Internationale contacten en contacten met anderstaligen zijn vandaag erg gewoon. Wil je je horizon verruimen via rechtstreeks contact met anderstalige culturen en een actieve rol spelen in onze maatschappij, dan moet je dus vreemde talen leren.
Afhankelijk van de communicatiesituatie formuleer je boodschappen anders. Om te kunnen communiceren met anderstaligen, moet je daarom een boodschap kunnen begrijpen vanuit een bepaalde context en kunnen overbrengen in functie van een bepaalde context en een bepaald publiek. Hoe beter je daarop inspeelt en je taal daarop afstemt, hoe doeltreffender je communiceert. Je verzorgt daarom je taal en je maakt gebruik van beleefdheidsconventies, alledaagse omgangsvormen en uitdrukkingen die eigen zijn aan de vreemde taal. Eenzelfde boodschap - bijvoorbeeld dat je iets niet weet - formuleer je inderdaad op een andere manier voor anderstalige vrienden dan voor een anderstalige volwassene die aan een infobalie werkt.Bovendien kan je een taal niet loskoppelen van de cultuur die haar voedt. Wil je doeltreffend communiceren, dan moet je cultuuruitingen en leefwijzen die specifiek zijn voor de streek waar een taal gesproken wordt, kunnen herkennen. Onder cultuuruitingen verstaan we alle gedragingen, talige zowel als niet-talige, die je kan koppelen aan een welbepaalde cultuur (dus niet alleen kunst maar ook aansprekingen, zegswijzen, waarden en gewoonten, klederdracht, culinaire tradities ...). Je moet in staat zijn om bewust om te gaan met die gelijkenissen en verschillen met je eigen cultuur door erop in te spelen in je communicatie.Als je vreemde talen leert, moet je dus leren inspelen op verschillende communicatiesituaties. Globaal zijn er dat vier: je gebruikt taal om iets te doen in de privésfeer, als lid van de samenleving, voor je opleiding of voor je werk.Bij de Examencommissie verwachten we dat je voor elk van deze communicatiesituaties boodschappen kan begrijpen en doeltreffend overbrengen. Op onze examens moet je aantonen dat je deze doelen bereikt. De vakfiches moderne vreemde talen van de Examencommissie sluiten nauw aan bij de eindtermen van de Vlaamse overheid, die meertaligheid en communicatieve competenties centraal stellen. De geactualiseerde eindtermen moderne vreemde talen werden globaal gelinkt aan de niveaus van het ERK. Deze internationaal gehanteerde niveaus bieden je een hulpmiddel om je taalvaardigheidsniveau in te schatten.De eindtermen moderne vreemde talen vind je op deze website: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/.Meer informatie over het Europees Referentiekader voor de Talen (ERK) vind je op deze website: http://downloads.slo.nl/Repository/taalprofielen-2015.pdf.Het specifieke gedeelte heeft tot doel je belangstelling voor taal en cultuur aan te scherpen, je taalvaardigheidsniveau op te krikken, je te laten reflecteren op taal en je zelfstandigheid te verhogen. Je moet taal bestuderen op een abstracter niveau, wat je zal toelaten om vlot door te stromen naar hogere talenstudies. Het specifieke gedeelte wil je ook bewust maken van het proces dat je doormaakt als je een taal leert met als doel dat je je leerproces zelfstandig kan evalueren, bijsturen en verderzetten.Voor moderne vreemde talen werk je ook aan je onderzoekscompetentie. Hierdoor kan je je onderzoeksvaardigheden oefenen, zowel in functie van levenslang leren als ter voorbereiding op de bachelor- en masterproeven in het hoger onderwijs. Je leert hypotheses of vragen formuleren, analyseren, argumenteren, bewijzen en hierover rapporteren. Ten slotte leer je kritisch reflecteren op je denken en handelen. Het werken aan je onderzoeksvaardigheden helpt je om verbanden te leggen binnen dit vak maar ook met andere vakken en bij levensechte situaties en problemen uit de maatschappij.
