Vakfiche handelseconomie 2 bso

de goederen en diensten

• economisch en niet- economische goederen en diensten
• gebruiks- en verbruiksgoederen
• consumptie- en productiegoederen

het onderscheid tussen economische en niet- economische goederen beschrijven en illustreren

het onderscheid tussen gebruiks- en  verbruiksgoederen beschrijven en illustreren

deze verschillende soorten goederen en diensten herkennen, benoemen en toelichten op basis van een casus

produceren en consumeren: begrippen

deze begrippen beschrijven en illustreren

deze begrippen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

de productiefactoren: natuur, arbeid en kapitaal

deze productiefactoren opsommen, beschrijven en illustreren

deze productiefactoren herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

het onderscheid tussen onderneming en bedrijf

deze begrippen beschrijven en illustreren

dit onderscheid herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een gegeven casus

de bedrijfskolom

• het begrip bedrijfskolom
• de stappen in de bedrijfskolom

het begrip bedrijfskolom herkennen, beschrijven en illustreren

verklaren waarom de consument geen deel uitmaakt van de bedrijfskolom

de verschillende stappen die een product aflegt tot bij de consument in een bedrijfskolom ordenen

een bedrijfskolom opstellen op basis van een gegeven casus

de toegevoegde waarde

het begrip toegevoegde waarde definiëren, toelichten en illustreren

de toegevoegde waarde voor elke stap uit de bedrijfskolom afleiden

de totale toegevoegde waarde afleiden uit de bedrijfskolom

de belasting over de toegevoegde waarde (btw):

• begrip
• principe
• berekening

btw voluit schrijven

het begrip btw definiëren

aan de hand van een bedrijfskolom het werkingsprincipe van de btw toelichten

verklaren aan de hand van een bedrijfskolom wie de btw betaalt aan de overheid en wie de btw als kost draagt

de btw berekenen

indeling in sectoren:

• de primaire sector
• de secundaire sector
• de tertiaire sector
• de quartaire sector

de verschillende sectoren beschrijven en illustreren

gegeven voorbeelden van bedrijven onderbrengen in de juiste sector op basis van hun output

de sectoren benoemen waartoe bedrijven in een bedrijfskolom behoren

relevante informatie over de sectoren in België afleiden uit statistieken van de FOD Economie

indeling in de profit en non-profit sector

• de begrippen profit en non-profit sector
• het belang van de non-profit sector

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

het onderscheid tussen de profit en non profit sector herkennen, benoemen, beschrijven en toelichten

gegeven voorbeelden van ondernemingen indelen bij de profit of de non-profitsector

het belang van de non-profit sector beschrijven en toelichten

indeling volgens activiteit:

• handelsbedrijf
• dienstverlenend bedrijf
• de instelling
• het productiebedrijf of industrieel bedrijf

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

deze bedrijfsvormen herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een gegeven casus

indeling volgens grootte:

• kmo
• groot bedrijf

voor- en nadelen van een kmo en een groot bedrijf

Een kmo is een kleine of middelgrote onderneming met minder dan 250 werknemers en een jaaromzet van maximum 50 miljoen euro. Een groot bedrijf telt meer werknemers en meer omzet. 

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

de voor- en nadelen van een kmo en een groot bedrijf herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

 

indeling volgens de ondernemingsvorm:

• eenmanszaak
• vennootschap
• het onderscheid tussen de eenmanszaak en de vennootschap op basis van volgende criteria: formaliteiten bij de oprichting, de aansprakelijkheid van de ondernemer, de continuïteit van de onderneming en de winstverdeling
• de voornaamste vennootschappen nv en bv vergelijken op basis van de vennoten, de aansprakelijkheid en het kapitaal (*)

 

(*) BELANGRIJK:

De nieuwe wet op de vennootschappen trad in werking op 1 mei 2019.

Door deze nieuwe wet verdwijnen de volgende vennootschappen:
o       de commanditaire vennootschap op aandelen (comm va)
o       de eenpersoonsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ebvba)
o       de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba) 

 

Deze vennootschappen zijn in de nieuwe wetgeving opgenomen :
o       de coöperatieve vennootschap (cv)
o       de besloten vennootschap (bv)
o       de naamloze vennootschap (nv)
o       de maatschap (vof en de comm v)

 

deze ondernemingsvormen beschrijven, toelichten en illustreren

het onderscheid tussen de eenmanszaak en de vennootschap beschrijven en toelichten op basis van de genoemde  criteria

de nv en bv herkennen, benoemen en toelichten op basis van de genoemde criteria

 

de begrippen handel en handelaar

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

de functies van de handel: het beschikbaar stellen van producten

• op het juiste ogenblik
• op de juiste plaats
• in de gewenste kwaliteit
• in de juiste hoeveelheid

de functies van de handel opsommen, beschrijven en illustreren

de functies van de handel herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

verschillende indelingen van handel:

• groothandel en kleinhandel (of detailhandel)
• collecterende en distribuerende handel
• binnenlandse en buitenlandse handel
• intracommunautaire levering, intracommunautaire verwerving, invoer (import) en uitvoer (export)
• doorvoerhandel en veredelingsverkeer

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

deze verschillende soorten handel herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

de stappen in het koop- en verkoopproces en de bijhorende documenten:

• prijsaanvraag (vast/vrijblijvend)
• prijsofferte (bestek) en tegenofferte
• bestelbon
• leveringsbon (zendnota)
• factuur of debetnota
• creditnota
• klachtenbrief

de opeenvolgende stappen in het koop- en verkoopproces opsommen en ordenen

het doel van deze verschillende stappen in het koop- en verkoopproces beschrijven en toelichten

de bijhorende documenten herkennen, benoemen en toelichten

het doel (functie) van elk document beschrijven

de verschillende documenten ordenen binnen het koop- en verkoopproces

het onderscheid tussen een vaste en een vrijblijvende prijsaanvraag herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

de belangrijkste elementen van een bestelbon herkennen, benoemen en toelichten

de elementen die de factuur (en creditnota) moet bevatten herkennen, benoemen en toelichten

een bestelbon invullen op basis van een prijsofferte

uit een gegeven factuur afleiden wanneer, hoe en hoeveel moet betaald worden door de koper

de verkoopsvoorwaarden:

• handelskorting
• financiële korting
• betaling op termijn
• contante betaling
• cash betalen
• incoterms: begrip en belang
  • af magazijn
  • franco thuis

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

de verkoopsvoorwaarden herkennen en benoemen op basis van een gegeven casus

de verkoopsvoorwaarden afleiden uit een bestelbon

het onderscheid herkennen, benoemen en beschrijven tussen handelskorting en financiële korting in een gegeven factuur

het onderscheid beschrijven en illustreren tussen contant en cash betalen

het onderscheid beschrijven en illustreren tussen contante betaling en betaling op termijn

het begrip incoterms beschrijven en illustreren

het belang van incoterms  beschrijven en toelichten

de incoterms af magazijn en franco thuis herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

het onderscheid tussen een aankoop- en een verkoopfactuur

dit onderscheid herkennen, benoemen en toelichten

de factuur berekening met maatstaf van heffing, btw, handelskorting, financiële korting en kosten

 

een factuur invullen en berekenen op basis van een gegeven bestelbon

een factuurberekening controleren op juistheid

de creditnota berekening

een eenvoudige creditnota invullen en berekenen

een creditnota berekening controleren op juistheid

het onderscheid tussen de rechtstreekse en de onrechtstreekse betaling

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

afleiden en toelichten of het gaat om een rechtstreekse of onrechtstreekse betaling op basis van een gegeven casus 

de rechtstreekse betaling

• de betekenis van ‘cash betalen’
• de bewijzen van rechtstreekse betaling
  • kwijting
  • kwitantie
  • ontvangstbewijs

deze betekenis beschrijven, toelichten en illustreren

deze betalingsbewijzen herkennen, benoemen en toelichten

deze betalingsbewijzen opsommen en beschrijven

deze betalingsbewijzen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

het belang van deze betalingsbewijzen beschrijven

de onrechtstreekse betaling via financiële instellingen

• rol van de financiële instellingen bij de onrechtstreekse betalingen
• de zicht- en de spaarrekening: begrippen, onderscheid en belang

