Vakfiche wetenschappen 2 A

beschrijven

Kennis in eigen woorden weergeven (waarbij wetenschappelijke terminologie en notatie correct worden toegepast).

benoemen

Een juiste wetenschappelijke benaming geven voor een begrip, voorwerp, structuur.
Kennis verbinden aan gepresenteerd materiaal (beeldmateriaal, schema’s, omschrijving).

herkennen / situeren / aanduiden/aflezen

Kennis verbinden aan gepresenteerd materiaal (beeldmateriaal, schema’s, omschrijving).

toelichten

Gegeven informatie ( eigen antwoord, afbeelding, tekst,... ) verduidelijken en uitleggen.

afleiden/opstellen

Uit gepresenteerde data, tabellen en grafieken relaties en waarden afleiden om een besluit te formuleren.

illustreren

Een specifiek voorbeeld van een algemeen concept of principe geven.

berekenen

Een berekening maken en hierbij correct gebruik maken van wetenschappelijke terminologie, symbolen, SI-eenheden en wetenschappelijke notatie.

vergelijken/onderscheiden van elkaar

Verschillen en overeenkomsten tussen twee of meer objecten, structuren, ideeën problemen of situaties.

verband(en) leggen tussen …

Verbanden leggen tussen verschillende leerstofonderdelen, ideeën, problemen of situaties.

beoordelen / bespreken / argumenteren

Een standpunt formuleren en met wetenschappelijke argumenten onderbouwen.

het weer waarnemen en beschrijven 

aan de hand van bronnenmateriaal

- de weerselementen beschrijven in een weerbericht zoals temperatuur, neerslag, bewolking, wind en luchtdruk

- de werking van  eenvoudige weertoestellen beschrijven (kwikthermometer, standaard pluviometer, klassieke barometer)

- typische neerslagverschijnselen beschrijven en herkennen (ijzel, rijm, hagel, sneeuw, regen, dauw, mist)

- de wisseling van de seizoenen herkennen aan de hand van waarnemingen zoals zonlicht, temperatuur, vochtigheid, verkleuring bladeren, bloei, winterslaap, …

het klimaat beschrijven 

het klimaat beschrijven aan de hand van de elementen van een klimatogram zoals de neerslag, de neerslagverdeling en de temperatuur

bij de organisatie van het dagelijks leven rekening houden met het weer

-  je keuze voor het al dan niet inplannen van een buitenactiviteit toelichten op basis van een weerbericht

-  je keuze van kleding, voeding en drank toelichten op basis van een weerbericht

bij de organisatie van het dagelijks leven rekening houden met het klimaat

-  een gegeven woning en inrichting verklaren op basis van het klimaat

- de keuze voor het al dan niet inplannen van  een reis naar een bepaalde bestemming toelichten op basis van een klimatogram

lijnschaal en breukschaal functioneel gebruiken

- elementen afbakenen die binnen een bepaalde afstand liggen van een gegeven plaats, door gebruik te maken van breukschaal en lijnschaal

- de werkelijke afstand inschatten op basis van de afstand op kaart aan de hand van een breukschaal en lijnschaal

-  de verschillende schaalgroottes vergelijken op een stadsplan, een streekplan, een landenkaart en een wereldkaart

-  de kaart kiezen met de juiste schaal voor een stadsbezoek, een streekbezoek of een verre autoreis

zich situeren door gebruik te maken van gepaste oriëntatie

- de passende kaart vinden om een gevraagde informatie op te zoeken

- de gevraagde informatie  aflezen op een kaart

- aan de hand van herkenningspunten op een kaart je standplaats afleiden

zich oriënteren door gebruik te maken van gepaste oriëntatie

- je oriëntatie afleiden op basis van de zonnestand

- een kaart oriënteren aan de hand van opvallende herkenningspunten in het landschap om je weg te vinden

zich verplaatsen door gebruik te maken van gepaste oriëntatie

- informatie opzoeken uit gegeven uurregelingstabellen en prijstabellen van trein, tram, bus en vliegtuig

- een verplaatsingsplan met tijdschema opstellen aan de hand van kaartmateriaal (stadsplan, wegenkaart, fietsroute of wandelkaart) en uurregelingstabellen

- internationale verbindingen aflezen op een kaart met trein -en vliegbestemmingen

- de informatie op een GPS-scherm aflezen

klimaatverandering en de invloed ervan op mens en natuur omschrijven

aan de hand van bronnenmateriaal

- oorzaken van de opwarming van de aarde beschrijven

- gevolgen van de opwarming van de aarde omschrijven voor mens en natuur 

manieren beschrijven om klimaatverandering tegen te gaan of om ons aan de klimaatverandering aan te passen

aan de hand van bronnenmateriaal

- oplossingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan beschrijven

- manieren beschrijven om ons aan te passen aan klimaatverandering

- elektriciteitsverbruik en consumentengedrag interpreteren

- op een schematische voorstelling de elementaire stappen in de productie van duurzame energie aanduiden (windenergie met een windmolen, zonne-energie met zonnepanelen, waterenergie met een stuwdam)

