is een logische volgorde bij het herstellen van de schade
- Het beroep wordt uitgeoefend binnen een aaneenschakeling van activiteiten in een herstelproces, waarbij de plaatwerker carrosserie een duidelijk afgebakende plaats inneemt
- Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen is vereist
- Hij werkt alleen of samen met collega’s plaatwerkers carrosserie en demonteur monteur carrosserie
Handelingscontext
- De plaatwerker carrosserie dient tijdens zijn ganse dag aandachtig te zijn omdat zijn werk invloed kan hebben op de veiligheid van de wagen
- Hij moet aandacht hebben voor gevaarlijke situaties: vb. tijdens het lassen en slijpen aandacht hebben voor brandveiligheid
- Hij moet omzichtig omgaan met grondstoffen en producten ( anders kans op hechtingsproblemen, roestvorming) rekening houdend met veiligheidsvoorschriften
- Hij moet oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, precisie en toewijding te werken
- Hij moet zorgvuldig en nauwkeurig omgaan met machines en gereedschappen: lasapparaat, slijpmachine, hamer, tas, meet- en richtapparatuur
Autonomie
Is zelfstandig in
- Het bijdragen tot het bepalen welke onderdelen vervangen moeten worden
- Het herstellen en/of vervangen van al dan niet dragende onderdelen
- Het invullen van opvolgdocumenten en informatie doorgeven aan de betrokkenen
- Het kitten en/of aanbrengen van corrosiewerende producten
- Het opsporen en melden van extra schade
- Het plannen van de eigen werkzaamheden binnen een voorgeschreven volgorde en op basis van de werkfiche
- Het sorteren van afval
- Het voorbereiden van zijn werkplek en het voertuig
Is gebonden aan
- de richtlijnen van zijn verantwoordelijke
- de voorschriften van de constructeur
- de werkfiche
- milieu- en veiligheidsvoorschriften
Doet beroep op
- de verantwoordelijke indien iets anders dient te gebeuren dan op de werkfiche aangegeven is (vb. vervangen ipv herstellen)
- de verantwoordelijke om samen met hem te bepalen welke onderdelen vervangen dienen te worden bij schade niet vermeld op de werkfiche
Verantwoordelijkheid
- Bereidt de werkplek en het voertuig voor
- Brengt kitten en corrosiewerende producten aan
- Controleert de geometrie van het chassis, de zelfdragende carrosserie, het onderstel, ... en buigt vervormde carrosserie-elementen weer recht of vervangt ze
- Heeft oog voor defecten en schade die niet op de werkfiche staan
- Herstelt en/of vervangt al dan niet dragende plaatonderdelen in functie van de voorschriften van de constructeur
- Ruimt de werkzone op, maakt ze schoon en voert een basisonderhoud uit aan gereedschappen en installaties
- Voert de werkzaamheden uit op basis van een werkfiche of aanwijzingen van een verantwoordelijke
- Vult de opvolgdocumenten van de interventie in en geeft de informatie door aan de betrokkenen
- Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
Attesten en voorwaarden
Wettelijke attesten en voorwaarden
Er zijn geen wettelijke attesten of voorwaarden vereist.