Voor het examen Frans derde graad aso Moderne Talen moet je deze vaardigheden globaal beheersen op het niveau B1 van het ERK maar sommige teksten van het specifieke gedeelte kunnen zich situeren op het niveau B2. In de volgende tabellen vind je wat je voor elke vaardigheid moet kunnen en wat je moet doen op het examen om te bewijzen dat je dat kan.Om globaal het niveau B1 te bereiken waarop je deze vijf vaardigheden moet beheersen, moet je voldoende grammatica en woordenschat kennen. Eindterm 42 geeft aan welke kenniselementen je zeker moet verwerven. In Van Dale Grammatica Frans (zie leermiddelen) kan je opzoeken welke grammaticale inhouden verwacht worden op B1-niveau.Als je die kennis gaat inzetten, moet je bovendien bewust nadenken over je taal en taalgebruik om zo je taalbeheersing te versterken.Je hebt gekozen voor de studierichting Moderne Talen dus je hebt een bijzondere interesse voor het verschijnsel taal in al haar facetten. Het specifieke gedeelte speelt hierop in en beoogt zowel een verbreding als een verdieping van alles wat in de onderdelen luisteren/lezen, schrijven/spreken en gesprekken voeren beschreven wordt. De verbreding houdt in dat het aanbod van teksten ruimer is dan in niet-moderne talenrichtingen, en ook verwachten we dat je over een breed gamma van onderwerpen kan communiceren met een voldoende rijk en genuanceerd taalgebruik. De verdieping heeft betrekking op je kennis en inzicht in de relatie tussen taal, communicatie en cultuur. We verwachten ook een meer diepgaande reflectie op taal als systeem. Hierover krijg je meer informatie in het onderdeel 'Specifiek gedeelte'.Verderop vind je concrete leermiddelen die je kunnen helpen om je huidige niveau in te schatten en je vaardigheden verder te ontwikkelen om het niveau B1 te bereiken.
Je moet boodschappen kunnen begrijpen zowel uit geschreven teksten (bijv. een krantenartikel) als uit gesproken teksten (bijv. een reclamespot). Het gaat hoofdzakelijk om teksten waarmee je in het dagelijkse leven geconfronteerd kan worden, maar ook narratieve en artistiek-literaire teksten kunnen aan bod komen. De concrete kenmerken van deze teksten vind je in de eindtermen.
Voor luisteren kan je zowel audiofragmenten als videofragmenten krijgen op het examen.
begrijpen
het onderwerp van een tekst bepalende hoofdgedachte van een tekst weergevende gedachtegang van een tekst volgenrelevante informatie uit een tekst selecteren, onder meer in verband met cultuuruitingende tekststructuur en -samenhang herkennen
analyseren en structureren
de inhoud van een tekst op een overzichtelijke manier ordenen
vergelijken en evalueren
een oordeel vormen over een tekst
Je zal dit moeten doen voor verschillende tekstsoorten. Elke tekstsoort heeft een bepaald doel. Een informatieve tekst zoals een nieuwsbericht wil informatie meedelen om je kennis te verrijken. Een prescriptieve tekst, bijvoorbeeld een bijsluiter bij een geneesmiddel, wil je beïnvloeden om iets te doen of om iets op een bepaalde manier te doen. In een argumentatieve tekst zoals een discussie bouwt de auteur een redenering op om je te overtuigen. Een narratieve tekst wil feiten en gebeurtenissen vertellen om je mee te nemen in een verhaal; een voorbeeld is een reisverhaal. Een artistiek-literaire tekst ten slotte geeft gevoelens en gedachten weer op een creatieve manier. Dit soort teksten, bijvoorbeeld een fragment uit een roman, wil een esthetische taalbeleving stimuleren.
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van gesproken en geschreven teksten in een bepaalde communicatiesituatie die je moet kunnen begrijpen. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie.
in de privésfeer
een gesprek tussen buitenlandse leeftijdsgenoten over hun lievelingsmuziekeen discussieprogramma op televisieeen trailer van een filmeen liedjeeen fragment uit een Franse filmklassieker
een huurcontract voor een autoeen column in een kranteen fragment uit een hedendaagse romaneen fragment uit een klassieker van het Franse taalgebied
als lid van de samenleving
een verhaal over het leven van een bekende persoonlijkheid
historische achtergrondinformatie in een beschrijving van bezienswaardigheden tijdens een excursie
een politiek debat
lezingen over onderwerpen van algemene aard (klimaat, welzijn, gezondheid …)
een Europees aanrijdingsformulier
documenten voor een ziekenhuisopname
voor je opleiding
lezingen van wetenschappers
een bevestigingsbrief van een bedrijf voor een buitenlandse stage
teksten uit wetenschappelijke tijdschriften
een examenreglement van een universiteit
voor je werk
telefonische instructies van een helpdeskwerker over het oplossen van een computerstoring
instructies over het maken van een eigen webpagina
contracten en arbeidsreglementen
Als je een tekst grondig wil begrijpen, zal je een aantal strategieën moeten beheersen.Vóór je de tekst beluistert of leest, is het belangrijk dat je je afvraagt wat je al weet over het onderwerp van de tekst en dat je probeert om hypothesen te vormen over de inhoud en het doel van de tekst. Lees ook de vragen aandachtig voor je effectief begint te lezen of te luisteren; zo bereid je je voor en kan je gericht luisteren of lezen.Probeer altijd eerst de aangeboden tekst globaal te begrijpen. Je zal niet altijd alle woorden verstaan, maar probeer je zo goed mogelijk te concentreren, zodat je de gehele context begrijpt.Verder kan je proberen gebruik te maken van visuele ondersteuning zoals beelden bij een luisterfragment of een tekening bij een leestekst. Op je kladblad mag je ook informatie uit de teksten noteren, samenvatten … om een antwoord voor te bereiden.Ten slotte kan je ook proberen de betekenis van bepaalde woorden af te leiden uit hun context.Een geschreven tekst kan je natuurlijk ook herlezen om een onduidelijke passage te doorgronden.Woorden die je niet begrijpt en die echt noodzakelijk zijn voor een goed tekstbegrip kan je tijdens het schriftelijke examen opzoeken in dit digitale woordenboek: http://www.vandale.nl/opzoeken/woordenboek#.VWVmmH9jvg8.Op het schriftelijke examen kan je ook een online spellingcontrole gebruiken (www.spelling.nu).We verwachten ook dat je vertrouwd bent met meer gespecialiseerde taalkundige hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een uitspraakwoordenboek of het Internationaal Fonetisch Alfabet.
Je moet een boodschap doeltreffend kunnen overbrengen. Je moet kunnen communiceren in situaties die informeel of formeel zijn. Het spreekt voor zich dat je in die situaties telkens de gepaste omgangsvormen en beleefdheidsformules gebruikt. Bovendien moet je in staat zijn om het resultaat telkens gepast te presenteren in functie van de ontvanger van je boodschap.
Voor schrijven doe je dat in de vorm van een formulier, een vragenlijst, een mededeling, een verslag, een brief of e-mail …
Zowel voor schrijven als voor spreken kan de opdracht vertrekken van een korte tekst.
beschrijven
informatie geven en vrageninstructies geven iets of iemand beschrijveneen spontane mening of reactie geven of beschrijven echte of verzonnen situaties, gebeurtenissen en ervaringen schriftelijk beschrijven
vertellen
vertellen over je dromen, verwachtingen en ambities
een verhaal navertellen
rapporteren
verslag uitbrengen over een situatie, een ervaring, een gebeurtenis
uitleggen
zaken uitleggen en toelichteneen presentatie geven, onder meer over cultuuruitingen en leefwijze
een tekst samenvatteneen brief of een e-mail schrijven
argumenteren
een waardering kort toelichten
een standpunt verwoorden met argumenten en voorbeelden
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van opdrachten die je moet kunnen uitvoeren in een bepaalde communicatiesituatie. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie. Voor al deze voorbeelden geldt dat je in staat moet zijn om het resultaat zo te verwoorden dat het perfect aansluit bij verschillende noden en verwachtingen van de ontvanger van je boodschap.
vertellen waar je op reis gaat en uitleggen waarom je die bestemming hebt gekozen
aan je vrienden een belangrijk voorval uit je jeugd vertellen
meedoen aan een discussiegroep op internet over een actueel onderwerp: je eigen mening geven en standpunten van anderen becommentariëren
een brief schrijven aan een lokale krant over het gebrek aan logies voor jeugdige toeristen
een kortverhaal of een gedicht schrijven
een ongeluk op straat beschrijven aan de politie
een act uit een theaterstuk opvoeren
een schadeformulier invullen bij een aanrijding
de plot van een boek vertellen en zeggen wat je ervan vond
een uitleg geven over nieuwe evoluties en/of actuele problemen binnen de wetenschappen
een begeleidende tekst bij grafieken en tabellen schrijven
een paper schrijven over een onderzoek
in een projectgroep jouw voorkeur voor een themakeuze uitgebreid beargumenteren
een voorstel doen voor een excursieprogramma aan een buitenlandse partner op grond van toeristische informatie
rapporteren over een congres aan je baas
Als je doeltreffend wil communiceren, zal je een aantal strategieën moeten beheersen.Om je spreek- of schrijfopdracht voor te bereiden, lees je eerst goed de opdracht om precies te weten wat je moet doen en hoe je daarbij moet inspelen op de communicatiesituatie. Is die formeel of informeel? Hoe kan je je taalgebruik daarop afstemmen?Probeer eerst een spreek- of schrijfplan te maken om je ideeën te ordenen. Ze geven je houvast om je opdracht beter uit te voeren. Hou er ook rekening mee dat een gepaste lay-out, zoals de indeling in paragrafen, de betekenis van je tekst ondersteunt.Soms zal je misschien even vastzitten en niet goed weten hoe je iets kan zeggen. Laat je dan niet ontmoedigen en blijf je concentreren op je taak. Probeer de dingen op een andere manier te formuleren en je doel te bereiken met wat je wel kan zeggen. Vergeet ook niet dat je bij het spreken gebruik kan maken van lichaamstaal om je boodschap beter over te brengen of te ondersteunen.Voor sommige opdrachten krijg je bovendien ondersteunend materiaal van de examinatoren. Dit kunnen foto's zijn, tekeningen, sleutelwoorden, een voorbeeld, een tekst … Vergeet die niet te gebruiken, ze zullen je niet alleen inspiratie geven maar kunnen je ook helpen om je vlotter uit te drukken.Maak voor schrijfopdrachten eerst een kladversie. Lees die goed. Je kan kiezen of je die kladversie eerst op papier of onmiddellijk op je computer maakt. Je mag tijdens het schriftelijke examen dit digitale woordenboek gebruiken: http://www.vandale.nl/opzoeken/woordenboek#.VWVmmH9jvg8. Er is ook een online spellingcontrole beschikbaar (www.spelling.nu).Om je voor te bereiden op het examen oefen je het best ook met andere digitale hulpmiddelen zoals een verklarend woordenboek, een synoniemenwoordenboek of een online grammatica. We verwachten ook dat je vertrouwd bent met meer gespecialiseerde taalkundige hulpmiddelen zoals bijvoorbeeld een uitspraakwoordenboek of het Internationaal Fonetisch Alfabet.