- belangrijkste factoren beschrijven die het energieverbruik van een woning ('EPC-waarde’) bepalen

- energielabels op elektrische toestellen beschrijven en vergelijken

- milieuvriendelijk isolatiemateriaal herkennen in gegeven voorbeelden

- uit beelden van een warmtebeeldcamera een goed geïsoleerde woning herkennen

omschrijven van oorzaken, gevolgen en oplossingen van waterverontreiniging in havens en zee

aan de hand van bronnenmateriaal

- oorzaken van waterverontreiniging in havens en zee beschrijven

- gevolgen van waterverontreiniging in havens en in zee beschrijven

- manieren beschrijven om waterverontreiniging in havens en in zee te voorkomen en te verminderen  

schematische voorstellingen over recycleren van afval lezen en interpreteren

aan de hand van bronnenmateriaal

- verschillende stappen in de recyclage van papier en karton, glas, metalen blikjes en PET-flessen aanduiden op een schematische voorstelling

zelf maatregelen nemen om afval te voorkomen 

- voor verschillende soorten afval beschrijven welke verwerking in aanmerking komt (hergebruik, recyclage, verbranding, storten)

- maatregelen opsommen die je zelf kan nemen om afval te voorkomen

- sorteerregels van huisvuil in Vlaanderen toepassen op dagdagelijkse voorbeelden

elektromagnetische straling van de zon beschrijven

aan de hand van bronnenmateriaal

- soorten van elektromagnetische straling herkennen

- de energie van de zon herkennen als elektromagnetische straling

toepassing van straling herkennen in de werking van dagdagelijkse toestellen

aan de hand van bronnenmateriaal

- enkele dagdagelijkse toestellen die gebruik maken van straling (microgolven, infraroodstraling, radiogolven, röntgenstralen en Uv-stralen) herkennen

-  op een schematische voorstelling de elementaire stappen in de werking van een microgolfoven aanduiden

- op een schematische voorstelling de elementaire stappen in de werking van een mobiele telefoon aanduiden

invloed van straling op onze gezondheid duiden en manieren beschrijven om ons te beschermen tegen schadelijke straling

aan de hand van bronnenmateriaal

- de invloed van zonnestraling op ons lichaam beschrijven

- manieren beschrijven waarop we ons kunnen beschermen tegen schadelijke stralen (zon, GSM, röntgenstralen, …) 

omschrijven van de oorzaken en gevolgen van luchtvervuiling en illustreren hoe luchtvervuiling voorkomen kan worden

aan de hand van bronnenmateriaal

- voornaamste oorzaken afleiden van luchtvervuiling (fijn stof, CO, zware metalen, kankerverwekkende stoffen …)
- de invloed van luchtvervuiling op de gezondheid beschrijven
- gebieden met luchtvervuiling aflezen van een thematische kaart
- oplossingen voor luchtvervuiling beschrijven (auto’s die niet of slechts gedeeltelijk op fossiele brandstof rijden, roetfilters, …)
 

omschrijven van de oorzaken en gevolgen van stress en illustreren hoe stress voorkomen kan worden

aan de hand van bronnenmateriaal

- enkele factoren benoemen die stress kunnen veroorzaken
- invloed van stress op de gezondheid beschrijven
- enkele manieren beschrijven om stress te voorkomen

 

de invloed duiden van voeding op onze gezondheid en illustreren wat een evenwichtige maaltijd inhoudt

- een evenwichtige maaltijd opstellen met behulp van de voedingspiramide

de gunstige invloed van sommige micro-organismen op onze gezondheid duiden

aan de hand van bronnenmateriaal

- een bacterie, virus en schimmel herkennen op beeldmateriaal
- gunstige rol van melkzuurbacteriën in darm- en vaginaflora  beschrijven

de schadelijke invloed van sommige micro-organismen (ziekteverwekkers) op onze gezondheid duiden

aan de hand van bronnenmateriaal

- symptomen en behandeling van enkele soa (chlamydia, hiv, herpes, syfilis) beschrijven
- symptomen en behandeling van griep beschrijven

manieren beschrijven waarop ziekte door micro-organismen verholpen of voorkomen kan worden

aan de hand van bronnenmateriaal

- op een eenvoudige manieren beschrijven hoe de witte bloedcellen ons beschermen tegen ziekteverwekkers
- algemene werking van antibiotica beschrijven
-  negatieve bijwerkingen van het gebruik van antibiotica beschrijven
- algemene werking van een vaccin op een eenvoudige beschrijven

manieren beschrijven waarop besmetting met micro-organismen voorkomen kan worden

aan de hand van bronnenmateriaal

- gangbare bewaarmethode(n) voor opgegeven voedsel herkennen (inleggen in zout/zuur/alcohol/suiker, drogen, roken, fermenteren, invriezen, steriliseren, koelen, …)
- belang van een goede persoonlijke hygiëne toelichten
- manieren beschrijven om  jezelf en je partner te beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa)