De markten
De markt – de soorten markten
De markt
dit begrip benoemen, definiëren en illustreren
De soorten markten
de productmarkt of goederen- en dienstenmarkt
de arbeidsmarkt
de financiële markt
de wisselmarkt
deze soorten markten benoemen en definiëren
De prijsvorming op de productmarkt
De prijsvorming op een competitieve markt
de kenmerken van een competitieve markt
- een homogeen product
- veel vragers en aanbieders
- een transparante markt
- een open markt
deze kenmerken benoemen, beschrijven en toepassen
het aanbod en de aanbodcurve
- het aanbod en de aanbodcurve
- de aanbodcurve
- het verloop van de aanbodcurve
- een beweging langs/op de aanbodcurve
- een verschuiving van een aanbodcurve
de begrippen aanbod en aanbodcurve benoemen en definiëren
het aanbod grafisch voorstellen op basis van cijfergegevens
het verloop van de aanbodcurve toelichten en verklaren
een beweging op de aanbodcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
een verschuiving van de aanbodcurve toelichten grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
de vraag en de vraagcurve
- de vraag en de vraagcurve
- de vraagcurve
- het verloop van de vraagcurve
- een beweging langs/op de vraagcurve
- een verschuiving van de vraagcurve
de begrippen vraag en vraagcurve benoemen en definiëren
de vraag grafisch voorstellen op basis van cijfergegevens
het verloop van de vraagcurve toelichten en verklaren
een beweging op de vraagcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
een verschuiving van de vraagcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
de prijsvorming op een competitieve markt
- het marktevenwicht: de markt- of evenwichtsprijs en de markt- of evenwichtshoeveelheid
- de werking van het marktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
- de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
- het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs
- de factoren die de vraag beïnvloeden: het aantal consumenten, het inkomen van de consumenten, de voorkeur van de consumenten en de prijs van een ander goed
- de factoren die het aanbod beïnvloeden: het aantal producenten en de kosten voor de producenten
- het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs
de begrippen marktevenwicht, markt- of evenwichtsprijs en markt- of evenwichtshoeveelheid benoemen en definiëren
het marktevenwicht grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten en toepassen
de factoren die het aanbod beïnvloeden benoemen
de factoren die de vraag beïnvloeden benoemen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen
de prijselasticiteit van vraag en aanbod
- de prijselasticiteit van de vraag en het aanbod
- de effecten van vraagwijzigingen bij een prijs(in)elastisch aanbod en van aanbodwijzigingen bij een prijs(in)elastische vraag
de begrippen prijselasticiteit van de vraag en het aanbod beschrijven
de prijselasticiteit van de vraag en van het aanbod berekenen, interpreteren en toepassen
de effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs toelichten en grafisch voorstellen zowel bij een elastische als een inelastische vraag en een elastisch als een inelastisch aanbod
de vrije prijsvorming als welvaartsoptimum
- het welvaartsoptimum volgens Smith en Pareto
- het consumenten- en producentensurplus van Marshall
het welvaartsoptimum volgens Smith en Pareto beschrijven
het begrip Pareto-optimum toelichten en grafisch voorstellen
het consumenten- en het producentensurplus toelichten en grafisch bepalen
De prijsvorming op niet competitieve markten
de kenmerken van niet competitieve markten (monopolie, oligopolie en monopolistische concurrentie)
- het aantal vragers en aanbieders
- een homogeen of heterogeen product
- een open of gesloten markt
- een doorzichtige markt of niet
de belangrijkste kenmerken van niet competitieve markten (monopolie, oligopolie en monopolistische concurrentie) benoemen, beschrijven en vergelijken
monopolie
- monopolie
- de oorzaken van het ontstaan van monopolies
- de prijsvorming bij monopolie
- prijsdiscriminatie
het begrip monopolie beschrijven, herkennen en illustreren
de oorzaken van het ontstaan van monopolies benoemen en beschrijven
de prijsvorming bij monopolie beschrijven, toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst grafisch bepalen
het systeem van prijsdiscriminatie beschrijven
oligopolie
- oligopolie
- de oorzaken van het ontstaan van oligopolies
