Je krijgt in de eerste tabel een overzicht van alle competenties die je moet beheersen. De competenties zijn telkens toegepast op een concreet voorbeeld. In de volgende tabellen krijg je een overzicht van de leerinhouden die je voor dit vak moet beheersen. Op alle leerinhouden zal je de competenties uit de eerste tabel moeten toepassen.
(‘kunst’ wordt hier als algemeen begrip gebruikt voor alle leerinhouden)
Algemene competenties voor alle leerinhouden
1. Je kan doelbewust kijken naar kunst.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De analyse van de compositie van een schilderij van Velázquez
2. Je kan kunst analyseren op basis van een specifieke vraagstelling.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Het gebruik van christelijke symbolen in de basilica van de Byzantijnse beschaving
3. Je kan in woorden omschrijven hoe jij kunst ervaart.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De emotie bij een muziekstuk
4. Je kan de evolutie van kunst in de tijd omschrijven.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De evolutie van de piramides in Egypte
5. Je kan omschrijven hoe kunst een reactie is op kunst uit een vorige periode.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De relatie tussen de Minoïsche en de Griekse kunst
6. Je kan omschrijven waar de benaming van een kunststroming vandaan komt.
Alle leerinhouden
Voorbeeld
De betekenis van de renaissance
7. Je kan kunst in de juiste tijd situeren en chronologisch ordenen.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De steen van Rosetta in de Egyptische beschaving
8. Je kan omschrijven hoe de tijd waarin het kunstwerk tot stand komt een effect heeft op het kunstwerk zelf en op de kunstenaar.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Relatie tussen opvattingen over leven en dood in het oude Egypte en Egyptische kunst
9. Je kan kunst op de juiste plaats situeren.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Kunstwerken in Kreta of Mycene
10. Je kan omschrijven hoe de plaats waar het kunstwerk tot stand komt een effect heeft op het kunstwerk zelf en op de kunstenaar.
Alle leerinhouden
Voorbeeld
Het verschil tussen de renaissance binnen en buiten Italië
11. Je kan omschrijven hoe de maatschappelijke context waarin het kunstwerk tot stand komt een effect heeft op het kunstwerk zelf en op de kunstenaar.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Relatie tussen magie, seksualiteit en kunst in de prehistorie
12. Je kan een kunstwerk verbinden met de juiste stijlstroming en motiveren waarom.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Een schilderij van Watteau uit de rococo
13. Je kan stijlkenmerken aanduiden op een kunstwerk en uitleggen.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Kenmerken van een romaanse kerk
14. Je kan stijlkenmerken verbinden met de juiste stijlstroming.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Kenmerken van de gotiek
15. Je kan stijlkenmerken van een stijlstroming opsommen.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De delen van een tempel uit de klassieke oudheid
16. Je kan de juiste kunsthistorische begrippen en basisbegrippen uit de kunst hanteren. De begrippen die in de vakfiche staan, kan je uitleggen.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Begrippen als tempo, ritme, vorm, compositie, volume, evenwicht, expressie, harmonie, melodie
17. Je kan de meest voorkomende materialen en technieken uit de kunst bespreken en verbinden met de juiste stijlstroming.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Technieken en materialen uit de Etruskische kunst zoals filigraan, granuleren en terracotta
18. Je kan de meest voorkomende genres en onderwerpen uit de kunst bespreken.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De belangrijkste operagenres
19. Je kan het werk van de belangrijkste vertegenwoordigers van een stijlstroming herkennen.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Vertegenwoordigers van de Vlaamse polyfonie
20. Je kan de belangrijkste vertegenwoordigers van een stijlstroming opsommen. De namen van de kunstenaars die in de vakfiche staan, kan je verbinden met de juiste stijlstroming.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Vertegenwoordigers van de barokke schilderkunst