Je moet een face-to-face-gesprek of een telefonisch gesprek kunnen beginnen, aan de gang houden en afsluiten. Je moet dus zelf het gesprek kunnen leiden en de examinator in het gesprek betrekken. Het spreekt voor zich dat je bij alle gesprekken gepaste omgangsvormen en beleefdheidsformules gebruikt. Ook hier verwachten we dat je in staat bent om je vlot en met nuances aan te passen aan de ontvanger van je boodschap.
informele gesprekken voeren
een spontane mening of voorkeur geven en op een spontane mening of voorkeur van anderen reageren
een waardering en gevoelens uiten en op een waardering en gevoelens van anderen reageren
een discussie voeren over een algemeen onderwerp
zaken regelen
eenvoudige voorstellen doen en op eenvoudige voorstellen reageren
je mening geven en voorstellen doen om problemen op te lossen en/of praktische beslissingen te nemen
je uit de slag trekken in alledaagse situaties en op reis
een klacht uiten en opvolgen
reageren op een klacht en een klacht doorgeven
onderhandelen
informatie uitwisselen
informatie geven en vragen
aanwijzingen en instructies vragen en opvolgen
een sollicitatiegesprek voeren
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van gesprekken die je moet kunnen voeren in een bepaalde communicatiesituatie. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie. Voor al deze voorbeelden geldt dat je in staat moet zijn om het resultaat zo te verwoorden dat het perfect aansluit bij verschillende noden en verwachtingen van de ontvanger van je boodschap.
de voor- en nadelen van een vakantiebestemming bespreekt
actief meedoet in een discussie over het handhaven van verschillen in prijzengeld in de sport bij mannen en vrouwen
je boosheid uit over het niet nakomen van afspraken
onderhandelt over leveringsvoorwaarden van producten (hoeveelheid, plaats en tijdstip van levering, kostprijs …)
tijdens een straatinterview toelicht wat je opmerkelijk vindt aan de vreemde stad waar je op vakantie bent, in vergelijking met je eigen stad
bij een sollicitatiegesprek voor een stageplek ingaat op ervaringen, motivatie en kwalificatiesdiscussieert over problemen uit verschillende vakdomeinenonderzoeksresultaten presenteert
bij een sollicitatiegesprek voor een stageplek ingaat op ervaringen, motivatie en kwalificaties
discussieert over problemen uit verschillende vakdomeinen
Om je gespreksopdracht voor te bereiden, lees je eerst goed de opdracht om precies te weten wat je moet doen en hoe je daarbij moet inspelen op de communicatiesituatie. Is die formeel of informeel? Hoe kan je je taalgebruik daarop afstemmen?
Soms zal je misschien even vastzitten en niet goed weten hoe je iets kan zeggen. Laat je dan niet ontmoedigen en blijf je concentreren op je taak. Probeer de dingen op een andere manier te formuleren en je doel te bereiken met wat je wel kan zeggen. Vergeet ook niet dat je tijdens een gesprek gebruik kan maken van lichaamstaal om je boodschap beter over te brengen of te ondersteunen.
Vergeet daarbij niet dat je je gesprekspartner kan vragen om iets te herhalen of om trager te spreken als je iets niet begrijpt.
Soms kan je de indruk hebben dat je gesprekspartner jou niet begrijpt. Je kan dan gedeeltelijk herhalen wat je net hebt gezegd om na te gaan of je gesprekspartner je volgt. Eventueel kan je ook proberen om je zin op een andere manier te formuleren.
Als je weet wat je wil zeggen, denk dan ook nog even na hoe je het gesprek gaat beginnen en afsluiten. Noteer daar eventueel wat sleutelwoorden voor. Probeer daarnaast enkele woorden op te schrijven om het gesprek gaande te houden. Die woorden kunnen je helpen als er een stilte valt.