- de prijsvorming bij oligopolie
het begrip oligopolie beschrijven, herkennen en illustreren
de oorzaken van het ontstaan van oligopolies benoemen en beschrijven
de prijsvorming bij oligopolie toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst van de grafisch bepalen
monopolistische concurrentie
- monopolistische concurrentie
- de prijsvorming bij monopolistische concurrentie
het begrip monopolistische concurrentie beschrijven, herkennen en illustreren
de prijsvorming bij monopolistische concurrentie toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst van de grafisch bepalen
het welvaartsverlies bij monopolistische situaties
het welvaartsverlies bij monopolistische situaties toelichten en grafisch bepalen
Tussenkomst van de overheid op de productmarkt
Tussenkomst van de overheid op competitieve markten
instrumenten voor tussenkomst van de overheid
- prijsreglementering
- productiequota
- belastingen en subsidies
de instrumenten voor tussenkomst van de overheid benoemen
prijsreglementering
- de werking van maximum- en minimumprijszetting
- de effecten van maximum- en minimumprijszetting
- het welvaartsverlies bij prijsreglementering
de werking van maximum- en minimumprijszetting toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van maximum- en minimumprijszetting toelichten en grafisch voorstellen
het welvaartsverlies bij prijsreglementering toelichten en grafisch voorstellen
productiequota
- de werking van productiequota
- de effecten van productiequota
de werking van productiequota toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van productiequota toelichten en grafisch voorstellen
belastingen en subsidies
- de werking van belastingen en subsidies
- de effecten van belastingen en subsidies
de werking van belastingen en subsidies toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van belastingen en subsidies toelichten en grafisch voorstellen
tekortkomingen op competitieve markten
- externe effecten
- collectieve behoeften
de motieven voor tussenkomst van de overheid op competitieve markten benoemen
externe effecten
- positieve en negatieve externe effecten
- instrumenten voor tussenkomst van de overheid bij negatieve externe effecten
- beperkingen, normen en reguleringen
- belastingen en subsidies
- verhandelbare vergunningen (geluidsabonnementen, verhandelbare emissierechten, …)
positieve en negatieve externe effecten benoemen, herkennen, beschrijven en illustreren
het falen van het marktmechanisme bij positieve en negatieve externe effecten beschrijven
de instrumenten voor tussenkomst van de overheid bij negatieve externe effecten benoemen en beschrijven
collectieve behoeften
- collectieve behoeften
- tussenkomst van de overheid: publieke goederen
het begrip collectieve behoefte benoemen, herkennen, beschrijven en illustreren
het falen van het marktmechanisme voor collectieve behoeften beschrijven
het begrip (quasi-) publieke goederen benoemen, beschrijven, illustreren en herkennen
Tussenkomst van de overheid op niet competitieve markten
tekortkomingen op niet competitieve markten
- machtsmisbruik van grote ondernemingen
- oneerlijke concurrentie tussen ondernemingen
de motieven voor tussenkomst van de overheid op niet competitieve markten benoemen en beschrijven
het mededingingsbeleid
- EU-mededingingsbeleid-antitrust beleid
- Belgische mededingingsbeleid
het begrip mededingingsbeleid beschrijven
de tussenkomst van de Europese overheid om het welvaartsverlies bij monopolistische situaties te beperken beschrijven
de tussenkomst van de Belgische overheid om het welvaartsverlies bij monopolistische situaties te beperken beschrijven
De prijsvorming op de arbeidsmarkt
Het aanbod op de arbeidsmarkt en de aanbodcurve
het aanbod van arbeid
de aanbodcurve
het begrip aanbod van arbeid beschrijven
het aanbod op de arbeidsmarkt grafisch voorstellen
factoren die het arbeidsaanbod beïnvloeden
- persoonsgebonden factoren
- demografische factoren
- maatschappelijke opvattingen, wetgeving: leerplicht, pensioenleeftijd, …
factoren die het arbeidsaanbod bepalen, benoemen, beschrijven en toepassen
De vraag op de arbeidsmarkt en vraagcurve
de vraag naar arbeid
de vraagcurve
het begrip vraag naar arbeid beschrijven
de vraag op de arbeidsmarkt grafisch voorstellen
de factoren die de vraag naar arbeid beïnvloeden
- de vraag naar producten en diensten
- de arbeidsproductiviteit