 

deze rol beschrijven en toelichten

deze begrippen beschrijven en toelichten

het onderscheid tussen de zicht- en de spaarrekening herkennen, beschrijven en toelichten

het belang van de zicht- en de spaarrekening beschrijven en toelichten

het rekeninguittreksel

• met het rekeningnummer
• met een debet- of creditsaldo
• met debet- of creditrente
• met verrichtings- en valutadata
• als bewijsstuk

 

deze begrippen beschrijven en toelichten

relevante informatie afleiden uit een gegeven rekeninguittreksel

de bewijskracht van het rekeninguittreksel beschrijven, toelichten en illustreren

betalingstechnieken via financiële instellingen

• storting
• overschrijving
• bankcheque
• domiciliëring
• doorlopende opdracht
• elektronische betaling met debetkaart
• elektronische betaling met kredietkaart
• bedrijfskaart
• herlaadbare betaalkaart
• e-banking

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

deze betalingstechnieken en -kaarten herkennen, benoemen en toelichten op basis  van een gegeven casus

de meest geschikte betalingstechniek afleiden en je keuze verantwoorden op basis van een gegeven casus

het onderscheid tussen een domiciliëring en een doorlopende opdracht herkennen, beschrijven en illustreren

het onderscheid tussen een debetkaart en een kredietkaart beschrijven en illustreren

het onderscheid tussen een debetkaart en een bedrijfskaart herkennen, beschrijven en illustreren

verschillende manieren van e-banking herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

alternatieve betaalvormen en nieuwe tendensen

• maaltijdcheque
• opleidingscheque
• sport- en cultuurcheque
• eco-cheque
• dienstencheque
• betaalapp
• nieuwe tendensen zoals de herlaadbare betaalkaarten

 

deze alternatieve betaalvormen beschrijven, toelichten en illustreren

deze betaalvormen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

nieuwe tendensen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven artikel

begrippen in verband met krediet

• krediet
• kredietgever en –nemer

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

rol van de financiële instellingen en handelaars als kredietverleners

belang van het krediet voor de particulier

rangschikking van kredieten volgens hun looptijd

deze rol van de financiële instellingen en handelaars beschrijven en toelichten

dit belang voor de particulier beschrijven, toelichten en illustreren

de kredieten ordenen volgens hun looptijd in korte en lange termijnkredieten

kredieten op korte termijn

• kaskrediet
• kasfaciliteit
• leverancierskrediet
• kredietopening

deze kredietvormen beschrijven en toelichten

deze kredietvormen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

de meest geschikte kredietvorm aanduiden en verantwoorden op basis van een gegeven casus

de voor- en nadelen van deze kredietvormen opsommen en toelichten

het onderscheid tussen het kaskrediet en de kasfaciliteit beschrijven en toelichten

beschrijven en toelichten hoe je met een debet- en kredietkaart krediet opneemt

kredieten op lange termijn

• lening op afbetaling
• verkoop op afbetaling
• persoonlijke lening
• hypothecaire lening
• investeringskrediet
• leasing met de begrippen leasingnemer en -gever, voorwerp van leasing, termijn, aankoopoptie, termijnbetaling

deze kredietvormen beschrijven en toelichten

deze kredietvormen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

de meest geschikte kredietvorm aanduiden en motiveren op basis van een gegeven casus

de voor- en nadelen van deze kredietvormen beschrijven en toelichten

deze begrippen in verband met leasing herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een casus

de intrest

• het begrip intrest
• debetrente en creditrente
• berekening van enkelvoudige intrest op een kaskrediet
• vergelijking van de reële intrestlasten voor enkele kredietvormen
• jaarlijks kostenpercentage (JKP)