21. Je kan kunstwerken met elkaar vergelijken.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
De invloed van de Griekse bouwkunst op de Romeinse bouwkunst
22. Je kan kunstwerken bespreken aan de hand van kijkwijzers.
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Kijkwijzer van beeldhouwkunst met vragen over materiaal, gereedschap, kleur, textuur, installatie, reliëf, licht en schaduw, verhouding tot de ruimte, compositie
23. Je kan onderzoeksvaardigheden in een kunsthistorische context hanteren: je kan teksten analyseren en kritisch benaderen, je kan recensies vergelijken, je kan websites van musea analyseren…
Alle leerinhouden
Voorbeeld:
Teksten van een website van een kunsthistorisch museum
1 De prehistorie
Beeldhouwkunst in de prehistorie
alle competenties toepassen
- megalithische monumenten bespreken zoals dolmen, menhir, steencirkel
- steen- en metaaltijden situeren in de tijd
Bouwkunst in de prehistorie
alle competenties toepassen
- vruchtbaarheidsbeeldjes bespreken zoals de Venus van Willendorf
- de verwevenheid van magie, seksualiteit en kunst bespreken
Schilderkunst in de prehistorie
alle competenties toepassen
grotschilderingen bespreken zoals in de grot van Altamira en Lascaux
2 Egypte en het Nabije Oosten
Beeldhouwkunst in Egypte en het Nabije Oosten
alle competenties toepassen op de Egyptische beschaving
- tempelbeelden bespreken zoals in de tempels van Abou Simbel
- sfinxen bespreken zoals de grote sfinx van Gizeh
- grafsculpturen bespreken zoals die van Rahotep en Nofret
- koningsbeelden bespreken zoals die van Chefren en Nefertete
- reliëfs bespreken zoals het palet van Narmer
- sarcofagen en dodenmaskers bespreken zoals het dodenmasker van Toetanchamon
- hiërogliefen bespreken zoals de steen van Rosetta
- de verhouding tussen kunst, religie en politiek bespreken
alle competenties toepassen op de Mesopotamische beschaving
- kleitabletten bespreken zoals dat van Gilgamesj
- vrijstaande beelden bespreken zoals die van Sargon van Akkad of de wetstèle van Hammurabi
- reliëfs bespreken zoals de Assyrische reliëfs in Chorsabad
Bouwkunst in Egypte en het Nabije Oosten
alle competenties toepassen op de Egyptische beschaving
- mastaba’s bespreken zoals die van Mereruka
- soorten piramides en hun evolutie bespreken zoals de trappiramide van Djoser, de knikpiramide van Snofroe en de piramides van Gizeh
- soorten tempels bespreken zoals de cultustempel van Amon, de dodentempel van Hatsjepsoet en de tempels van Abou Simbel
alle competenties toepassen op de Mesopotamische beschaving
- ziggurats bespreken zoals die van Ur
- paleizen en vestingen bespreken zoals het Paleis van Nebukadnezar II en de Vesting van Sargon
- poorten bespreken zoals de Isjtarpoort
Schilderkunst in Egypte
alle competenties toepassen op de Egyptische beschaving
fresco’s bespreken zoals de fresco’s in graven, tempels en sarcofagen
3 De Griekse beschavingen
Beeldhouwkunst in de Griekse beschavingen
alle competenties toepassen op de Minoïsche of Kretenzische beschaving
- slangengodinnen bespreken zoals die van Kreta
- lineair A tabletten bespreken
alle competenties toepassen op de Myceense beschaving
- juwelen bespreken zoals de diadeem van Mycene en het dodenmasker van Agamemnon
- bekers bespreken zoals de bekers van Vaphio
- lineair B tabletten bespreken
alle competenties toepassen op de Griekse beschaving
- de archaïsche periode bespreken zoals de kouros en de korè
- de klassieke periode bespreken zoals de discuswerper en de Venus van Milo
- de hellenistische periode bespreken zoals de Nikè van Samothrake en de Laocoöngroep
- het Griekse schoonheidsideaal bespreken
- begrippen zoals antropocentrisme en contraposthouding bespreken
- de invloed van de Minoïsche cultuur op de Griekse cultuur bespreken
