Vakfiche algemene economie 3 aso

de markt

dit begrip benoemen, definiëren en illustreren

de productmarkt of goederen- en dienstenmarkt
de arbeidsmarkt
de financiële markt
de wisselmarkt

deze soorten markten benoemen en definiëren

de kenmerken van een competitieve markt

• een homogeen product
• veel vragers en aanbieders
• een transparante markt
• een open markt

deze kenmerken benoemen, beschrijven en toepassen

het aanbod en de aanbodcurve

• het aanbod en de aanbodcurve
• de aanbodcurve
• het verloop van de aanbodcurve
• een beweging langs/op de aanbodcurve
• een verschuiving van een aanbodcurve

de begrippen aanbod en aanbodcurve benoemen en definiëren
het aanbod grafisch voorstellen op basis van cijfergegevens
het verloop van de aanbodcurve toelichten en verklaren
een beweging op de aanbodcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
een verschuiving van de aanbodcurve toelichten grafisch voorstellen, verklaren en toepassen

de vraag en de vraagcurve

• de vraag en de vraagcurve
• de vraagcurve
• het verloop van de vraagcurve
• een beweging langs/op de vraagcurve
• een verschuiving van de vraagcurve

de begrippen vraag en vraagcurve benoemen en definiëren
de vraag grafisch voorstellen op basis van cijfergegevens
het verloop van de vraagcurve toelichten en verklaren
een beweging op de vraagcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen
een verschuiving van de vraagcurve toelichten, grafisch voorstellen, verklaren en toepassen

de prijsvorming op een competitieve markt

• het marktevenwicht: de markt- of evenwichtsprijs en de markt- of evenwichtshoeveelheid
• de werking van het marktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
• de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
• het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs
  • de factoren die de vraag beïnvloeden: het aantal consumenten, het inkomen van de consumenten, de voorkeur van de consumenten en de prijs van een ander goed
  • de factoren die het aanbod beïnvloeden: het aantal producenten en de kosten voor de producenten
  • het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs
    

de begrippen marktevenwicht, markt- of evenwichtsprijs en markt- of evenwichtshoeveelheid benoemen en definiëren
het marktevenwicht grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten en toepassen
de factoren die het aanbod beïnvloeden benoemen
de factoren die de vraag beïnvloeden benoemen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen

de prijselasticiteit van vraag en aanbod

• de prijselasticiteit van de vraag en het aanbod
• de effecten van vraagwijzigingen bij een prijs(in)elastisch aanbod en van aanbodwijzigingen bij een prijs(in)elastische vraag
  

de begrippen prijselasticiteit van de vraag en het aanbod beschrijven
de prijselasticiteit van de vraag en van het aanbod berekenen, interpreteren en toepassen
de effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de prijs toelichten en grafisch voorstellen zowel bij een elastische als een inelastische vraag en een elastisch als een inelastisch aanbod


De formule voor prijselasticiteit die gebruikt wordt, is

Ep=verandering in vraag (%)verandering in prijs (%)Ep=verandering in vraag (%)verandering in prijs (%)

OF

Ep=q2−q1(q2+q12)p2−p1(p2+p12)

de vrije prijsvorming als welvaartsoptimum

• het welvaartsoptimum volgens Smith en Pareto
  
• het consumenten- en producentensurplus van Marshall
  

het welvaartsoptimum volgens Smith en Pareto beschrijven
het begrip Pareto-optimum toelichten en grafisch voorstellen
het consumenten- en het producentensurplus toelichten en grafisch bepalen

de kenmerken van niet competitieve markten (monopolie, oligopolie en monopolistische concurrentie)

• het aantal vragers en aanbieders
• een homogeen of heterogeen product
• een open of gesloten markt
• een doorzichtige markt of niet
  

de belangrijkste kenmerken van niet competitieve markten (monopolie, oligopolie en monopolistische concurrentie) benoemen, beschrijven en vergelijken

monopolie

• monopolie
• de oorzaken van het ontstaan van monopolies
• de prijsvorming bij monopolie
• prijsdiscriminatie
  

het begrip monopolie beschrijven, herkennen en illustreren
de oorzaken van het ontstaan van monopolies benoemen en beschrijven
de prijsvorming bij monopolie beschrijven, toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst grafisch bepalen
het systeem van prijsdiscriminatie beschrijven

oligopolie

• oligopolie
• de oorzaken van het ontstaan van oligopolies
• de prijsvorming bij oligopolie

het begrip oligopolie beschrijven, herkennen en illustreren
de oorzaken van het ontstaan van oligopolies benoemen en beschrijven
de prijsvorming bij oligopolie toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst van de grafisch bepalen

monopolistische concurrentie

• monopolistische concurrentie
• de prijsvorming bij monopolistische concurrentie

het begrip monopolistische concurrentie beschrijven, herkennen en illustreren
de prijsvorming bij monopolistische concurrentie toelichten
de evenwichtshoeveelheid, de evenwichtsprijs en de winst van de grafisch bepalen

het welvaartsverlies bij monopolistische situaties

het welvaartsverlies bij monopolistische situaties toelichten en grafisch bepalen

instrumenten voor tussenkomst van de overheid

• prijsreglementering
• productiequota
• belastingen en subsidies
  

de instrumenten voor tussenkomst van de overheid benoemen

prijsreglementering

• de werking van maximum- en minimumprijszetting
• de effecten van maximum- en minimumprijszetting
• het welvaartsverlies bij prijsreglementering

de werking van maximum- en minimumprijszetting toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van maximum- en minimumprijszetting toelichten en grafisch voorstellen
het welvaartsverlies bij prijsreglementering toelichten en grafisch voorstellen

productiequota

• de werking van productiequota
• de effecten van productiequota

de werking van productiequota toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van productiequota toelichten en grafisch voorstellen

belastingen en subsidies

• de werking van belastingen en subsidies
• de effecten van belastingen en subsidies
  

de werking van belastingen en subsidies toelichten en grafisch voorstellen
de effecten van belastingen en subsidies toelichten en grafisch voorstellen

tekortkomingen op competitieve markten

• externe effecten
• collectieve behoeften

de motieven voor tussenkomst van de overheid op competitieve markten benoemen

externe effecten

• positieve en negatieve externe effecten
• instrumenten voor tussenkomst van de overheid bij negatieve externe effecten
  • beperkingen, normen en reguleringen
  • belastingen en subsidies
  • verhandelbare vergunningen (geluidsabonnementen, verhandelbare emissierechten, …)
    

positieve en negatieve externe effecten benoemen, herkennen, beschrijven en illustreren
het falen van het marktmechanisme bij positieve en negatieve externe effecten beschrijven
de instrumenten voor tussenkomst van de overheid bij negatieve externe effecten benoemen en beschrijven

collectieve behoeften

• collectieve behoeften
• tussenkomst van de overheid: publieke goederen

het begrip collectieve behoefte benoemen, herkennen, beschrijven en illustreren
het falen van het marktmechanisme voor collectieve behoeften beschrijven
het begrip (quasi-) publieke goederen benoemen, beschrijven, illustreren en herkennen

tekortkomingen op niet competitieve markten

• machtsmisbruik van grote ondernemingen
• oneerlijke concurrentie tussen ondernemingen

de motieven voor tussenkomst van de overheid op niet competitieve markten benoemen en beschrijven

het mededingingsbeleid

• EU-mededingingsbeleid-antitrust beleid
• Belgische mededingingsbeleid
  

het begrip mededingingsbeleid beschrijven
de tussenkomst van de Europese overheid om het welvaartsverlies bij monopolistische situaties te beperken beschrijven
de tussenkomst van de Belgische overheid om het welvaartsverlies bij monopolistische situaties te beperken beschrijven

het aanbod van arbeid
de aanbodcurve

het begrip aanbod van arbeid beschrijven
het aanbod op de arbeidsmarkt grafisch voorstellen

factoren die het arbeidsaanbod beïnvloeden

• persoonsgebonden factoren
• demografische factoren
• maatschappelijke opvattingen, wetgeving: leerplicht, pensioenleeftijd, …

factoren die het arbeidsaanbod bepalen, benoemen, beschrijven en toepassen

de vraag naar arbeid
de vraagcurve

het begrip vraag naar arbeid beschrijven
de vraag op de arbeidsmarkt grafisch voorstellen

de factoren die de vraag naar arbeid beïnvloeden

• de vraag naar producten en diensten
• de arbeidsproductiviteit
  

de factoren die de arbeidsvraag bepalen, benoemen, beschrijven en toepassen
het begrip arbeidsproductiviteit en het verband met de vraag naar arbeid beschrijven
de arbeidsproductiviteit berekenen

het marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (loon) en markt- of evenwichtshoeveelheid
de werking van het marktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op het loon

het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (loon) en de markt- of evenwichtshoeveelheid grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op het loon grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen

de werknemers- en de werkgeversorganisaties
de rol van de werknemers- , de werkgeversorganisaties en de overheid bij de loonvorming

de werknemers- en de werkgeversorganisaties benoemen, herkennen en beschrijven
de rol van de werknemers- , de werkgeversorganisaties en de overheid bij de loonvorming beschrijven

de bepaling van minimumlonen

de bepaling van minimumlonen grafisch toelichten

het werkgelegenheidsbeleid

het werkgelegenheidsbeleid illustreren

de koppeling van de lonen aan de evolutie van het gezondheidsindexcijfer (loonindexering)

de koppeling van de lonen aan de evolutie van het gezondheidsindexcijfer (loonindexering) beschrijven

de rol van geld in de economie

• ruilmiddel en betaalmiddel
• waardemeter en rekeneenheid
• spaarmiddel en kredietmiddel
  

de rol van het geld in de economie beschrijven

de soorten geld

• chartaal geld
• giraal geld
  

de soorten geld (chartaal geld en giraal geld) benoemen, illustreren en beschrijven

de rol van de bank van op de financiële markten

de rol van de bank van op de financiële markt beschrijven

het aanbod van geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland

het aanbod van geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland beschrijven

de aanbodcurve

het aanbod op de financiële markt grafisch voorstellen

de vraag naar geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland

de vraag naar geld door gezinnen, ondernemingen, overheid en buitenland beschrijven

 de vraagcurve

de vraag op de financiële markt grafisch voorstellen

het marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (intrest) en markt- of evenwichtshoeveelheid
de werking van het marktmechanismemarktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
de signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen op de intrest

het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (intrest) en de markt- of evenwichtshoeveelheid grafisch bepalen
de werking van het marktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
het effect van vraag- en aanbodverschuivingen grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen

het monetair beleid van de centrale banken

• de doelstelling van het monetair beleid van de ECB
• de instrumenten van monetair beleid
  • reserveverplichtingen
  • openmarkttransacties
  • permanente faciliteiten
    

de doelstelling van het monetair beleid van de ECB beschrijven
de instrumenten van het monetair beleid van de ECB beschrijven

de soorten inkomensverdeling

• de categoriale inkomensvergelijking
• de personele inkomensvergelijking
  

de soorten inkomensverdeling benoemen en beschrijven

de meting van inkomensongelijkheid

het meten van inkomensongelijkheid beschrijven

de grafische voorstelling van de ongelijke inkomensverdeling: de Lorenzcurve

het falen van het marktmechanisme bij de inkomensverdeling beschrijven
de inkomensverdeling binnen een land grafisch voorstellen en beschrijven aan de hand van de Lorenzcurve
de inkomensverdeling tussen landen vergelijken aan de hand van de Lorenzcurven

de Ginicoëfficient

de Ginicoëfficient
de inkomensverdeling binnen een land bepalen en beschrijven aan de hand van de Ginicoëfficient
de inkomensverdeling tussen landen vergelijken aan de hand van de Ginicoëfficienten

persoonlijke eigenschappen
vermogen
sociaal milieu
arbeidsmarktfactoren

deze oorzaken van inkomensongelijkheid benoemen en beschrijven

de instrumenten van inkomensherverdeling benoemen en beschrijven

• de personenbelasting
• de sociale zekerheid
  

de instrumenten van inkomensherverdeling benoemen en beschrijven

de personenbelasting

• het systeem van personenbelasting
• de herverdelende werking van de personenbelasting
  

het systeem van de personenbelasting toelichten
de herverdelende werking van de personenbelasting toelichten

de sociale zekerheid

• het sociale zekerheidssysteem
• de herverdelende werking van de sociale zekerheid
  

het sociale zekerheidssysteem in België beschrijven
de herverdelende werking van de sociale zekerheid toelichten

armoede

het begrip armoede beschrijven

de meting van armoede

• de wettelijke methode
• de relatieve methode
• de absolute methode
• de subjectieve methode

methodes om de armoede te meten benoemen
de wettelijke, relatieve, absolute en subjectieve methode beschrijven