de factoren die de arbeidsvraag bepalen, benoemen, beschrijven en toepassen
het begrip arbeidsproductiviteit en het verband met de vraag naar arbeid beschrijven
de arbeidsproductiviteit berekenen
De loonvorming op de arbeidsmarkt
het marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (loon) en markt- of evenwichtshoeveelheid
de werking van het marktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op het loon
het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (loon) en de markt- of evenwichtshoeveelheid grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op het loon grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen
Tussenkomst van de overheid op de arbeidsmarkt
Het sociaal overlegmodel
de werknemers- en de werkgeversorganisaties
de rol van de werknemers- , de werkgeversorganisaties en de overheid bij de loonvorming
de werknemers- en de werkgeversorganisaties benoemen, herkennen en beschrijven
de rol van de werknemers- , de werkgeversorganisaties en de overheid bij de loonvorming beschrijven
Bepaling van minimumlonen (werkgevers- en werknemerssurplus)
de bepaling van minimumlonen
werkgevers- en werknemerssurplus en welvaartverlies
de bepaling van minimumlonen grafisch toelichten
werkgevers- en werknemerssurplus en welvaartverlies grafisch toelichten
Het werkgelegenheidsbeleid
het werkgelegenheidsbeleid
het werkgelegenheidsbeleid illustreren
De koppeling van de lonen aan de evolutie van het gezondheidsindexcijfer
de koppeling van de lonen aan de evolutie van het gezondheidsindexcijfer (loonindexering)
de koppeling van de lonen aan de evolutie van het gezondheidsindexcijfer (loonindexering) beschrijven
De prijsvorming op de financiële markten
De rol van geld in de economie
de rol van geld in de economie
- ruilmiddel en betaalmiddel
- waardemeter en rekeneenheid
- spaarmiddel en kredietmiddel
de rol van het geld in de economie beschrijven
De soorten geld
de soorten geld
- chartaal geld
- giraal geld
- nieuwe soorten geld
de soorten geld benoemen, illustreren en beschrijven
De rol van de bank van op de financiële markten
de rol van de bank van op de financiële markten
de rol van de bank van op de financiële markt beschrijven
Het aanbod op de financiële markten en de aanbodcurve
het aanbod van geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland
het aanbod van geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland beschrijven
het aanbod op de financiële markt grafisch voorstellen
De vraag op de financiële markten en de vraagcurve
de vraag naar geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland
de vraag naar geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland beschrijven
de vraag op de financiële markt grafisch voorstellen
De prijsvorming op de financiële markten
het marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (intrest) en markt- of evenwichtshoeveelheid
de werking van het marktmechanismemarktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de intrest
het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (intrest) en de markt- of evenwichtshoeveelheid grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen
Tussenkomst van de overheid op de financiële markten
het monetair beleid van de centrale banken
- de doelstelling van het monetair beleid van de ECB
- de instrumenten van monetair beleid
- reserveverplichtingen
- openmarkttransacties
- permanente faciliteiten
de doelstelling van het monetair beleid van de ECB beschrijven
de instrumenten van het monetair beleid van de ECB beschrijven
Tussenkomst van de overheid bij ongelijke inkomensverdeling
Tussenkomst van de overheid bij ongelijke inkomensverdeling
de soorten inkomensverdeling
- de categoriale inkomensvergelijking
- de personele inkomensvergelijking
de soorten inkomensverdeling benoemen en beschrijven
de meting van inkomensongelijkheid
het meten van inkomensongelijkheid beschrijven
de grafische voorstelling van de ongelijke inkomensverdeling: de Lorenzcurve
het falen van het marktmechanisme bij de inkomensverdeling beschrijven
de inkomensverdeling binnen een land grafisch voorstellen en beschrijven aan de hand van de Lorenzcurve
de inkomensverdeling tussen landen vergelijken aan de hand van de Lorenzcurven
de Ginicoëfficient
de inkomensverdeling binnen een land bepalen en beschrijven aan de hand van de Ginicoëfficient
de inkomensverdeling tussen landen vergelijken aan de hand van de Ginicoëfficienten