Bouwkunst in de Griekse beschavingen
alle competenties toepassen op de Minoïsche of Kretenzische beschaving
paleizen en zuilen bespreken zoals het paleis van Knossos
alle competenties toepassen op de Myceense beschaving
- burchten bespreken zoals de burcht en de leeuwenpoort in Mycene
- graven bespreken zoals de schachtgraven in Mycene en het koepelgraf van Atreus
alle competenties toepassen op de Griekse beschaving
- tempels bespreken zoals die van de Akropolis in Athene
- delen van een zuil en een tempel aanduiden en benoemen
- kenmerken van de Dorische, Ionische en Korintische zuil bespreken
- theaters bespreken zoals het theater van Epidauros
Schilderkunst en vaatwerk in de Griekse beschavingen
alle competenties toepassen op de Minoïsche of Kretenzische beschaving
- fresco’s bespreken zoals die van Knossos en Phaistos
- keramiek bespreken zoals de kenmerken van de vroeg- en laat-Minoïsche keramiek
alle competenties toepassen op de Myceense beschaving
fresco’s bespreken zoals de Myceense vrouw in het huis van de hogepriester
alle competenties toepassen op de Griekse beschaving
- vazen bespreken zoals vazen in de geometrische stijl, de roodfigurige en de zwartfigurige stijl
- mozaïeken bespreken zoals de Alexandermozaïek in Pompeji
4 De Romeinse beschaving
Beeldhouwkunst in de Romeinse beschaving
alle competenties toepassen op de Etruskische beschaving
- sarcofagen bespreken zoals die van het Etruskisch echtpaar
- beelden bespreken zoals de Apollo van Veii
- materialen en technieken bespreken zoals filigraan, granuleren en terracotta
alle competenties toepassen op de Romeinse beschaving
- reliëfs bespreken zoals die op de triomfboog van keizer Constantijn en op de Zuil van Trajanus
- beelden bespreken zoals Augustus van Prima Porta, de Capitolijnse Brutus en Marcus Aurelius
Bouwkunst in de Romeinse beschaving
alle competenties toepassen op de Etruskische beschaving
grafkamers bespreken zoals de necropolis in Tarquinia
alle competenties toepassen op de Romeinse beschaving
- tempels bespreken zoals het Maison Carrée en het Pantheon
- burgerlijke bouwkunst zoals amfitheaters, aquaducten, atriumhuizen, basilica, forum, insulae, thermen en triomfbogen bespreken
- gedenktekens zoals de triomfboog van Constantijn en de Zuil van Trajanus bespreken
Schilderkunst en mozaïeken in de Romeinse beschaving
alle competenties toepassen op de Etruskische beschaving
fresco’s bespreken zoals die van de graven in de necropolis van Tarquinia
alle competenties toepassen op de Romeinse beschaving
fresco’s en mozaïeken bespreken zoals die van Pompeji
5 De Byzantijnse kunst
Beeldhouwkunst in de Byzantijnse periode
alle competenties toepassen op de Byzantijnse kunst
sarcofagen bespreken zoals de Sarcofaag van Junius Bassus
Bouwkunst in de Byzantijnse periode
alle competenties toepassen op de Byzantijnse kunst
- basilieken uit de vroeg-Christelijke beschaving bespreken zoals de San Apollinare in Classe
- basilieken met centraalbouw bespreken zoals de San Vitale in Ravenna
- basilieken met koepelbouw bespreken zoals de Aya Sophia in Istanbul
- catacomben bespreken zoals de Catacomben van Priscilla
Iconen, miniaturen en mozaïeken in de Byzantijnse periode
alle competenties toepassen op de Byzantijnse kunst
- iconen bespreken zoals de iconen uit de orthodoxe kerk
- mozaïeken bespreken zoals die van keizer Justinianus in Ravenna
- miniaturen bespreken zoals miniatuurkunst in christelijke boeken
6 De middeleeuwen
Beeldhouwkunst in de middeleeuwen
alle competenties toepassen op de Karolingische beschaving
losstaande beelden bespreken zoals het ruiterbeeldje van Karel de Grote
alle competenties toepassen op de romaanse kunst
- beelden als onderdeel van timpaan, portaal of interieur van kerken bespreken zoals de Saint-Lazare kathedraal in Autun