armoedebestrijding

de maatregelen die ondernomen kunnen worden om armoede te bestrijden benoemen

het ontstaan van internationale handel

• het ontstaan van internationale handel
• economische verklaringen voor internationale handel
  • de theorie van de absolute kostenvoordelen van Adam Smith
  • de theorie van de comparatieve kostenvoordelen van David Ricardo
    

het ontstaan van internationale handel beschrijven
de economische verklaringen voor internationale handel (de theorie van de absolute kostenvoordelen van Adam Smith en de theorie van de comparatieve kostenvoordelen van David Ricardo) toelichten

handelsbelemmeringen

• argumenten voor handelsbelemmeringen
  • het zelfvoorzieningsargument
  • het werkgelegenheidsargument
  • het lageloonlandenargument
  • het antidumpingargument
  • het opvoedingsargument
• vormen van handelsbelemmeringen
  • invoerrechten
  • subsidies en belastingvoordelen
  • normen en administratieve voorschriften
  • invoerquota
• de afbouw van handelsbelemmeringen
  • multilaterale onderhandelingen en de rol van de Wereldhandelsorganisatie
  • regionale handelszones (vrijhandelszone, douane-unie, economische unie, monetaire unie)
    

argumenten voor handelsbelemmeringen benoemen en beschrijven
de vormen van handelsbelemmeringen benoemen en beschrijven
de afbouw van handelsbelemmeringen door multilaterale onderhandelingen in het kader van de Wereldhandelsorganisatie beschrijven
de afbouw van handelsbelemmeringen via de creatie van regionale handelszones beschrijven
de gelijkenissen en de verschillen tussen een vrijhandelszone, een douane-unie en een economische unie benoemen

kenmerken van de wisselmarkt: een competitieve markt

• homogeen product
• veel vragers en aanbieders
• transparante markt
• open markt

de kenmerken van de wisselmarkt benoemen en beschrijven

het aanbod en de aanbodcurve op de wisselmarkt

• het aanbod op de wisselmarkt
• de aanbodcurve op de wisselmarkt
  

het begrip aanbod op de wisselmarkt beschrijven
het aanbod op de wisselmarkt grafisch voorstellen

de vraag en de vraagcurve op de wisselmarkt

• de vraag op de wisselmarkt
• de vraagcurve op de wisselmarkt
  

het begrip vraag op de wisselmarkt beschrijven
de vraag op de wisselmarkt grafisch voorstellen

de prijsvorming op de vrije wisselmarkt

• wisselkoers
• marktevenwicht: markt- of evenwichtsprijs (wisselkoers) en markt- of evenwichtshoeveelheid
• werking van het marktmechanismemarktmechanisme: de wet van vraag en aanbod
• signaal- en coördinatiefunctie van het marktmechanisme
• effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de wisselkoers
  • invloed van inflatieverschillen
  • invloed van intrestverschillen
  • invloed van verwachtingen op de wisselkoers

het begrip wisselkoers beschrijven
het marktevenwicht, de markt- of evenwichtsprijs (wisselkoers) en de markt- of evenwichtshoeveelheid op de vrije wisselmarkt grafisch bepalen
de werking van het marktmechanismemarktmechanisme toelichten en toepassen door gebruik te maken van vraag- en aanbodschema’s
de signaal- en coördinatiefunctie van het prijsmechanisme benoemen, toelichten, beschrijven en toepassen
de effecten van vraag- en aanbodverschuivingen op de wisselkoers grafisch voorstellen, toelichten, verklaren en toepassen

het systeem van stabiele wisselkoersen

het tot stand komen van de wisselkoers in een systeem van stabiele wisselkoersen beschrijven

inflatie en deflatie

de begrippen inflatie en deflatie beschrijven
het onderscheid tussen inflatie en deflatie beschrijven

de meting van inflatie en deflatie

inflatie en deflatie berekenen voor een cijfervoorbeeld

de ruilvergelijking van Fisher

inflatie verklaren door de ruilvergelijking van Fisher

de oorzaken van inflatie:

• zuiver monetaire inflatie
• aanbodinflatie of structurele inflatie
• importinflatie
• vraaginflatie of conjuncturele inflatie

de oorzaken van inflatie benoemen en beschrijven

de oorzaken van deflatie:

• zuiver monetaire deflatie
• aanboddeflatie of structurele deflatie
• importdeflatie
• vraagdeflatie of conjuncturele deflatie

de oorzaken van deflatie benoemen en beschrijven

gevolgen van inflatie

• negatieve gevolgen van inflatie
  • ontregeling van de functie van geld als rekeneenheid
  • daling van de koopkracht van geld
  • aantasting van de rendabiliteit van ondernemingen
  • verandering van de concurrentiepositie van de binnenlandse ondernemingen verslechterd
  • benadeling schuldeisers
• positieve gevolgen van inflatie
  • smeermiddel voor de economie
  • toename ontvangsten van de overheid
  • bevoordeling schuldeisers

de positieve en negatieve gevolgen van inflatie benoemen beschrijven

gevolgen van deflatie

• negatieve gevolgen van deflatie
  • ontregeling van de functie van geld als rekeneenheid
  • aantasting van de rendabiliteit van ondernemingen
  • benadeling schuldenaars
  • daling kredietverlening
  • daling ontvangsten overheid
• positieve gevolgen van deflatie
  • smeermiddel voor de economie
  • stijging van de koopkracht van geld
  • verandering van de concurrentiepositie van de binnenlandse ondernemingen
  • bevoordeling schuldeisers

de positieve en negatieve gevolgen van deflatie benoemen beschrijven

het monetair beleid van de centrale ECB

het monetair beleid van de ECB om inflatie te bestrijden beschrijven

het beleid van de regeringen

• prijsreglementerend optreden
• onrechtstreeks nastreven van prijsstabiliteit
  • inkomensbeleid
  • handelsbeleid
  • budgettair beleid
    

het beleid van de regeringen om inflatie te bestrijden beschrijven

het bruto binnenlands product

het begrip bruto binnenlands product beschrijven

de bestedingsbenadering
de inkomensbenadering
de productiebenadering

de drie berekeningswijzen van het bbp benoemen en toelichten
de samenstelling van het bbp vanuit de bestedingsbenadering, de inkomensbenadering en de productiebenadering toelichten

het nominale en het reële bbp

het onderscheid tussen de nominale en de reële evolutie van het bbp beschrijven

het bbp als welvaartsindicator
tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator

het bbp als welvaartsindicator beschrijven
tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator beschrijven

de menselijk ontwikkelingsindicator van de VN als welvaartsindicator

de menselijk ontwikkelingsindicator van de VN als welvaartsindicator beschrijven

economische groei

het begrip economische groei beschrijven
de economische groei berekenen

het bbp per capita
vergelijking van economische groei

het bruto binnenlands product per hoofd berekenen
de economische groei internationaal vergelijken

determinanten van economische groei

• arbeid
• kapitaal
• technologie

de determinanten van economische groei benoemen en beschrijven

arbeid

• kwantiteit van arbeid
  • begrippen
    • de bevolking op arbeidsleeftijd of op beroepsactieve leeftijd
    • de economisch actieve of beroepsbevolking
    • de werkenden
    • de werklozen
    • de economische inactieve bevolking
  • de indicatoren van arbeidsmarktparticipatie
    • de activiteitsgraad
    • de werkgelegenheidsgraad
    • de werkloosheidsgraad
• kwaliteit van arbeid
• de werkloosheid
  • het ontstaan van werkloosheid
  • de verschillende vormen van werkloosheid
    • conjuncturele werkloosheid
    • structurele werkloosheid
    • seizoenswerkloosheid
    • frictie werkloosheid
    • verdoken werkloosheid
    • technische werkloosheid
      

het verschil tussen kwantiteit en kwaliteit van arbeid illustreren
de begrippen bevolking op arbeidsleeftijd of op beroepsactieve leeftijd, economisch actieve of beroepsbevolking, werkenden, werklozen, economische inactieve bevolking beschrijven
de bevolking op arbeidsleeftijd, de beroepsbevolking, de werkenden, de werklozen, de economische inactieve bevolking berekenen
de begrippen activiteitsgraad, werkgelegenheidsgraad, werkloosheidsgraad, beschrijven
de activiteitsgraad, werkgelegenheidsgraad, werkloosheidsgraad berekenen
de kwaliteit van arbeid beschrijven
het ontstaan van werkloosheid toelichten
de verschillende vormen van werkloosheid beschrijven

