Recht: Inleidende begrippen
De definitie, het nut en kenmerken van het recht
het recht en het nut van recht
het begrip recht en het nut van recht beschrijven en met voorbeelden illustreren
de kenmerken van rechtsregels
de kenmerken van rechtsregels beschrijven en herkennen in voorbeelden
Het nationaal recht
het principe van de scheiding der machten
de grondwet
de taken van de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht beschrijven, illustreren en herkennen in voorbeelden
het principe van de scheiding der machten beschrijven
de grondwet:
- het doel van de grondwet beschrijven
- uit de inhoudstafel van de grondwet afleiden welke thema's in de grondwet aan bod komen
de wetgevende macht:
- de federale en de Vlaamse wetgevende instellingen
- wetten en decreten
de federale en de Vlaamse wetgevende instellingen opsommen en hun taken beschrijven, illustreren en herkennen
het begrip federale wet beschrijven
het begrip decreet beschrijven
de federale wet en het decreet met elkaar vergelijken
de uitvoerende macht:
- de federale en de Vlaamse instellingen van de uitvoerende macht
- de huidige federale eerste minister en de huidige Vlaamse minister-president
de instellingen van de federale uitvoerende macht en de instellingen van de Vlaamse uitvoerende macht opsommen en hun taken beschrijven, illustreren en herkennen
de namen van de huidige federale eerste minister en de huidige Vlaamse minister-president herkennen
de rechterlijke macht:
- de taak van de rechterlijke macht
- de rechtbanken en gerechtshoven en hun bevoegdheden
- de eerstelijns en tweedelijns juridische hulp
- het verschil tussen burgerlijke zaken en strafzaken
- de actoren bij een burgerlijke proces o.a. de advocaat, de rechter, de griffier, de eiser, de verweerder ...
- de actoren bij een strafproces o.a. de dader, het slachtoffer, de burgerlijke partij, het openbaar ministerie of parket
- actuele ontwikkelingen en thema's binnen de rechterlijke macht: o.a. herstelbemiddeling, elektronisch toezicht ...
de taak van de rechtelijke macht beschrijven, illustreren en herkennen in voorbeelden
op basis van een actueel schematisch overzicht (voorbeeld zie bijlage) afleiden welke rechtbank of gerechtshof bevoegd is voor een bepaald geschil
de begrippen eerstelijns juridische hulp en tweedelijns juridische hulp beschrijven en herkennen in voorbeelden
organisaties opsommen waar je terecht kan voor juridische hulp
uit een voorbeeld afleiden of een geschil een burgerlijke zaak, een strafzaak of een gemengde zaak is
de actoren van een burgerlijk proces en een strafproces benoemen
informatie afleiden uit teksten (vb. krantenartikels, brochures...) over actuele thema's binnen de rechterlijke macht.
de indeling van het nationaal recht:
- de indeling van het nationaal recht in het privaatrecht en het publiek recht;
- de indeling van het nationaal recht in de verschillende rechtstakken: het burgerlijk recht, het strafrecht, het handelsrecht, het arbeidsrecht, het handelsrecht, het economisch recht en het grondwettelijk of administratief recht.
de begrippen nationaal recht, privaatrecht en publiekrecht beschrijven, illustreren en herkennen in voorbeelden
de opgesomde rechtstakken beschrijven, illustreren en herkennen in voorbeelden
de bronnen van het nationaal recht:
- de wet in materiële zin (o.a. wet, decreet, ordonnantie, koninklijk besluit en besluit van de Vlaamse regering) en de wet in de formele zin (=federale wet)
- de rechtsleer
- de rechtspraak
- de gewoonte
de wet in materiële en in formele zin illustreren en herkennen.
de wet, het decreet, de ordonnantie, het koninklijk besluit en het besluit van de Vlaamse regering beschrijven en herkennen.
de andere bronnen van het recht illustreren en herkennen in voorbeelden
Het internationaal recht
het begrip Internationaal recht
de invloed van het interrnationaal recht op het nationaal recht illustreren
de bronnen van Internationaal recht:
- de instellingen van de Europese Unie: de Europese commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie
- Europese Verdragen: o.a. het Verdrag van de Europese Unie, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
- Europese verordeningen en richtlijnen
- internationale verdragen: o.a. Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, Internationaal Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
op basis van een actueel schema (voorbeeld zie bijlage ) de taken van de wetgevende Europese instellingen toelichten en herkennen in voorbeelden
Europees recht illustreren met voorbeelden
Europese richtlijnen en Europese verordeningen met elkaar vergelijken
Internationaal recht illustreren met voorbeelden
Het personenrecht
de soorten personen
- de natuurlijke persoon
- de rechtspersoon
de begrippen natuurlijk persoon en rechtspersoon beschrijven, illustreren en herkennen.
de kenmerken van natuurlijke personen en rechtspersonen met elkaar vergelijken
de regeling betreffende de naam en de voornaam van een persoon
de huidige regeling over de keuze van de naam en de voornaam (o.a. de procedure, de mogelijkheden, de gevolgen) beschrijven en toepassen in een eenvoudige voorbeeldsituatie
Uit (een onderdeel van) een brochure over de verandering van je naam of voornaam informatie afleiden (vb. toelaatbaarheid, procedure, kosten ...) en gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
de wettelijke woonplaats en de verblijfplaats van een persoon
de wettelijke woonplaats en verblijfplaats van een persoon beschrijven, met elkaar vergelijken en herkennen in voorbeelden.
de nationaliteit van een persoon: de procedures en voorwaarden om de Belgische nationaliteit te verkrijgen
de naturalisatie
de begrippen nationaliteit en naturalisatie beschrijven
op basis van (een onderdeel van) een brochure over het verkrijgen van de Belgische nationaliteit de basisinformatie afleiden over de wijze en de procedure om de Belgische nationaliteit te verkrijgen en deze informatie in een eenvoudige voorbeeldsituatie toepassen
de bekwaamheid van een persoon:
- de feitelijke bekwaamheid, de rechtsbekwaamheid en de handelingsbekwaamheid
- de bekwaamheid van een minderjarige en het ouderlijk gezag
- de bescherming van meerderjarige handelingsonbekwamen
de verschillende vormen van bekwaamheid beschrijven, met elkaar vergelijken en herkennen in een voorbeeld
de regeling van de bekwaamheid van een minderjarige en het ouderlijk gezag beschrijven en gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
uit een (onderdeel van een) brochure of tekst over de bescherming van handelingsonbekwame personen basisinformatie kunnen afleiden en gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
de verschillende samenlevingsvormen:
- het huwelijk: voorwaarden, formaliteiten, gevolgen en einde
- de wettelijke samenwoning: voorwaarden, formaliteiten, gevolgen en einde
- de feitelijke samenwoning: voorwaarden, formaliteiten, gevolgen en einde
de drie samenlevingsvormen beschrijven en met elkaar vergelijken
de regels over de samenlevingsvormen gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
Juridische begrippen in verband met de samenlevingsvormen: ambtenaar van de burgerlijke stand, schijnhuwelijk, echtscheiding door onderling toestemming, echtscheiding door onherstelbare ontwrichting, huwelijksakte
deze begrippen beschrijven, illustreren en herkennen.
het huwelijksvermogen:
- het wettelijk stelsel, het stelsel van scheiding der goederen en het stelsel van de algehele gemeenschap
- het huwelijkscontract
- het huwelijksvermogen en zelfstandigen
de verschillende huwelijksvermogensstelsels beschrijven en met elkaar vergelijken
de regels van het huwelijksvermogensrecht gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
het begrip huwelijkscontract beschrijven
het belang van het huwelijksvermogensrecht voor zelfstandige verklaren
het samenlevingscontract beschrijven
De verwantschap:
- de bloedverwantschap en de aanverwantschap
- de lijn en de graad van verwantschap
de begrippen bloedverwant en aanverwant beschrijven, illustreren en herkennen
op basis van een voorbeeldsituatie (vb. een stamboom) de vorm, de lijn en de graad van de verwantschap tussen twee familieleden bepalen.