- losstaande beeldhouwkunst bespreken zoals de doopvont van St.-Barthélemy in Luik
alle competenties toepassen op de gotische kunst
beelden als onderdeel van timpaan, portaal of interieur van kerken bespreken zoals de kathedraal in Chartres
Bouwkunst in de middeleeuwen
alle competenties toepassen op de Karolingische beschaving
kerken bespreken zoals de paleiskapel in Aken
alle competenties toepassen op de romaanse kunst
kerken bespreken zoals de Madeleine kerk in Vézelay (grondplan, gewelf, ramen, zuilen, bogen)
alle competenties toepassen op de gotische kunst
- kerken bespreken zoals de kathedraal van Chartres (grondplan, ramen, zuilen, gewelf, luchtbogen, steunberen)
- functies van een kathedraal in de stad bespreken
- belangrijkste bouwwerken in een stad bespreken: belfort, lakenhalle, stadhuis
Schilderkunst en andere kunstvormen in de middeleeuwen
alle competenties toepassen op de Karolingische beschaving
miniaturen bespreken zoals die uit de evangeliaria van de Karolingische renaissance
alle competenties toepassen op de romaanse kunst
wandtapijten bespreken zoals het tapijt van Bayeux
alle competenties toepassen op de gotische kunst
- schilderkunst in Italië bespreken zoals werken van Cimabue en Giotto
- schilderkunst in de Nederlanden bespreken zoals het Kruisigingsretabel van Melchior Broederlam
- schilderkunst van de Vlaamse Primitieven bespreken zoals werken van Jeroen Bosch, Hans Memling, Rogier Van der Weyden en de Gebroeders Van Eyck
- Gregoriaanse muziek bespreken zoals de muziek uit de liturgie
7 De renaissance
Beeldhouwkunst in de renaissance
alle competenties toepassen op de vroege renaissance
losstaande beelden bespreken zoals de David van Donatello
alle competenties toepassen op de hoog-renaissance
losstaande beelden bespreken zoals de David en de Pièta van Michelangelo
Bouwkunst in de renaissance
alle competenties toepassen op de vroege renaissance
- kerken bespreken zoals de Santa Maria del Fiore in Firenze
- burgerlijke bouwkunst bespreken zoals de palazzi in Firenze
Schilderkunst en andere kunstvormen in de renaissance
alle competenties toepassen op de vroege renaissance
fresco’s en schilderijen bespreken zoals werken van Boticelli, Mantegna en Masaccio in Firenze en Mantua
alle competenties toepassen op de hoog-renaissance
- fresco’s en schilderijen bespreken zoals werken van da Vinci en Michelangelo
- begrippen zoals ‘homo universalis’ en 'mecenaat' bespreken
alle competenties toepassen op de laat-renaissance
schilderijen bespreken zoals werken van Rafaël en Titiaan
alle competenties toepassen op de renaissance buiten Italië
- schilderijen bespreken zoals werken van Pieter Breughel de Oude en Hans Holbein de Jonge
- Vlaamse polyfonie bespreken zoals werken van Ockeghem, Lassus en Des Prez
- kopergravures bespreken zoals werken van Dürer
8 De barok
Beeldhouwkunst in de barok
alle competenties toepassen op de barok
losstaande beelden bespreken zoals de David van Bernini
Bouwkunst in de barok
alle competenties toepassen op de barok
kerken bespreken zoals de Il Gesùkerk in Rome en de Carolus Borromeuskerk in Antwerpen
alle competenties toepassen op de rococo
kerken bespreken zoals de Vierzehnheiligenbasiliek in Bad Staffelstein
Schilderkunst en andere kunstvormen in de barok
alle competenties toepassen op de barok
- schilderijen bespreken zoals de werken van Caravaggio, Hals, Jordaens, Rembrandt, Rubens, van Dyck, Velázquez, Vermeer
- barokmuziek bespreken zoals werken van J.S. Bach, Händel, Monteverdi, Purcell en Vivaldi
- het ontstaan van de opera en de belangrijkste operagenres bespreken zoals de musical, het muzikaal drama, de opera buffa, de opera seria en de operette
alle competenties toepassen op de rococo
schilderijen bespreken zoals werken van Fragonard en Watteau