De specifieke eindtermen beogen een verbreding van de communicatieve vaardigheden en willen je inzicht geven in de taal als systeem, in de relatie taal en cultuur en in de wijze waarop communicatie functioneert. Dit impliceert dat je metataal kan hanteren bij het bestuderen van taalfenomenen en dat je theoretische modellen en referentiekaders kan toepassen bij de analyse van teksten. Hieronder geven we telkens meer uitleg bij de vier onderdelen en geven we aan wat we van jou verwachten. Let op, we maken een onderscheid tussen enerzijds terminologie en begrippen die je echt moet kennen en anderzijds referentiekaders die je enkel moet begrijpen en kunnen toepassen. Voor deze laatste categorie (kolom 2) krijg je de referentiekaders bij de vragen op het examen.Veel van de inhouden die je hieronder vindt, hebben raakvlakken met andere vakken uit je richting zoals Nederlands en geschiedenis.
Binnen het domein van de communicatiewetenschappen verwerf je inzicht in hoe communicatie tot stand komt. Je hanteert hiervoor modellen en analyseert sociale, economische, politieke en culturele factoren die het communicatieproces beïnvloeden. Binnen de pool moderne talen moet je in staat zijn om genuanceerd en grondig te reflecteren op communicatie in al haar verscheidenheid.
de factoren van een communicatiesituatie zoals zender, ruis, medium of kanaal, boodschap … (zie Nederlands)
domeinspecifieke teksten (bijvoorbeeld uit een wetenschappelijk tijdschrift)
een domeinspecifieke tekst structureren en verwerken en mondeling presenteren voor een welbepaalde doelgroep (bijv. jongeren, een externe jury …)
maximes van Grice
deze maximes of principes herkennen, benoemen, illustreren en toepassenvoorbeelden van communicatie bijsturen of herstellen met behulp van deze maximes
verschillende aspecten van communicatie:• verbale versus niet-verbale aspecten van communicatie• inhoudelijke aspect (Welke 'feiten' willen we overbrengen?)• expressieve aspect (Hoe brengen we de boodschap over?)• relationele aspect (Hoe zien we onze communicatiepartner?, hoe is onze relatie?)• appellerende aspect (Welke invloed willen we uitoefenen?)
voorbeelden van communicatie analyseren op basis van deze aspecten en de communicatie, waar nodig, bijsturen
verschillende vormen van communicatie:
• interpersoonlijke communicatie:
- het verschil in vorm (bijv. losse babbel, formeel gesprek, discussie, interview …)- hulpmiddelen bij interactie (bijv. samenvatting, interpretatie, parafrase, vertaling …)- soorten argumentatie (bijv. drogreden zoals cirkelredenering of generalisatie, argumentatie op basis van autoriteit …)
• intergroepscommunicatie:
- groepsgebonden communicatieverschillen (sociolect en jargon, gender en communicatie …)
• massacommunicatie:
- verschillende vormen (prehistorische kunst, dorpsomroeper, pamflet, boekdrukkunst, schrijvende pers, radio en televisie, internet …)- verschillende kenmerken (eenrichtingsverkeer, objectief versus subjectief, propagandistisch, indoctrinerend, manipulatief, populair …)- verschillende functies (informatieve, politieke en economisch-commerciële functie)
de referentiekaders van de linkerkolom aanwenden om voorbeelden van communicatie te analyseren (bijv. vergelijken hoe over een onderwerp in verschillende bronnen bericht wordt, vergelijken hoe politieke propaganda nu en in de vorige eeuw verspreid wordt …)
Binnen het domein van de cultuurwetenschappen onderzoek je cultuur in de volle breedte: naast cultuur met een grote C (cultureel erfgoed), onderzoeken cultuurwetenschappers ook hoe mensen het dagelijkse leven in omgang met hun omgeving organiseren. Taal is een belangrijk en vaak vormend aspect in dit proces. Taal kan echter ook voor misverstanden zorgen, zowel binnen eenzelfde cultuur als bij interculturele ontmoetingen. We verwachten dat je je verdiept in de cultuur en de actualiteit van de Franstalige wereld. Richt je daarbij op een brede waaier van kanalen en verken ook cultuur door middel van visuele taal zoals dans, toneel, film, reclame …
referentiekaders:
• de dimensies van Hofstede• het model van Milton Bennett• de 3-stappen methode van Pinto• het ijsberg- en uienmodel van cultuur
begrippen van deze referentiekaders gebruiken om cultuuruitingen in teksten te omschrijven
begrippen van deze referentiekaders gebruiken om misverstanden tijdens interculturele communicatie te herkennen en recht te zetten
Franstalige cultuurelementen:• stereotypen over de Franstalige cultuur en hun stereotypen ten opzichte van onze cultuur• waarden- en normensystemen (bijv. Franse verbale beleefdheid)• normale patronen van het dagelijkse leven (bijv. Franse culinaire tradities)
deze kennis toepassen om verschillen tussen culturen te herkennen
deze kennis toepassen om misverstanden tussen culturen te herkennen en recht te zetten
• literaire genres en hun kenmerken (kortverhaal, roman, soap, chanson …)• literaire periodes en stromingen:- le Moyen Age (chanson de Roland, Villon, Tristan et Yseut, Roman de Renart)- renaissance & humanisme (Rabelais, La Pléiade: Ronsard & Du Bellay, Montaigne)- le siècle du classicisme (Corneille, Molière, Racine, Descartes, La Fontaine)- le siècle des Lumières (Montesquieu, Diderot, Voltaire, Rousseau)- le siècle du Modernisme (Hugo, Stendhal, Balzac, Flaubert, Baudelaire, Rimbaud, Verlaine, Zola)- le XXe siècle (Proust, Sartre, Camus, Ionesco, Vian, Yourcenar, Tournier, Le Clézio)• literaire begrippen (zie bijlage)
elementen uit de literatuurgeschiedenis aanwenden om teksten in hun historische, politieke en sociale context te plaatsen
teksten linken aan een literaire stroming en dit motiveren
teksten analyseren met behulp van literaire begrippen
Binnen het domein van de taalwetenschappen bestudeer je het verschijnsel taal in al haar facetten; er zijn dan ook verschillende disciplines binnen de taalwetenschap.
grammaticale structuren (zie bijlage)
Internationaal Fonetisch Alfabet
grammaticale structuren (zowel de grammaticale structuur van de zin als de tekstgrammatica) herkennen en beschrijven (bijv. intonatievraag in mondelinge communicatie, passé simple in een sprookje …) strategieën en hulpmiddelen zoals een woordenboek, spellingcontrole , een uitspraakwoordenboek … hanteren bij het mondeling en schriftelijk begrijpen en produceren van tekstenmet voorbeelden aantonen dat de betekenis van een taaluiting afhankelijk is van de context (bijv. herkennen dat een woord een andere betekenis heeft naargelang van de context waarin je het woord gebruikt)
tekstkenmerken van informatieve, prescriptieve, argumentatieve, narratieve en artistiek-literaire teksten (voor de laatste tekstsoort verwijzen we ook naar de rubriek Taal en Cultuur)
tekstsoorten herkennen en beschrijven aan de hand van formele kenmerken of inhoudelijke elementen (bijv. opbouw van een argumentatieve tekst, een sprookje …)
verschillen binnen één taal:- diachroon: taalvariatie in de tijd (bijv. verschuiving van woordbetekenis, relatie klank-teken, wijzigingen in het spellingsysteem …)- synchroon: taalvariatie op een bepaald moment (bijv. verschillen tussen het Frans in Frankrijk en het Frans in Canada, verschillende taalregisters: slang, formeel, archaïsch, vulgair …)
elementen van taalvariatie herkennen en illustreren
gelijkenissen en verschillen tussen verschillende talen
verschillen en gelijkenissen tussen talen herkennen (bijv. het klemtoonverschil tussen het Nederlands en het Frans)
Op het examen toetsen we of je de nodige kennis, vaardigheden en attitudes hebt om zelfstandig aan onderzoek te doen. We kunnen je geen volledig onderzoek laten uitvoeren maar we toetsen heel doelgericht op minstens 1 fase van een wetenschappelijk onderzoek.We verwachten dat je het theoretisch kader van een wetenschappelijk onderzoek kent en dat je op het examen toont dat je de theorie kan toepassen in praktische opdrachten uit alle fases van een onderzoek.In de rubriek Met welk materiaal bereid je je voor? vind je goed cursusmateriaal.Lees ook de bijlage Onderzoekscompetentie. Daarin leggen we uit welke vragen je mag verwachten op het examen.
je oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie • te verzamelen• te ordenen• te bewerken
informatie uit bronnen• opzoeken• raadplegen• rangschikken• evalueren
een onderzoeksopdracht in verband met het studiedomein• voorbereiden• uitvoeren• evalueren
• een onderwerp verkennen• een hoofdvraag (of probleemstelling) en deelvraag of deelvragen formuleren• een werkplan met onderzoeks- en tijdsplan opmaken• een werkplan uitvoeren:- informatie verzamelen in functie van de deelvraag en op basis van verschillende informatiebronnen (bijv. literatuur, documenten, databestanden via deskresearch, enquête, interview, waarneming of observatie, media)- informatie beoordelen en verwerken en daaruit een conclusie trekken• een conclusie of de onderzoeksresultaten rapporteren door een intellectueel eerlijk, gestructureerd en foutloos onderzoeksverslag met korte samenvatting te schrijven volgens de vastgelegde structuur• een correcte bronvermelding opstellen volgens de regels van de bronvermelding• je onderzoek evalueren en over je eigen werk en de aanpak van de onderzoeksopdracht reflecteren
de onderzoeksresultaten en conclusies rapporteren
• een onderzoeksverslag opstellen volgens de vastgelegde structuur: titelpagina, voorwoord, inhoudsopgave, samenvatting, inleiding, kerntekst, conclusie, bronnenlijst en bijlage(n)• je resultaten en conclusies confronteren met andere standpunten
Onderzoekscompetentie
5 %
Luisteren
32 %
Lezen
Schrijven
31 %
Je moet zelf op zoek naar leermiddelen om je examen voor te bereiden. De Examencommissie stelt zelf geen leermiddelen ter beschikking. Je kan ze kopen in een (online) boekhandel of ontlenen en raadplegen in een bibliotheek. De bibliotheken van de lerarenopleiding aan de universiteit of de hogeschool bieden heel wat leermiddelen aan.Bij elke nieuwe editie van de vakfiche actualiseren we deze bibliografie. Toch is het best mogelijk dat bepaalde werken niet meer verkrijgbaar zijn of dat nieuwe werken die al op de markt zijn nog niet zijn opgenomen. Ook websites veranderen al eens van naam of worden aangepast. Als je niet onmiddellijk op de juiste website terechtkomt, kan je die proberen te vinden via een goede zoekmachine.We maken bewust een selectie van leermiddelen die ons op dit ogenblik het meest aangewezen lijken om je voor te bereiden op onze examens. Zo willen we je helpen om je studie efficiënter aan te pakken. Je kan echter ook andere werken of cursussen gebruiken bij je voorbereiding op het examen.Hieronder staan enkele methodes die vaak gebruikt worden in het secundair onderwijs. Ze bieden je voldoende ondersteuning om de leerstof zelfstandig te verwerken. We verwijzen naar websites of andere uitgaven die je ook kunnen helpen bij je voorbereiding.Probeer in elk geval zoveel mogelijk te oefenen en de taal actief te gebruiken. Het volstaat niet om leerboeken te verwerken of om theoretische kennis op te doen om voor het examen te slagen. Je succes hangt vooral af van je communicatieve vaardigheden.
C’est parti! 5C’est parti! 6 + extra graadboek C’est parti 5/6
Van In
www.vanin.be03/432.95.02
Coup de coeur 5 (Opgelet ! Neem het leerwerkboek voor de Domeinoverschrijdende Doorstroomfinaliteit)Coup de pouce 6ASO
Plantyn
www.plantyn.com088/99.084
Nouveau Quartier français 5Quartier français 6 + Nouveau Quartier français 5 Extra
Pelckmans
www.pelckmans.be03/660 27 20klantendienst@pelckmans.be
Audace 5 (set van 4 modules D specifieke vorming) Audace 6: pas beschikbaar in zomer 2024
Die Keure
www.diekeure.be050/47.12.72 info@diekeure.be
Website/app
Hoe kan dit je helpen? Wat vind je hier?
www.larousse.fr/dictionnaires/francais-monolingue
Verklarend woordenboek waar je ook synoniemen, antoniemen en uitdrukkingen vindt.
www.synonymes.com
Website om synoniemen/antoniemen op te zoeken
www.olyfran.org
Website van de taalwedstrijd Olyfran. Hier kan je testen hoe je in bepaalde taalsituaties kan reageren. Ook je grammatica- en woordenschatkennis komen aan bod.
www.languageguide.org/french/vocabulary/
Website om woordenschat te leren. Deze site werkt met beelden. Als je cursor op een afbeelding terechtkomt, hoor je hoe het woord moet uitgesproken worden in het Frans.
www.goethe-verlag.com/tests/NF/NF.HTM
Website met 200 tests om je Franse woordenschat in te oefenen. Kies in de categorie 'difficile’.
www.ccdmd.qc.ca/fr/repertoire/
Website met oefeningen en spelletjes om je woordenschat- en grammaticakennis te verbeteren. Klikken in menu aan de linkerkant.
www.franszelfsprekend.nl
Rubriek "Franstalige muziek" is interessant en biedt veel links naar andere websites.
www.leconjugueur.com/www.verbuga.eu/Mise/Mise.html
Websites om de vervoegingen te oefenen.
apprendre.tv5monde.com/frtestfr.azurlingua.net/savoirs.rfi.fr/fr/testez-votre-niveau-de-francais
Websites die je helpen in te schatten welk niveau van het ERK je globaal haalt.
apprendre.tv5monde.com/fr/collection-allgabfle.blogspot.com/www.linguo.tvfrancebienvenue1.wordpress.comactufle.univ-lille.fr/#homefrancaisfacile.rfi.fr/fr/fr.ver-taal.com/reportages.htmwww.flevideo.comwww.innerfrench.com
Websites die je toelaten je luistervaardigheid te oefenen. Luisteroefeningen, authentieke dialogen, videoreportages, podcasts… Vaak oefeningen met autocorrectie. Let op: je score op zelftests helpt je je kennis in te schatten, maar biedt geen garantie op slagen voor de Examencommissie.
learningapps.org/index.php?category=4&s=www.tv5.org/TV5Site/7-jourswww.lepointdufle.netwww.podcastfrancaisfacile.comlepetitscribe.com/category/niveaux/b1/lepetitscribe.com/category/niveaux/b2/www.france-education international.fr/diplôme/delf-tout-public/niveau-b1/entrainement ?langue=fr
Websites om verschillende vaardigheden te oefenen.
www.geoado.com/www.20minutes.fr/metrotime.be/frwww.lesoir.be/www.lalibre.be/
Door regelmatig te lezen kan je jezelf verrijken en versterk je je taalbeheersing. Bovendien verruim je je blik op het Franstalige cultuurgebied. Daardoor zal je doeltreffender kunnen communiceren met Franstaligen.Op deze websites vind je teksten die aansluiten bij het niveau dat je zou moeten bereiken voor het examen.
Babbel
Bestaat nog niet in het Nederlands, er wordt vertrokken vanuit het Engels. Vertrekt van beelden. Naarmate je vordert, krijg je ook grammaticale tips en tips over zinsstructuren.
Duolingo
Ook in het Engels. Gratis app, maar bevat wel advertenties. Je moet een profiel aanmaken als je je vorderingen wil bijhouden. Werkt met levels, zoals games. Er bestaat ook een plusversie waarvoor je betaalt.
Memrise
Vertrekt vanuit het Nederlands. Zowel gratis versie met advertenties als betalende versie. Minder gestructureerd dan Duolingo. De app zet erg in op herhaling.
Reverso
App met woordenboekfunctie. Je krijgt een hele reeks mogelijke vertalingen met context en voorbeeldzinnen, en je kan al je opgezochte woorden opslaan. Daarna kan je een lijstje van die termen inoefenen via de studeerfunctie.
French verb master
Een handige app om de Franse werkwoorden te oefenen.
Quizlet
Zeer handig om woordenschat in te oefenen. Je kan zelf woordenlijsten creëren, maar je kan ook bestaande woordenlijsten opzoeken en inoefenen.
Taaltijdschrift:Panache (Uitgeverij Pelckmans, www.pelckmans.be, 03 / 660 27 20, taalmagazines@pelckmansuitgevers.be)
Taaltijdschriften spelen vaak in op actuele onderwerpen en bieden oefeningen aan die je kunnen helpen om je leesvaardigheid verder te ontwikkelen.
Barféty, M., e.a. Compréhension orale 2 B1. Clé International. ISBN 9782090352061Barféty, M., e.a. Compréhension orale 3 B2. Clé International. ISBN 978209038008-8
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'luisteren' inoefenen.
Poisson-Quinton, S. Compréhension écrite 3 B1/B1+. Clé International. ISBN 9782090352115Poisson-Quinton, S., e.a. Compréhension écrite 4 B2. Clé International. ISBN 9782090380002
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'lezen' inoefenen.
Mimran, R., e.a. Expression écrite 3 B1/B1+. Clé International. ISBN 9782090352085Mimran, R., e.a. Expression écrite 3 B1/B1+. Clé International. iSBN 9782090352122
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'schrijven' inoefenen.
Barfety, M., e.a. Expression orale 2 B1. Clé International. ISBN 9782090352078Barfety, M., e.a. Expression orale 3 B2. Clé International. ISBN 2090380063
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'spreken / gesprekken voeren' inoefenen.
Corsain, M., e.a. Activités pour le cadre commun B1. Clé International. ISBN 9782090353822Corsain, M., e.a. Activités pour le cadre commun B2. Clé International. ISBN978-2-09-035383-9
Met dit boek kan je de verschillende vaardigheden inoefenen.
Miquel, C. Vocabulaire progressif du français niveau intermédiaire (A2/B1). Clé International. ISBN 9782090381283Miquel, C. Vocabulaire progressif du français niveau intermédiaire, corrigés. Clé International. ISBN 9782090381290Miquel, C. Vocabulaire progressif du français niveau avancé (B2/C1). Clé International. ISBN : 9782090381993Miquel, C. Vocabulaire progressif du français niveau avancé, corrigés. Clé International. ISBN 9782090381313Trevisol, P., e.a. Vocabulaire en action niveau avancé (B1/B2) + cd audio et livret de corrections. Clé International. ISBN 9782090353952
Met deze boeken kan je je woordenschat oefenen en uitbreiden.
Boulares, M., e.a. Grammaire progressive du français avec 400 exercices, niveau avancé (B1/B2). Clé International. ISBN 9782090381184Boulares, M., e.a. Grammaire progressive du français avec 400 exercices, niveau avancé (B1/B2), corrigés. Clé International. ISBN 9782090381191Caquineau-Gündüz, M.-P., e.a. Les 500 exercices de grammaire avec corrigés (B1). Hachette. ISBN 9782011554338De Dreu, B. Van Dale Grammatica Frans: glashelder overzicht op elk taalniveau. Utrecht: VBK Media, ISBN 9789460770043
Met deze boeken kan je je grammatica oefenen en uitbreiden.
Desmet, P., e.a. Vous dites?!. Acco. ISBN 9789033485152
Dit boek kan je helpen om frequente taalfouten te vermijden.
Abry, D., e.a. Les 500 exercices de phonétique B1/B2+ corrigés + cd audio MP3.
Dit boek kan je helpen om je uitspraak te verbeteren.