 

dit begrip definiëren en illustreren

de verschuldigde intrest voor een kaskrediet berekenen met de enkelvoudige intrestformule

de reële intrestlasten voor enkele kredietvormen vergelijken en beoordelen op basis van een gegeven casus

het begrip JKP definiëren

het JKP zonder berekeningen afleiden uit een gegeven voorbeeld

het JKP van enkele kredietvormen herkennen, vergelijken en beoordelen op basis van een gegeven casus

aandachtspunten in verband met veilig krediet opnemen door de kredietnemer

• terugbetalingsplicht
• financiële draagkracht
• risico ‘s
• waarborgen die de kredietgever eist

deze begrippen terugbetalingsplicht, financiële draagkracht en waarborgen beschrijven, toelichten en illustreren

de verplichtingen van de kredietnemer beschrijven en toelichten op basis van een gegeven casus

het risico van een krediet voor de kredietnemer herkennen, beschrijven en toelichten op basis van een gegeven casus

de waarborgen die de kredietgever vraagt herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

bescherming van de kredietnemer door de wet op het consumentenkrediet

het doel van de wet op het consumentenkrediet beschrijven en toelichten

de rechten en plichten van de kredietnemer afleiden uit een gegeven casus met behulp van uittreksels uit de wet op het consumentenkrediet

basisbegrippen in verband met verzekeringen :

• verzekeraar
• verzekeringnemer
• verzekerde
• begunstigde
• risico
• premie
• vrijstelling of franchise
• polis
• schadegeval
• schade
• derde
• omnium
• rechtsbijstand

 

deze basisbegrippen beschrijven, toelichten en illustreren

de verschillende begrippen herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een gegeven casus

het belang van een verzekering voor de verzekeringsnemer beschrijven en toelichten

de onderdelen en partijen in een gegeven verzekeringspolis herkennen en benoemen met de juiste vaktermen

de verplichting van de verzekeringsnemer herkennen, benoemen en toelichten in een gegeven verzekeringspolis

de verplichting van de verzekeraar herkennen en benoemen in een gegeven verzekeringspolis

soorten van verzekeringen:

• courante verzekeringen:
  burgerlijke aansprakelijkheid, autoverzekering, brandverzekering, arbeidsongevallenverzekering, reisverzekering, familiale verzekering, fietsverzekering, schuldsaldoverzekering, hospitalisatieverzekering
• verplichte en niet verplichte verzekeringen

 

deze verzekeringssoorten herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een gegeven casus

beschrijven en toelichten welke risico’s de opgesomde verzekeringen dekken

aanduiden welke verzekeringen wettelijk verplicht zijn en welke niet op basis van een gegeven casus

arbeid

kapitaal

sociale vergoedingen

toevallige vergoedingen

deze bronnen van inkomsten voor gezinnen opsommen, beschrijven en illustreren

deze bronnen van inkomsten herkennen, benoemen en toelichten

werken als zelfstandige of als werknemer

• de begrippen zelfstandige en werknemer
• het onderscheid tussen een zelfstandige en een werknemer
• de vergoeding van de zelfstandige en de werknemer

deze begrippen beschrijven en illustreren

het onderscheid tussen een zelfstandige en een werknemer herkennen, beschrijven en illustreren

de vergoeding van arbeid als werknemer benoemen en toelichten

de vergoeding van arbeid als zelfstandige benoemen en toelichten

het loon van de werknemer

elementen van het loon en de loonberekening: brutoloon, rsz-bijdrage, belastbaar loon, bedrijfsvoorheffing en nettoloon

loonberekening (van bruto naar netto)

deze begrippen herkennen, benoemen en beschrijven op basis van een casus

de voornaamste inhoudingen op het brutoloon opsommen en toelichten

een eenvoudige loonberekening maken en toelichten op basis van een gegeven casus

het nominaal en reëel loon: begrippen en onderscheid

deze begrippen beschrijven en illustreren

het onderscheid tussen nominaal en reëel loon herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

sparen en beleggen:

• begrippen
• motieven
  • spaar- en beleggingsvormen:
  • spaar-en termijnrekening
  • kasbons
  • obligaties
  • aandelen
• ethisch beleggen

deze begrippen beschrijven, toelichten en illustreren

deze begrippen herkennen, benoemen en toelichten

enkele bepalende factoren bij de keuze van beleggingsvormen opsommen en toelichten

opbrengsten uit spaar- en beleggingsvormen

• rente op spaar- en termijnrekeningen
• rente uit kasbons en obligaties
• dividend uit aandelen

deze begrippen beschrijven en illustreren

de juiste opbrengstbenaming benoemen bij elke spaar- en beleggingsvorm

deze inkomsten uit kapitaal herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

sectoren van de sociale zekerheid:

• rust- en overlevingspensioenen
• werkloosheid
• arbeidsongevallenverzekering
• beroepsziekteverzekering
• gezinsbijslag of kinderbijslag
• verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en invaliditeitsuitkeringen
• jaarlijkse vakantiegeld voor arbeiders

deze sectoren opsommen en toelichten

deze begrippen beschrijven en illustreren

deze sectoren herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

vervangingsinkomen of aanvullend inkomen

• begrippen
• belang
• onderscheid

deze begrippen beschrijven en illustreren

dit belang beschrijven en toelichten

het onderscheid tussen een vervangingsinkomen en een aanvullend inkomen herkennen, benoemen en toelichten

vervangings- of aanvullende inkomsten herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

consumptie

sparen en beleggen

belastingen

de drie belangrijkste manieren van inkomensbesteding opsommen, toelichten en illustreren

consumptie: begrip

dit begrip beschrijven, toelichten en illustreren

sparen en beleggen:

• de begrippen sparen en beleggen
• spaar- en beleggingsvormen:
  • spaar- en termijnrekening
  • kasbons en obligaties
  • aandelen
• keuze van een spaar- of beleggingsvorm op basis van volgende criteria:
  • termijn
  • zekerheid
  • rendement
  • soepelheid
  • ethisch verantwoord

de begrippen sparen en beleggen beschrijven, toelichten en illustreren

deze spaar- en beleggingsvormen onderling vergelijken en toelichten

enkele bepalende factoren bij de keuze van deze spaar- en beleggingsvormen opsommen en toelichten

een vorm van belegging of sparen kiezen en verantwoorden op basis van gegeven criteria in een casus

het begrip ethisch beleggen beschrijven, toelichten en illustreren

het begrip ethisch beleggen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

belastingen betalen:

• noodzaak van belastingen
• directe en indirecte belastingen
  • directe: personenbelasting, vennootschapsbelasting, roerende en onroerende voorheffing
  • indirecte: btw, registratierechten, successierechten
• roerende voorheffing: begrip en berekening
• invloed van de roerende voorheffing op de opbrengst uit spaar- en beleggingstegoeden
  

de genoemde soorten van belastingen rangschikken als directe of indirecte belastingen en deze rangschikking verantwoorden

directe en indirecte belastingen herkennen, benoemen en toelichten op basis van een gegeven casus

het begrip roerende voorheffing beschrijven, toelichten en illustreren

de roerende voorheffing berekenen op een gegeven roerend inkomen (% niet van buiten kennen)

het onderscheid tussen de bruto- en de nettorente beschrijven, toelichten en illustreren

de bruto- en netto opbrengst van een spaar- of beleggingsvorm berekenen met toepassing van de roerende voorheffing