Oorzaken van inkomensongelijkheid
persoonlijke eigenschappen
vermogen
sociaal milieu
arbeidsmarktfactoren
deze oorzaken van inkomensongelijkheid benoemen en beschrijven
De inkomensherverdeling
de instrumenten van inkomensherverdeling benoemen en beschrijven
- de personenbelasting
- de sociale zekerheid
de instrumenten van inkomensherverdeling benoemen en beschrijven
de personenbelasting
- het systeem van personenbelasting
- de herverdelende werking van de personenbelasting
het systeem van de personenbelasting toelichten
de herverdelende werking van de personenbelasting toelichten
de sociale zekerheid
- het sociale zekerheidssysteem
- de herverdelende werking van de sociale zekerheid
het sociale zekerheidssysteem in België beschrijven
de herverdelende werking van de sociale zekerheid toelichten
Armoede en armoedebestrijding
het begrip armoede beschrijven
de meting van armoede
- de wettelijke methode
- de relatieve methode
- de absolute methode
- de subjectieve methode
methodes om de armoede te meten benoemen
de wettelijke, relatieve, absolute en subjectieve methode beschrijven
de maatregelen die ondernomen kunnen worden om armoede te bestrijden benoemen
Internationale handel en de prijsvorming op de wisselmarkt
Internationale handel
het ontstaan van internationale handel
- het ontstaan van internationale handel
- economische verklaringen voor internationale handel
- de theorie van de absolute kostenvoordelen van Adam Smith
- de theorie van de comparatieve kostenvoordelen van David Ricardo
het ontstaan van internationale handel beschrijven
de economische verklaringen voor internationale handel (de theorie van de absolute kostenvoordelen van Adam Smith en de theorie van de comparatieve kostenvoordelen van David Ricardo) toelichten
handelsbelemmeringen of protectionisme
- argumenten voor handelsbelemmeringen
- het zelfvoorzieningsargument
- het werkgelegenheidsargument
- het lageloonlandenargument
- het antidumpingargument
- het opvoedingsargument
- vormen van handelsbelemmeringen
- invoerrechten
- subsidies en belastingvoordelen
- normen en administratieve voorschriften
- invoerquota
- de afbouw van handelsbelemmeringen
- multilaterale onderhandelingen en de rol van de Wereldhandelsorganisatie
- regionale handelszones (vrijhandelszone, douane-unie, economische unie, monetaire unie)
argumenten voor handelsbelemmeringen benoemen en beschrijven
de vormen van handelsbelemmeringen benoemen en beschrijven
de afbouw van handelsbelemmeringen door multilaterale onderhandelingen in het kader van de Wereldhandelsorganisatie beschrijven
de afbouw van handelsbelemmeringen via de creatie van regionale handelszones beschrijven
de gelijkenissen en de verschillen tussen een vrijhandelszone, een douane-unie en een economische unie benoemen
De prijsvorming op de wisselmarkt
kenmerken van de wisselmarkt: een competitieve markt
- homogeen product
- veel vragers en aanbieders
- transparante markt
- open markt
de kenmerken van de wisselmarkt benoemen en beschrijven
het aanbod en de aanbodcurve op de wisselmarkt
- het aanbod op de wisselmarkt
- de aanbodcurve op de wisselmarkt
het begrip aanbod op de wisselmarkt beschrijven
het aanbod op de wisselmarkt grafisch voorstellen
de vraag en de vraagcurve op de wisselmarkt
- de vraag op de wisselmarkt
- de vraagcurve op de wisselmarkt
het begrip vraag op de wisselmarkt beschrijven
de vraag op de wisselmarkt grafisch voorstellen
de prijsvorming op de vrije wisselmarkt
- wisselkoers
- marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (wisselkoers) en markt- of evenwichtshoeveelheid
- werking van het marktmechanismemarktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
- signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
- effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de wisselkoers
- invloed van inflatieverschillen
- invloed van intrestverschillen
- invloed van verwachtingen op de wisselkoers
het begrip wisselkoers beschrijven
het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (wisselkoers) en de markt- of evenwichtshoeveelheid op de vrije wisselmarkt grafisch bepalen
de werking van het marktmechanismemarktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
de effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de wisselkoers grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen
Tussenkomst van de overheid op de wisselmarkt: systeem van stabiele wisselkoersen
het systeem van stabiele wisselkoersen
het tot stand komen van de wisselkoers in een systeem van stabiele wisselkoersen beschrijven
Wederzijdse afhankelijkheid van de markten: inflatie en deflatie
Inflatie en deflatie en meting
de begrippen inflatie en deflatie beschrijven
het onderscheid tussen inflatie en deflatie beschrijven
de meting van inflatie en deflatie
inflatie en deflatie berekenen voor een cijfervoorbeeld
Oorzaken van inflatie en deflatie
de ruilvergelijking van Fisher
inflatie verklaren door de ruilvergelijking van Fisher
de oorzaken van inflatie:
- zuiver monetaire inflatie
- aanbodinflatie of structurele inflatie
- importinflatie
- vraaginflatie of conjuncturele inflatie
de oorzaken van inflatie benoemen en beschrijven
de oorzaken van deflatie:
- zuiver monetaire deflatie
- aanboddeflatie of structurele deflatie
- importdeflatie
- vraagdeflatie of conjuncturele deflatie
de oorzaken van deflatie benoemen en beschrijven
Gevolgen van inflatie en deflatie
gevolgen van inflatie
- negatieve gevolgen van inflatie
- ontregeling van de functie van geld als rekeneenheid
- daling van de koopkracht van geld
- aantasting van de rendabiliteit van ondernemingen
- verandering van de concurrentiepositie van de binnenlandse ondernemingen verslechterd
- benadeling schuldeisers
- positieve gevolgen van inflatie
- smeermiddel voor de economie
- toename ontvangsten van de overheid
- bevoordeling schuldeisers
de positieve en negatieve gevolgen van inflatie benoemen beschrijven
gevolgen van deflatie
- negatieve gevolgen van deflatie
- ontregeling van de functie van geld als rekeneenheid
- aantasting van de rendabiliteit van ondernemingen
- benadeling schuldenaars
- daling kredietverlening
- daling ontvangsten overheid
- positieve gevolgen van deflatie
- smeermiddel voor de economie
- stijging van de koopkracht van geld
- verandering van de concurrentiepositie van de binnenlandse ondernemingen
- bevoordeling schuldeisers
de positieve en negatieve gevolgen van deflatie benoemen beschrijven
Bestrijden van inflatie en deflatie
het monetair beleid van de centrale ECB
het monetair beleid van de ECB om inflatie te bestrijden beschrijven
het beleid van de regeringen
- prijsreglementerend optreden
- onrechtstreeks nastreven van prijsstabiliteit
- inkomensbeleid
- handelsbeleid
- budgettair beleid
het beleid van de regeringen om inflatie te bestrijden beschrijven
De economische ontwikkeling
Het bruto binnenlands product (bbp) als welvaartsindicator van een land
Het bruto binnenlands product
het bruto binnenlands product
het begrip bruto binnenlands product beschrijven
De berekeningswijzen van het bbp
de bestedingsbenadering
de inkomensbenadering
de productiebenadering
de drie berekeningswijzen van het bbp benoemen en toelichten
de samenstelling van het bbp vanuit de bestedingsbenadering, de inkomensbenadering en de productiebenadering toelichten
Het nominale en het reële bbp
het nominale en het reële bbp
het onderscheid tussen de nominale en de reële evolutie van het bbp beschrijven
Tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator
het bbp als welvaartsindicator
tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator
het bbp als welvaartsindicator beschrijven
tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator beschrijven
De menselijk ontwikkelingsindicator van de VN als welvaartsindicator
de menselijk ontwikkelingsindicator van de VN als welvaartsindicator
de menselijk ontwikkelingsindicator van de VN als welvaartsindicator beschrijven
Economische groei
Economische groei
het begrip economische groei beschrijven
de economische groei berekenen
het bbp per capita
vergelijking van economische groei
het bruto binnenlands product per hoofd berekenen
de economische groei internationaal vergelijken
De determinanten van economische groei
determinanten van economische groei
- arbeid
- kapitaal
- technologie
de determinanten van economische groei benoemen en beschrijven
arbeid
- kwantiteit van arbeid
- begrippen
- de bevolking op arbeidsleeftijd of op beroepsactieve leeftijd
- de economisch actieve of beroepsbevolking
- de werkenden
- de werklozen
- de economische inactieve bevolking
- de indicatoren van arbeidsmarktparticipatie
- de activiteitsgraad
- de werkgelegenheidsgraad
- de werkloosheidsgraad
- kwaliteit van arbeid
- de werkloosheid