Illustreren dat de vorm, de lijn en de graad van verwantschap in andere rechtstakken of voor andere regelingen van belang zijn
de wet op de privacy en de commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
beschrijven op wie de Wet op de privacy van toepassing is
beschrijven wat het doel is van de Wet op de privacy
de taken van de commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer beschrijven
Het goederenrecht
de soorten goederen:
- roerende goederen en onroerende goederen
- lichamelijke en niet-lichamelijke goederen
de roerende en onroerende goederen beschrijven, met elkaar vergelijken en herkennen in voorbeelden
de begrippen lichamelijke en niet-lichamelijke goederen beschrijven, met elkaar vergelijken en herkennen in voorbeelden
de aankoop van een onroerend goed:
- de procedure van een online openbare verkoop via de notaris
- de procedure van een onderhandse verkoop
de verschillende stappen bij een online openbare verkoop van een onroerend goed beschrijven
de verschillende betrokkenen bij een online openbare verkoop beschrijven en herkennen.
de verschillende stappen bij een onderhandse verkoop van een onroerend goed beschrijven
de verschillende betrokkenen bij een onderhandse verkoop beschrijven en herkennen
de belangrijkste documenten bij de verkoop van een onroerend goed herkennen
de regeling over de aankoop van een onroerend goed toepassen in een eenvoudige voorbeeldsituatie
uit (een onderdeel van) een brochure of een tekst over de aankoop van een onroerend goed de gevraagde basisinformatie afleiden
juridische begrippen over de aankoop van onroerende goederen: registratierechten, authentieke akte, immokantoor, onderhandse akte of compromis
deze begrippen beschrijven, illustreren en herkennen.
Het eigendomsrecht:
- de betekenis van het eigendomsrecht
- de wijzen waarop het eigendomsrecht beperkt kan worden: onteigening, mede-eigendom en rechtsmisbruik
- de naakte eigendom en het vruchtgebruik
het recht op eigendom definiëren
de inhoud van het eigendomsrecht beschrijven
de begrippen onteigening, mede-eigendom en rechtsmisbruik van eigendom beschrijven en herkennen in voorbeelden
de naakte eigendom en het vruchtgebruik beschrijven en de rechten van de naakte eigenaar en de vruchtgebruiker met elkaar vergelijken
het erfrecht:
- de erfgenamen van de 1ste, 2de, 3de en 4de orde
- de regels van de wettelijke erfopvolging en het erfect van de langstlevende echtgenoot
beschrijven wie de erfgenamen van de 1ste, 2de, 3de en 4de orde zijn
op basis van een eenvoudige familieschets of stamboom en met de hulp van een actueel schema van de erfopvolging de regels van de wettelijke erfopvolging en de het erfrecht van de langstlevende echtgenoot toepassen.
de begrippen schenking en testament beschrijven en met elkaar vergelijken
de schenking en het testament:
- de schenking
- het testament; de verschillende soorten en de vormvoorwaarden
de schenking en het testament beschrijven en met elkaar vergelijken
de verschillende soorten testamenten opsommen en met elkaar vergelijken
de regels over het opstellen van een testament toepassen in een eenvoudige voorbeeldsituatie
uit (een onderdeel van) een brochure of tekst die handelt over erfopvolging, testament en schenking de basisinformatie afleiden en gebruiken in een eenvoudige voorbeeldsituatie
Overeenkomsten
Inleidende begrippen
de verbintenis en de overeenkomst
de begrippen verbintenis en overeenkomst definiëren
de begrippen verbintenis en overeenkomst met elkaar vergelijken
de bronnen van een verbintenis: o.a. verbintenis uit overeenkomst, verbintenis uit onrechtmatige daad en verbintenis uit oneigenlijke overeenkomst
de verschillende bronnen van verbintenissen illustreren en herkennen in voorbeelden
de geldigheidsvoorwaarden voor een overeenkomst
de vier geldigheidsvoorwaarden voor een overeenkomst opsommen, illustreren en herkennen in een voorbeeld.
de regels over de geldigheid van een overeenkomst toepassen in een eenvoudige voorbeeldsituatie
de koopovereenkomst
het begrip koopovereenkomst definiëren
de levering en de eigendomsoverdracht
de begrippen levering en eigendomsoverdracht beschrijven, met elkaar vergelijken en herkennen in voorbeelden
de hoofdverplichtingen van de verkoper: de leveringsplicht en de plicht tot vrijwaring tegen uitwinning wegens verborgen gebreken
de verplichtingen van de koper: de plicht tot het betalen van de prijs en het ontvangen van de goederen
uit een gegeven geschreven koopovereenkomst (vb. verkoop van een tweedehandswagen) informatie over de koper, de verkoper, de rechten en de plichten, de levering, de betaling, de eigendomsoverdracht afleiden.
de regeling van de wettelijke garantie bij de aankoop van consumptiegoederen
de regeling over de wettelijke garantie bij de aankoop van consumptiegoederen door een professionele verkoper toepassen op een eenvoudige voorbeeldsituatie
uit de algemene voorwaarden van een koopovereenkomst bij een professionele verkoper de basisinformatie afleiden over de levering, de eigendomsoverdracht, de garantie, de betaling ...
de huurovereenkomst
de woninghuurovereenkomst, de handelshuurovereenkomst en de huurovereenkomst van gemeen recht
de woninghuurovereenkomst definiëren
het toepassingsgebied van de woninghuurovereenkomst, de handelshuurovereenkomst en de huur van gemeen recht met elkaar vergelijken en herkennen in voorbeelden
de rechten en de plichten van de huurder en de verhuurder bij een woninghuurovereenkomst én bij de handelshuurovereenkomst
op basis van een woninghuurovereenkomst of een handelshuurovereenkomst of een (passage uit een) brochure over de woning- of handelshuur basisinformatie afleiden: over: de gegevens van de huurder en de verhuurder, de informatie van het verhuurde goed, de duur van de overeenkomst, de beëindiging van de huur door de huurder en de verhuurder, de duur van de opzegtermijnen, de indexatie van de huurprijs, de herziening van de huurprijs, de rechten en de plichten van de huurder, de plaatsbeschrijving ...
de juridische begrippen; huurindexatie, herziening van de huurprijs, opzeggen van de huur, plaatsbeschrijving en huurwaarborg
deze begrippen illustreren en herkennen
de verzekeringsovereenkomst
de verzekeringsovereenkomst
het begrip verzekeringsovereenkomst definiëren
de betrokken partijen bij een verzekeringsovereenkomst (de verzekerde, de verzekeraar, de verzekeringsnemer en de begunstigde) herkennen in voorbeelden
voor de meest voorkomende persoonsverzekeringen (o.a. hospitalisatieverzekering, ongevallenverzekering) beschrijven en herkennen welk risico ze verzekeren en welke prestatie de verzekeraar moet leveren
voor de meest voorkomende schadeverzekeringen beschrijven en herkennen welk risico ze verzekeren en beschrijven welke prestatie de verzekeraar moet leveren (o.a. brandverzekering, verzekering burgerlijke aansprakelijkheid gezinsleven …)
voor de meest voorkomende autoverzekeringen beschrijven en herkennen welk risico ze verzekeren en welke prestatie de verzekeraar moet leveren (o.a. verzekering burgerlijke aansprakelijkheid wagen, omniumverzekering, gedeeltelijke omniumverzekering, bijstand verzekering)
de volgende juridische begrippen: verzekeringspolis, verzekeringspremie, franchise, aansprakelijkheid, verzekeringsmakelaar
deze begrippen herkennen
uit een verzekeringspolis of een gelijkaardig document van een verzekeraar de volgende basisinformatie afleiden: de gegevens van de partijen, de risico's die de verzekering dekt, de schade die door de verzekering wordt gedekt, de uitzonderingen, de betaling van de premie, het bedrag van de franchise ...