kapitaal

• kwantiteit van kapitaal
• kwaliteit van kapitaal
• de rol van het binnenlands sparen bij de kapitaalvorming
• de rol van het buitenlands sparen bij de kapitaalvorming
  

het verschil tussen kwantiteit en kwaliteit van kapitaalgoederen illustreren
de rol van het binnenlands en buitenlands sparen bij de kapitaalvorming beschrijven

technologie: het belang van onderzoek en ontwikkeling

het belang van onderzoek en ontwikkeling beschrijven

de voordelen van economische groei

• toename van het aantal beschikbare producten (toename van de welvaart)

de voordelen van economische groei benoemen en beschrijven

de nadelen van economische groei

• milieuverontreiniging
• uitputting van niet hernieuwbare grondstoffen
• inkomens- en welvaartsongelijkheid

de nadelen van economische groei benoemen en beschrijven

het stimuleren van het sparen en investeren
het wegwerken van onderbesteding en overbesteding
het bevorderen van de tewerkstelling en het scholen van de beroepsbevolking
het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling
het zorgen voor goede overheidsinstellingen en –beleid

de overheidsmaatregelen ter bevordering van de economische groei benoemen en beschrijven

de conjunctuur
het onderscheid tussen het reële bbp en het potentiële bbp
het onderscheid tussen conjuncturele en structurele ontwikkeling

het begrip conjunctuur beschrijven
het onderscheid tussen het reële bbp en het potentiële bbp beschrijven
het onderscheid tussen conjuncturele en structurele ontwikkeling beschrijven

de meting van de conjunctuur

• het bruto binnenlands product (bbp) als meetinstrument voor economische groei
• andere conjunctuurindicatoren
  

het bruto binnenlands product (bbp) als meetinstrument voor economische groei beschrijven
andere conjunctuurindicatoren benoemen

hoogconjunctuur en laagconjunctuur

de begrippen hoogconjunctuur en laagconjunctuur beschrijven

de conjunctuurfasen

• depressie
• herstel
• expansie
• recessie
  

de verschillende fasen in de conjunctuurcyclus benoemen en de kenmerken beschrijven

de evolutie van werkloosheid, inflatie en interestvoeten tijdens de conjunctuurfasen

de evolutie van de werkloosheid, inflatie en interestvoeten tijdens de verschillende conjunctuurfasen beschrijven

de overheidsbegroting

het begrip overheidsbegroting beschrijven

het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven

de mogelijkheden en beperkingen van het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

de mogelijkheden en beperkingen van het budgettair beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven

de doelstellingen van de monetaire politiek van de Europese Centrale Bank (ECB)

de doelstellingen van het monetair beleid van de ECB beschrijven

het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven

de mogelijkheden en beperkingen van het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

de mogelijkheden en beperkingen van het monetaire beleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

het handelsbeleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden

het handelsbeleid als instrument om de conjunctuur en de groei te beïnvloeden beschrijven

je oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie

• te verzamelen
• te ordenen
• te bewerken

informatie uit een wetenschappelijke bron

• opzoeken
• raadplegen
• rangschikken
• evalueren

een onderzoeksopdracht in verband met het studiedomein

• voorbereiden
• uitvoeren
• evalueren

een onderwerp verkennen

een hoofdvraag (of probleemstelling) en deelvraag of deelvragen formuleren

een werkplan met onderzoeks- en tijdsplan opmaken

een werkplan uitvoeren:

• informatie verzamelen in functie van de deelvraag en op basis van verschillende informatiebronnen (bv. literatuur, documenten, databestanden via deskresearch, enquête, interview, waarneming of observatie, (labo)experiment, waarneming, media)
• informatie beoordelen en verwerken en daaruit een conclusie trekken

een conclusie of de onderzoeksresultaten rapporteren door een intellectueel eerlijk, gestructureerd en foutloos onderzoeksverslag met korte samenvatting te schrijven volgens de vastgelegde structuur

een correcte bronvermelding opstellen volgens de regels van de bronvermelding
je onderzoek evalueren en over je eigen werk en de aanpak van de onderzoeksopdracht reflecteren 

de onderzoeksresultaten en conclusies rapporteren

een onderzoeksverslag opstellen volgens de vastgelegde structuur: titelpagina, voorwoord, inhoudsopgave, samenvatting, inleiding, kerntekst, conclusie, bronnenlijst en bijlage(n)