Geen studierichtingen gevonden
In deze vakfiche vind je een combinatie van leerinhouden en leerdoelen. De linkse kolom bevat kernwoorden, de rechtse kolom geeft informatie over de inhouden, doelen en beheersingsniveau ’s.
Celorganellen: celkern, celmembraan, celwand, cytoplasma
De basisstructuur van de cel weergeven, delen benoemen en hun functies verwoorden en verklaren.
Belangrijkste begrippen: celorganellen, celkern, celmembraan, celwand, cytoplasma
Chromosoom – gen – genoom - DNA
Aangeven dat de chromosomen alle erfelijke informatie dragen die opgeslagen is in DNA.
Celdeling; Replicatie van DNA
Aan de hand van een gegeven schema van de mitose verklaren dat erfelijke informatie wordt doorgegeven.
Mitose en meiose. Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
Essentiële verschillen tussen mitose en meiose verwoorden. In concrete situaties herkennen welke celdeling (mitose of meiose) er plaatsvindt.
Voortplantingsorganen bij man en vrouw
Aan de hand van een gegeven figuur de bouw en de functie van de voortplantingsorganen bij man en vrouw benoemen en weergeven.
Hormonen
Aantonen dat hormonen onmisbare regulerende stoffen zijn.
Menstruatiecyclus
De menstruatiecyclus beschrijven en verklaren.
Coïtus. Bevruchting
De coïtus en de bevruchting beschrijven.
Innesteling - embryonale en foetale fase –geboorteproces – lactatieperiode
De ontwikkeling van bevruchte eicel tot baby in verschillende fasen omschrijven.
Hormonale en niet-hormonale methodes. Interceptie
Enkele methoden (hormonale en niet-hormonale) om de voortplanting te regelen beschrijven en de voor- en nadelen kunnen opnoemen.
Veilig vrijen. Veilig handelen
Voorzorgsmaatregelen om SOA’s te vermijden beschrijven.
Van alle onderstaande begrippen de nodige vraagstukken en oefeningen kunnen oplossen.
Mendelwetten
Uit gegeven resultaten van kruisingen de Mendel¬wetten afleiden.
Mono- en dihybride kruisingen: kruisingsschema's
Genotype, fenotype, dominant, recessief, intermediair of codominantie, allel, homozygoot, heterozygoot, variabiliteit
Mono- en dihybride kruisingen voorstellen, uitwerken en de resultaten interpreteren.
De overerving bij multiple allelen
Aan de hand van het ABO-bloedgroepsysteem het begrip multiple allelen omschrijven.
X-Y-chromosomen – Karyogrammen
Het geslacht van de mens verklaren aan de hand van de X-Y-chromosomen. Karyogrammen.
Geslachtsgebonden erfelijkheid
Aan de hand van concrete voorbeelden het begrip geslachtsgebonden erfelijkheid omschrijven en verklaren.
Eiwitten: vertaling van erfelijke informatie
De link tussen erfelijke informatie en eiwitten verklaren.
Modificatie/Mutatie.
Genmutatie, chromosoommutatie, genoommutatie. Oorzaken en gevolgen van mutatie
Modificatie en mutatie onderscheiden en aantonen dat dit onderscheidgevolgen kan hebben.
Genmutatie, chromosoommutatie, genoommutatie.
Bindingsmogelijkheden van het C-atoom
De bindingsmogelijkheden van het koolstofatoom in relatie brengen met de elektronenconfiguratie
Molecuulstructuur
Koolstofverbindingen onderscheiden uitgaande van hun molecuulstructuur:
Functionele groep en stofklasse
De functionele groep(en) aanduiden en de stofklasse weergeven bij gegeven structuurformules van alcoholen, ethers, aldehyden en ketonen, carbonzuren.
Isomeren
Inzien dat meerdere stoffen dezelfde brutoformule kunnen hebben.
Koolstofverbindingen in het dagelijks leven
Enkele belangrijke eigenschappen en toepassingen van koolstofverbindingen in het dagelijks leven geven.
Van alle bovenstaande begrippen de nodige vraagstukken en oefeningen kunnen oplossen.
Onderzoek van materialen en producten.
Een eenvoudig verklaringsmodel hanteren om bepaalde eigenschappen te verklaren.
Mogelijke materialen voor onderzoek:
Naargelang de gegeven resultaten van het onderzoek kunnen volgende begrippen of verklaringsmodellen gevraagd worden:
Longitudinale en transversale golven. Mechanische en elektromagnetische golven.
Het onderscheid tussen verschillende soorten golven herkennen in concrete gevallen.
Geluidsbron. Geluidsgolf
Het ontstaan en de voortplanting van geluid toelichten.
Golflengte, frequentie
Geluidssnelheid (zie formule)Toonhoogte, toonsterkte en toonklank
De kenmerken van de geluidsgolf toelichten. Golflengte, frequentie. Geluidssnelheid (zie formule). Toonhoogte, toonsterkte en toonklank
Toepassingen van geluidsgolven
Enkele toepassingen van geluidsgolven weergeven en omschrijven.
Resonantie
Uit resultaten van waarnemingen het begrip resonantie toelichten.
Zwevingen
Uit resultaten van waarnemingen zwevingen aantonen.
Atoommodel van Bohr: absorptie en spontane emissie, stralingsbron
Het ontstaan van licht en EM-straling beschrijven gebruik makend van het atoommodel van Bohr.
Golflengte, frequentie, kleur, wit licht, lichtsnelheid
De kenmerken van de EM-golf zoals golflengte, frequentie, kleur, wit licht, lichtsnelheid toelichten.
Het EM-spectrum: zichtbaar licht, röntgen (X-stralen), UV, IR, microgolven, radiogolven
Enkele soorten golven zoals zichtbaar licht, röntgen (X-stralen), UV, IR, microgolven, radiogolven, in het EM-spectrum situeren en enkele belangrijke toepassingen opnoemen.
Interferentie, breking, buiging terugkaatsing bij licht
Aan de hand van resultaten van waarnemingen golfeigenschappen bij licht toelichten.
Polarisatie. Polarisatiefilter
Het verschijnsel polarisatie verklaren.
Additieven en subtractieve kleurmenging
Verklaren waarom voorwerpen een bepaalde kleur vertonen.
Onderscheid tussen een willekeurige trilling en een harmonische trilling.Periode, frequentie, fase
De formule voor de uitwijking van een harmonische trilling interpreteren.
Onderscheid tussen een willekeurige trilling en een harmonische trilling.
Periode, frequentie, fase: begrippen herkennen en toepassen
Grafische voorstelling harmonische trilling
De uitwijking bij een harmonische trilling in een y(t)-diagram voorstellen en interpreteren.
Het golfverschijnselTrillingen: frequentie, periodeGolven: golflengte, golfsnelheid (zie formule)
Het onderscheid tussen een trilling en een golf toelichten.
Het golfverschijnsel.Trillingen: frequentie, periode. Golven: golflengte, golfsnelheid (zie formule)
Beginsel van Huygens
De begrippen golffront en golfstraal toelichten.
Buiging, terugkaatsing, breking, interferentie
Uit resultaten van experimentele waarnemingen de eigenschappen van lopende golven toelichten. Belangrijkste begrippen: Buiging, terugkaatsing, breking, interferentie.
Wetenschap en samenleving kan bevraagd worden door gebruik te maken van de leerinhouden zoals supra beschreven in de vakfiche.
Het menselijk lichaam
35%
Koolstofchemie
30%
Materialen en producten
5%
Geluid, licht en kleur
Synergie
De Boeck
03 / 480 55
uitgeverij@vanin.be
www.vanin.be
Natuurwetenschappen
03 / 480 55uitgeverij@vanin.bewww.vanin.be
Eureka!
Eurek(h)a!
Plantyn
015 / 36 36 36
klantendienst@plantyn.
www.plantyn.com
WeZo 5/6
015 / 36 36 36klantendienst@plantyn.www.plantyn.com