Het handelsrecht
De onderneming
het begrip onderneming definiëren
uit een eenvoudige voorbeeldsituatie afleiden of een organisatie een onderneming is of niet
de bestaande (uitdovende) vennootschapsvormen ( o.a. de naamloze vennootschap, de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid)
de (nieuwe) vennootschapsvormen (o.a. de naamloze vennootschap, de besloten vennootschap, de coöperatieve vennootschap en de maatschap met en zonder rechtspersoonlijkheid)
de bestaande (uitdovende) vennootschappen (bvba, nv, comm.v, cv.) en hun belangrijkste eigenschappen herkennen
de nieuwe vennootschapsvormen ( de nv, de vc; de bv en de maatschap) en hun belangrijkste eigenschappen herkennen
op basis van de belangrijkste juridische kenmerken (aantal vennoten, de aansprakelijkheid van de vennoten, de overdraagbaarheid van aandelen, rechtspersoonlijkheid) de nieuwe vennootschapsvormen met elkaar vergelijken
in een eenvoudige voorbeeldsituatie een keuze maken tussen een van de nieuwe vennootschapsvormen op basis van de juridische kenmerken en deze keuze argumenteren.
de zelfstandige zaak of eenmanszaak
de kenmerken van de eenmanszaak beschrijven, illustreren en herkennen
de voordelen en de nadelen van de eenmanszaak opsommen en beschrijven
in een eenvoudige voorbeeldsituatie de keuze maken tussen een eenmanszaak of een vennootschap en deze keuze argumenteren
starten als onderneming:
- het ondernemingsloket
- de kruispuntbank voor ondernemingen
uit een (onderdeel van een) brochure over de start met een onderneming de basisinformatie afleiden over de voorwaarden om te starten en de formaliteiten
de taken en het nut van het ondernemingsloket beschrijven
het nut van de kruispuntbank voor ondernemingen beschrijven
De plichten van de handelaar
consumentenkrediet: verkoop op afbetaling, leasing, kredietopening
de meest voorkomende vormen van consumentenkrediet beschrijven en herkennen in voorbeelden
de nadelen en de gevaren van consumentenkrediet beschrijven
de voorlichting van de consument over het product of de dienst die aangeboden wordt:
- benaming
- samenstelling
- etikettering
- prijsaanduiding
- hoeveelheidsaanduiding
de eisen die de wet stelt over de voorlichting van de consument illustreren
veel voorkomende handelspraktijken; solden, verkopen met verlies, opruiming en solden, verkopen op afstand, gezamelijk aanbod
de meest voorkomende handelspraktijken beschrijven, illustreren met voorbeelden en herkennen.
De rechten van de onderneming
de bevoegdheden van de rechtbank van de ondernemingsrechtbank beschrijven en illustreren;
de samenstelling van de ondernemingsrechtbank beschrijven
het insolventierecht: het toepassingsgebied en de basisregeling over de periode die de faillissementsprocedure voorafgaat
het doel van de procedure van de gerechtelijke reorganisatie
de belangrijkste actoren bij de procedure van ondernemingen in moeilijkheden benoemen
het faillissement:
- het toepassingsgebied
- het verloop van de procedure
- de betrokkenen bij de procedure
beschrijven op wie de faillissementsprocedure van toepassing is
de belangrijkste stappen in de faillissementsprocedure van het faillissement op een tijdslijn weergeven
de belangrijkste betrokkenen bij een faillissementsprocedure en hun taken benoemen zoals de gefailleerde, de curator of insolventiefunctionaris en de ondernemingsrechtbank.