Algemene leerdoelenHet vak geschiedenis maakt deel uit van de algemene vorming (PAV) in het beroepsonderwijs. Het doel van die algemene vorming reikt verder dan de leerinhouden die je in deze vakfiche vindt.Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat je kan organiseren. Dit toon je al tijdens je voorbereiding. Je plant zelfstandig je examens. Je verzamelt uit verschillende bronnen informatie om je goed voor te bereiden. Wees kritisch als je hieruit je keuze maakt, zeker als je het internet gebruikt. (ET19) Het vraagt oefening om informatie correct te lezen en te interpreteren: 'Is dit wel wat ik zocht? Kan het me verder helpen?'. Je bereidt je meestal zelfstandig voor op het examen. Het kan ook helpen om dat samen met anderen te doen.Ook je examen afleggen vraagt een goede organisatie. Je verplaatst je daarvoor naar Brussel. Nadien leer je uit je ervaringen: na een minder goed resultaat pas je je voorbereiding aan. Onze opdrachten sluiten aan bij de dagelijkse werkelijkheid. Je zet je vaardigheden in om voor herkenbare problemen zinvolle oplossingen te vinden. Dit zal je helpen om sterker in het leven te staan, en om nieuwe uitdagingen aan te pakken.
Leerdoelen voor het vak geschiedenis Heb je al eens ondervonden dat het in België anders is dan in andere landen? Je wil bijvoorbeeld op reis iets bestellen op restaurant, maar je kent de gerechten niet. Of je wil via het internet iets bestellen uit het buitenland, maar je kent je rechten niet.Heb je al gemerkt dat onze samenleving vandaag helemaal anders is dan vroeger? In veel dorpen staan oorlogsmonumenten die de wereldoorlogen herdenken. Of je grootouders vertellen verhalen over 'de tijd van toen'. Het is boeiend om te ontdekken dat er verschillende culturen zijn. Het is interessant om te zien hoe onze samenleving veranderd is. Luister je wel eens naar het nieuws op de radio? Of volg je de actualiteit via een app op je smartphone? Dan heb je al over terrorisme gehoord. Dan weet je dat er regelmatig verkiezingen zijn in België. Dan besef je dat de politie instaat voor onze veiligheid. Het is belangrijk om te weten wat er in de actualiteit gebeurt. Het is zinvol om te weten waarvoor je bij welke maatschappelijke dienst in België terecht kan. Het is goed dat je beseft dat je rechten hebt, maar ook plichten. Al deze thema's komen aan bod in het vak geschiedenis van de tweede graad bso.
Hieronder vind je een korte uitleg over de vier leerinhouden. Het is voor elk van deze vier leerinhouden belangrijk om de actualiteit te volgen. Er worden op het examen immers vaak actuele artikels gebruikt. Er worden in de tabellen ook veel begrippen aangereikt: het kan je helpen om een begrippenlijst aan te leggen.
Bij 'rechten en plichten' moet je de democratie en het bestuur in België kunnen bespreken. Je moet weten wat je rechten en plichten zijn, en waar je terecht kan met klachten of vragen.
Bij 'andere tijden, andere culturen' moet je de 7 historische periodes bespreken. Je moet kenmerken van het dagelijks leven vergelijken met vroeger en vergelijken met andere plaatsen in de wereld.
Bij 'maatschappelijke diensten' moet je weten bij welke maatschappelijke diensten en voorzieningen je terecht kan als het nodig is.
Bij 'wereldproblemen en actualiteit' moet je belangrijke wereldproblemen bondig omschrijven.
Voor elk van deze vier leerinhouden moet je op het examen aantonen dat je de volgende vaardigheden beheerst:
» informatie uit bronnenmateriaal halen;
» bepalen of iemand voor of tegen iets is en waarom;
» de leerinhouden toepassen op de actualiteit.
Als er geschreven bronnen gebruikt worden, zijn dit steeds Nederlandstalige bronnen.
In de volgende tabellen vind je wat je voor elke leerinhoud moet kunnen en wat je moet doen op het examen.
bestuurlijke organisatievormen bespreken
democratie, dictatuur, monarchie en republiek uitleggen en herkennen in voorbeelden
deze organisatievormen verbinden met de volgende landen: België, Nederland, Frankrijk, Engeland, Duitsland, VS, Rusland, Syrië, Noord-Korea
basisbegrippen van democratie bespreken
grondwet, meningsvrijheid, meerderheid, oppositie, persvrijheid, scheiding der machten, vrije verkiezingen uitleggen en herkennen in voorbeelden
de wetgevende macht benoemen
de wetgevende macht in de gemeente benoemen
de uitvoerende macht benoemen
de uitvoerende macht in de gemeente benoemen
verkiezingen in de gemeente bespreken
weten om de hoeveel tijd er verkiezingen zijn voor de gemeenten
kiesplicht, opkomstplicht, meerderheid, oppositie, zetelverdeling uitleggen en herkennen in voorbeelden
voorwaarden waaraan je moet voldoen om te mogen stemmen benoemen
de gemeenschappen en de gewesten in België herkennen
de gemeenschappen en de gewesten benoemen en aanduiden op een kaart
de RSZ bespreken
de afkorting voluit schrijven
de taak van de RSZ uitleggen
nettoloon en brutoloon herkennen in voorbeelden
rechten en plichten bespreken
het verschil tussen rechten en plichten uitleggen
rechten en plichten in België verbinden met de juiste leeftijd
je mening geven over rechten en plichten
uitleggen waarom rechten en plichten belangrijk zijn
uitleggen waar je terecht kunt over informatie over rechten en plichten
formele en informele afspraken herkennen in voorbeelden
handelingsonbekwaamheid uitleggen en herkennen in voorbeelden
Verdrag van de Rechten van de Mens bespreken
het doel en ontstaan van dit verdrag uitleggen
schendingen van dit verdrag herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
Verdrag van de Rechten van het Kind bespreken
toepassingen van dit verdrag herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
discriminatie, racisme en vooroordelen bespreken
deze begrippen uitleggen, herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
je mening geven over voorbeelden
aanranding, incest, seksuele meerderjarigheid, verkrachting bespreken
weten waar je met klachten, meldingen of vragen rond seksualiteit, rond rechten,….terecht kan
de juiste diensten of instellingen benoemen waar je met klachten, meldingen of vragen terecht kan
informatie door de media bespreken
aantonen aan de hand van gegeven bronnen hoe de media ons informeren en beïnvloeden
vormen van massacommunicatie uitleggen, vergelijken of herkennen in voorbeelden
de betrouwbaarheid van informatie beoordelen aan de hand van opgegeven criteria
reclame bespreken
doelstellingen van reclame zoals gedragsbeïnvloeding, merkbekendheid en merkgetrouwheid uitleggen, herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
adverteerder, doelgroep en productnaam herkennen in een advertentie
reclametrucs zoals close-up, fotoshop, gebruik van kleuren, herhaling, productplacement, teaser, viral marketing uitleggen en herkennen in voorbeelden
de indeling van de geschiedenis in 7 periodes bespreken
een gebeurtenis of afbeelding verbinden aan de juiste periode: prehistorie, oude nabije oosten, klassieke oudheid, middeleeuwen, nieuwe tijd, nieuwste tijd of eigen tijd
een jaartal verbinden aan de juiste eeuw en het juiste millennium
een gebeurtenis aanduiden op een tijdsbalk
instrumenten om de tijd te meten bespreken
astronomisch uurwerk, atoomklok, slingeruurwerk, stopwatch, zandloper, zonnewijzer uitleggen, herkennen in voorbeelden en verbinden aan de juiste periode
begrippen in verband met de tijd bespreken
tijdrekening, tijdzone, wintertijd, zomertijd uitleggen en herkennen in voorbeelden
het verschil tussen geschreven en ongeschreven bronnen bespreken
dit verschil uitleggen, herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
dagelijks leven van mensen in een andere tijd of op een andere plaats met je eigen leven vergelijken
kenmerken van het dagelijks leven van mensen in een andere tijd of een andere plaats uitleggen, verbinden aan de juiste periode of aan de juiste plaats en gelijkenissen of verschillen met het eigen leven herkennen zoals
gezondheid: hygiëne, levensverwachting, seksualiteit, ziektes, zorg voor het lichaam, zwangerschap
onderwijssituaties: analfabetisme, gemengd, leeftijd, leerkracht, vakken, verplichting
vrije tijd: jongerenculturen, tijd voor vrije tijd, waarden en normen, welke activiteiten
woonsituaties: grootte, huishoudelijke apparaten, materiaal, nomadisch, sedentair, stad of platteland, verschillen in rijkdom, verstedelijking
werksituaties: handenarbeid, hygiëne, kinderarbeid, loon, plaats, sector
maatschappelijke diensten bespreken
het doel en de taken van maatschappelijke diensten zoals Awel, CAW, Child Focus, CLB, JAC, Jongerengids, OCMW, ombudsdiensten, TeleOnthaal, VDAB, Zelfmoordlijn1813 en ziekenfondsen uitleggen en herkennen in voorbeelden
de afkortingen CAW, CLB, JAC, OCMW, VDAB voluit kunnen schrijven
gemeentelijke diensten bespreken
de taken van gemeentelijke diensten zoals bevolking, bibliotheek, bouwdienst, brandweer, burgerlijke stand, containerpark, cultuurdienst, jeugddienst, opvoedingswinkel, sociale dienst (OCMW), strafregister, wetswinkel en woonwinkel uitleggen en herkennen in voorbeelden
documenten bespreken
de bankkaart, de bloedgroepkaart, de ICE-card, de identiteitskaart, de kredietkaart, de leerlingenkaart, de reispas en het rijbewijs herkennen in voorbeelden
rechten en plichten van deze documenten uitleggen en toepassen op voorbeelden
nutsvoorzieningen bespreken
weten bij welke organisaties je terecht kan voor elektriciteit, energie, internet, telefonie en water
politiediensten bespreken
de begrippen aangifte, misdrijf, orde- en tuchtmaatregelen, politiezone, police-on-web, proces-verbaal uitleggen, herkennen in voorbeelden of zelf voorbeelden geven
armoede in België en in de wereld bespreken
uit gegeven bronnen over armoede het probleem, de feiten, de oorzaken, de gevolgen en de oplossingen afleiden
oorzaken en gevolgen benoemen
armoede in België nu aan de hand van gegeven bronnen vergelijken met vroeger
armoede in de wereld aan de hand van gegeven bronnen vergelijken
oorlog en vrede bespreken
algemene oorzaken waarom oorlog kan uitbreken, benoemen
uit bronnen afleiden of ze voor of tegen de oorlog zijn
redenen benoemen waarom kindsoldaten gebruikt worden in oorlogssituaties
soorten oorlog zoals burgeroorlog, guerrilla-oorlog, kernoorlog, wereldoorlog uitleggen, vergelijken en in voorbeelden herkennen
actuele thema's, conflicten en wereldproblemen bespreken
uit gegeven bronnen het probleem, de feiten, de oorzaken, de gevolgen en de oplossing afleidenactuele thema's, conflicten en wereldproblemen in tijd en ruimte situeren zoals
de euro als betaalmiddel bespreken
de landen waar de euro gebruikt wordt benoemen
de redenen waarom de euro werd ingevoerd beschrijven
het jaartal wanneer de euro werd ingevoerd benoemen
Rechten en plichten
40%
Andere tijden, andere culturen
20%
Maatschappelijke diensten
Wereldproblemen en actualiteit
Je moet zelf op zoek naar leermiddelen om je examen voor te bereiden. De Examencommissie stelt zelf geen leermiddelen ter beschikking. Je kan ze kopen in een (online) boekhandel of ontlenen en raadplegen in een bibliotheek. De bibliotheken van de lerarenopleiding aan de universiteit of de hogeschool bieden heel wat leermiddelen aan.Voor dit vak is er niet één uitgave die alle leerinhouden bevat. Je moet zelf op zoek naar de geschikte leermiddelen en ook op websites kan je de nodige informatie vinden. Websites veranderen al eens van naam of worden aangepast. Als je niet onmiddellijk op de juiste website terechtkomt, kan je die proberen te vinden via een goede zoekmachine.Hieronder staan enkele handboeken die gebruikt worden in het secundair onderwijs. Ze kunnen je helpen om (onderdelen) van de leerstof zelfstandig te verwerken. We verwijzen naar websites of andere uitgaven die je ook kunnen helpen bij je voorbereiding.
Boemerang
Van In
www.vanin.be
MIX
DOEL.PAV
Averbode
www.averbode.be
Uitkijk
Plantyn Kleine Wereldatlas
Plantyn
www.plantyn.com
Wat kan je er vinden?
Waar kan je het vinden?
Informatie over de component Rechten en Plichten (democratie, het bestuur in België, rechten en plichten ...)
https://www.dekrachtvanjestem.be/
informatie rond thema's als politie, arbeid, het gerecht... op maat van jongeren.
https://www.tzitemzo.be/jongeren/thema2Kies voor de thema's bij jongeren
informatie rond de actualiteit geschreven in eenvoudige taal
http://www.wablieft.be/nl/krant