- het ontstaan van werkloosheid
- de verschillende vormen van werkloosheid
- conjuncturele werkloosheid
- structurele werkloosheid
- seizoenswerkloosheid
- frictie werkloosheid
- verdoken werkloosheid
- technische werkloosheid
het verschil tussen kwantiteit en kwaliteit van arbeid illustreren
de begrippen bevolking op arbeidsleeftijd of op beroepsactieve leeftijd, economisch actieve of beroepsbevolking, werkenden, werklozen, economische inactieve bevolking beschrijven
de bevolking op arbeidsleeftijd, de beroepsbevolking, de werkenden, de werklozen, de economische inactieve bevolking berekenen
de begrippen activiteitsgraad, werkgelegenheidsgraad, werkloosheidsgraad, beschrijven
de activiteitsgraad, werkgelegenheidsgraad, werkloosheidsgraad berekenen
de kwaliteit van arbeid beschrijven
het ontstaan van werkloosheid toelichten
de verschillende vormen van werkloosheid beschrijven
kapitaal
- kwantiteit van kapitaal
- kwaliteit van kapitaal
- de rol van het binnenlands sparen bij de kapitaalvorming
- de rol van het buitenlands sparen bij de kapitaalvorming
het verschil tussen kwantiteit en kwaliteit van kapitaalgoederen illustreren
de rol van het binnenlands en buitenlands sparen bij de kapitaalvorming beschrijven
technologie: het belang van onderzoek en ontwikkeling
het belang van onderzoek en ontwikkeling beschrijven
Voor- en nadelen van economische groei
de voordelen van economische groei
- toename van het aantal beschikbare producten (toename van de welvaart)
de voordelen van economische groei benoemen en beschrijven
de nadelen van economische groei
- milieuverontreiniging
- uitputting van niet hernieuwbare grondstoffen
- inkomens- en welvaartsongelijkheid
de nadelen van economische groei benoemen en beschrijven
Tussenkomst van de overheid om de economische groei te bevorderen
het stimuleren van het sparen en investeren
het wegwerken van onderbesteding en overbesteding
het bevorderen van de tewerkstelling en het scholen van de beroepsbevolking
het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling
het zorgen voor goede overheidsinstellingen en –beleid
de overheidsmaatregelen ter bevordering van de economische groei benoemen en beschrijven
De conjunctuur
De conjunctuur
de conjunctuur
het onderscheid tussen het reële bbp en het potentiële bbp
het onderscheid tussen conjuncturele en structurele ontwikkeling
het begrip conjunctuur beschrijven
het onderscheid tussen het reële bbp en het potentiële bbp beschrijven
het onderscheid tussen conjuncturele en structurele ontwikkeling beschrijven
de meting van de conjunctuur
- het bruto binnenlands product (bbp) als meetinstrument voor economische groei
- andere conjunctuurindicatoren
het bruto binnenlands product (bbp) als meetinstrument voor economische groei beschrijven
andere conjunctuurindicatoren benoemen
hoogconjunctuur en laagconjunctuur
overbesteding en onderbesteding
de begrippen hoogconjunctuur en laagconjunctuur beschrijven
de begrippen overbesteding en onderbesteding beschrijven
De conjunctuurfasen
de conjunctuurfasen
- depressie
- herstel
- expansie
- recessie
de verschillende fasen in de conjunctuurcyclus benoemen en de kenmerken beschrijven
Werkloosheid , inflatie en interestvoeten tijdens de conjunctuurfasen
de evolutie van werkloosheid, inflatie en interestvoeten tijdens de conjunctuurfasen
de evolutie van de werkloosheid, inflatie en interestvoeten tijdens de verschillende conjunctuurfasen beschrijven
Tussenkomst van de overheid om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
Budgettair beleid
het begrip overheidsbegroting beschrijven
het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven
de mogelijkheden en beperkingen van het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
de mogelijkheden en beperkingen van het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven
Monetair beleid
de doelstellingen van de monetaire politiek van de Europese Centrale Bank (ECB)
de doelstellingen van het monetair beleid van de ECB beschrijven
het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven
de mogelijkheden en beperkingen van het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
de mogelijkheden en beperkingen van het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
Handelsbeleid
het handelsbeleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden
het handelsbeleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven