Steenkapper

Globaal

Titel

Steenkapper

Definitie

De steenkapper restaureert, (re)construeert en/of conserveert natuursteenelementen teneinde enerzijds natuursteenelementen, monumenten en (elementen van) historische gebouwen in hun oorspronkelijke staat te herstellen en anderzijds kunstwerken of kleine gebruiksvoorwerpen in natuursteen te creëren.

Niveau (VKS en EQF)

3

Jaar van erkenning

versie 1, 2020

Competenties

Opsomming competenties

• Competentie 1:
  Werkt in teamverband
  • Communiceert effectief en efficiënt
  • Wisselt informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
  • Rapporteert aan leidinggevenden
  • Werkt efficiënt samen met collega's
  • Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op
  • Past zich flexibel aan (verandering van collega’s, …)
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van communicatietechnieken
  • Kennis van vakterminologie

• Competentie 2:
  Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn
  • Herkent en signaleert gevaarlijke situaties, neemt gepaste maatregelen bij ongelukken en meldt ongevallen en incidenten volgens interne procedures
  • Herkent, voorkomt en beschermt tegen specifieke risico’s
  • Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen
  • Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen
  • Sorteert afval volgens de richtlijnen
  • Werkt ergonomisch
  • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Past de voorschriften met betrekking tot netheid en hygiëne toe
  • Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd
  • Beperkt stofemissie
  • Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties
  • Evalueert zijn eigen werkzaamheden kwalitatief en kwantitief, en stuurt desnoods bij
  • Meldt problemen aan de verantwoordelijke
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van (veiligheids)pictogrammen
  • Kennis van controle- en meetmethoden en -instrumenten
  • Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken
  • Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
  • Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
  • Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne-, milieu- en welzijnsvoorschriften
  • Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten
  • Kennis van elektrisch, pneumatisch en handgereedschap
  • Grondige kennis van specifieke risico’s van gevaarlijke en schadelijke stoffen (kwartsstof, slijpwater, (zand)steenstof, …), elektriciteit, lawaai, trillingen

• Competentie 3:
  Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk
  • Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde
  • Richt de werkplaats (ergonomisch) in
  • Controleert de signalisatie en waarschuwingstekens
  • Houdt de werkplek schoon
  • Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op
  • Gebruikt collectieve beschermingsmiddelen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
  • Kennis van signalisatievoorschriften

• Competentie 4:
  Werkt op hoogte
  • Gebruikt ladders volgens de veiligheidsregels als toegangsmiddel
  • Gebruikt steigers en hoogwerkers volgens de instructies en veiligheidsregels
  • Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen aangepast aan de werkomstandigheden
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van maatregelen ter preventie van het vallen van personen en voorwerpen van een steiger en hoogwerker
  • Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen
  • Kennis van voorschriften voor het veilig werken op hoogte
  • Kennis van voorwaarden om een steiger en hoogwerker te betreden

• Competentie 5:
  Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder
  • Gebruikt water voor taken en schoonmaak efficiënt
  • Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt
  • Beperkt het lawaai: implementeert preventiemaatregelen voor omgeving
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van geoptimaliseerd verbruik en recuperatie van water, materialen en energie

• Competentie 6:
  Gebruikt handmachines en gereedschappen
  • Selecteert handmachines en gereedschappen in functie van de natuursteen en de opdracht (staalhamer, steenkappershamer, rubberhamer, kunststofhamer, persluchthamer, (widia)beitels, haakse slijper, slijpmolen,...)
  • Controleert de handmachines en gereedschappen voor gebruik
  • Gebruikt handmachines en gereedschappen op een veilige en efficiënte manier
  • Onderhoudt en reinigt de handmachines en gereedschappen na gebruik
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van elektriciteit i.f.v. de werkzaamheden
  • Kennis van onderhoudstechnieken van gereedschappen en materieel
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten
  • Kennis van gebruik en veiligheidsaspecten van gebruikte handmachines en gereedschappen (staalhamer, steenkappershamer, rubberhamer, kunststofhamer, persluchthamer, (widia)beitels, haakse slijper, slijpmolen,...)

• Competentie 7:
  Gebruikt waterzuivering voor steenkappen
  • Voert controle uit op de werking van de waterzuiveringsinstallatie
  • Voert dagelijkse controle uit op big bags of filterpers
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van het onderhoud van de waterzuiveringsinstallatie
  • Basiskennis van soorten waterzuiveringsinstallaties

• Competentie 8:
  Gebruikt de stofafzuiging
  • Voert controle uit op de werking van de stofafzuiging
  • Onderhoudt de stofafzuigingsinstallatie
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van onderhoud van stofafzuiging
  • Kennis van stofafzuiging

• Competentie 9:
  Beheert het materiaal en het materieel
  • Neemt leveringen in ontvangst en controleert op hoeveelheid en kwaliteit
  • Gebruikt rolbruggen, til- en heftoestellen
  • Sorteert, klasseert en stockeert het materieel, de natuurstenen en de overige materialen op de daartoe voorziene plaats
  • Zorgt voor de bescherming van de gestockeerde goederen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken
  • Basiskennis van de ontginning van natuursteenblokken
  • Basiskennis van het ontstaan van de meest courant gebruikte natuursteen (stollingsgesteente, sedimentair gesteente, metamorf gesteente)
  • Kennis van (interne) transportmiddelen
  • Kennis van beschermingsmaatregelen tegen schade, extreme weersomstandigheden (hitte, droogte, regen, koude, …)
  • Kennis van commerciële classificatie
  • Kennis van kwaliteitscontroles bij de selectie en ontvangst van natuursteen (mogelijke afwijkingen: holtes, geoden, aders, draden en vlekken, …)
  • Kennis van laad- en zekeringstechnieken
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten

• Competentie 10:
  Bereidt de steenkapperswerkzaamheden voor
  • Leest en begrijpt de overzichtsplannen, detailtekeningen en documenten die nodig zijn voor een goed begrip en voor de uitvoering van het werk
  • Raadpleegt (technische) voorschriften en productfiches
  • Situeert een ornament/beeld op basis van stijlkenmerken
  • Beoordeelt de materiaaltechnische toestand van het ornament/beeld
  • Observeert, beschrijft, schetst of fotografeert een bestaande situatie in functie van de uitvoering van het werk
  • Merkt eventuele gebreken in het oorspronkelijke ornament/beeld op
  • Maakt detail- en werktekeningen
  • Maakt sjablonen/profielen volgens de werkopdracht
  • Bepaalt de werkmethode en maakt een planning op van het verloop van de werkzaamheden
  • Schat de vereiste hoeveelheden en aard van de materialen en materieel in
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van functionele berekeningen
  • Kennis van gangbare codes, symbolen en tekens in werkdocumenten en plannen
  • Kennis van het productieproces
  • Kennis van specifieke veiligheidsmaatregelen voor het bewerken van natuursteen
  • Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten
  • Kennis van dwarsprofielen van objecten
  • Kennis van stijlkenmerken
  • Kennis van gebruik en veiligheidsaspecten van gebruikte handmachines en gereedschappen (staalhamer, steenkappershamer, rubberhamer, kunststofhamer, persluchthamer, (widia)beitels, haakse slijper, slijpmolen,...)

• Competentie 11:
  Leest CAD-tekeningen
  • Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen
  • Raadpleegt relevante informatie en interpreteert ze
  • Controleert (tussentijds) de eigen werkzaamheden op juistheid en maatvoering en lost eventuele problemen op
  • Archiveert plannen en tekeningen
  • Overlegt met betrokkenen bij onduidelijkheden of tekortkomingen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van relevante tekenprogramma's (CAD)
  • Kennis van archiveren i.f.v. de eigen werkzaamheden
  • Kennis van controle- en meetmethoden en -instrumenten
  • Kennis van tekening- en planlezen
  • Kennis van werkdocumenten

• Competentie 12:
  Voert manuele behouwingswerken en afwerkingstechnieken uit
  • Selecteert de steensoorten en voert ze aan
  • Tekent het sjabloon af op de steen
  • Brengt stenen manueel of machinaal op maat
  • Voert behouwingswerken en eenvoudig beeldhouwwerk uit
  • Voert oppervlakte-afwerkingen uit
  • Controleert de kwaliteit van de behouwingstechnieken en de afwerkingsgraad
  • Voegt onderdelen samen
  • Merkt de stenen
  • Stapelt zorgvuldig
  • Gebruikt zaagmachines en -gereedschappen
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van registratiesystemen
  • Basiskennis van de bediening van CNC-machines
  • Kennis van controle- en meetmethoden en -instrumenten
  • Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
  • Kennis van het productieproces
  • Kennis van lijmtechnieken met epoxy en polyester
  • Kennis van specifieke veiligheidsmaatregelen voor het bewerken van natuursteen
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten
  • Kennis van zaagmachines (raamzaag, monolam, multicirkelzaag/brugzaag, draadzaag, waterstraalsnijder,...) en hun toepassing
  • Kennis van gebruik en veiligheidsaspecten van gebruikte handmachines en gereedschappen (staalhamer, steenkappershamer, rubberhamer, kunststofhamer, persluchthamer, (widia)beitels, haakse slijper, slijpmolen,...)
  • Grondige kennis van behouwingstechnieken (bijvoorbeeld gekloofd, gezaagd, gezandstraald, gebikt, geribd, gehamerd of gebouchardeerd, sclypé, gegradeerd, gefrijnd, getailleerd, gevlamd, met ijsbloemen, …)
  • Grondige kennis van afwerkingstechnieken (bijvoorbeeld geschuurd, gezoet, gepolijst, geslepen, gepolymeriseerd, behandeld met hars, …)

• Competentie 13:
  Demonteert en recupereert onderdelen en grondstoffen in functie van restauratie en/of conservatie
  • Demonteert natuursteenonderdelen
  • Identificeert de oorspronkelijk gebruikte verankering
  • Maakt de verankering van het ornament/beeld los
  • Controleert welke natuursteenonderdelen recupereerbaar zijn en/of geschikt zijn voor herstelling
  • Demonteert andere materialen dan natuursteen (ijzeren verankering, lood)
  • Sorteert, stockeert, ordent, nummert en merkt herbruikbare grondstoffen en onderdelen
  • Beschermt en slaat grondstoffen en materialen op de gepaste manier op
  • Meldt problemen aan de leidinggevende of verantwoordelijke
• met inbegrip van kennis:
  • Basiskennis van algemene hijstechnieken in functie van het demonteren van onderdelen
  • Kennis van (interne) transportmiddelen
  • Kennis van beschermingsmaatregelen tegen schade, extreme weersomstandigheden (hitte, droogte, regen, koude, …)
  • Kennis van commerciële classificatie
  • Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne-, milieu- en welzijnsvoorschriften
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten
  • Kennis van verankering van ornamenten/beelden

• Competentie 14:
  Restaureert en conserveert ornamenten/beelden
  • Controleert de constructie en de verankering van het ornament/beeld
  • Controleert de grondstoffen
  • Beoordeelt het originele ornament/beeld
  • Plaatst inzetstukken (bouchons)
  • Herstelt breuken
  • Herstelt sculpteerwerk
  • Voert herstellingen uit met minerale mortels
  • Voert herstellingen uit met inzetstukken (bouchons) om het ornament/beeld in zijn oorspronkelijke staat te herstellen/restaureren
  • Past manuele en/of machinale conserveringstechnieken toe (borstelen, injecteren)
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties
  • Kennis van producten voor steenbehandeling
  • Kennis van manuele en/of machinale conserveringstechnieken
  • Kennis van lijmtechnieken met epoxy en polyester
  • Kennis van de kenmerken van de voornaamste Belgische steen- en marmersoorten
  • Kennis van verankering van ornamenten/beelden
  • Grondige kennis van kleine herstellingstechnieken met inzetstukken (bouchons) en met minerale mortels

• Competentie 15:
  Bereidt het transport voor
  • Schikt het ornament/beeld
  • Pakt het ornament/beeld in
  • Maakt het ornament/beeld klaar voor vervoer
• met inbegrip van kennis:
  • Kennis van (interne) transportmiddelen
  • Kennis van laad- en zekeringstechnieken
  • Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne-, milieu- en welzijnsvoorschriften

Beschrijving competenties a.d.h.v. de descriptorelementen

Attesten en voorwaarden