Internationale contacten en contacten met anderstaligen zijn vandaag erg gewoon. Wil je je horizon verruimen via rechtstreeks contact met anderstalige culturen en een actieve rol spelen in onze maatschappij, dan moet je dus vreemde talen leren.
Afhankelijk van de communicatiesituatie worden boodschappen anders geformuleerd. Om te kunnen communiceren met anderstaligen, moet je daarom een boodschap kunnen begrijpen vanuit een bepaalde context en kunnen overbrengen in functie van een bepaalde context en een bepaald publiek. Hoe beter je daarop inspeelt en je taal daarop afstemt, hoe doeltreffender je communiceert. Je verzorgt daarom je taal en je maakt gebruik van de beleefdheidsconventies, alledaagse omgangsvormen en uitdrukkingen die eigen zijn aan de vreemde taal. Eenzelfde boodschap - bijvoorbeeld dat je iets niet weet - formuleer je inderdaad op een andere manier voor anderstalige vrienden dan voor een anderstalige volwassene die aan een infobalie werkt.
Bovendien kan je een taal niet loskoppelen van de cultuur die haar voedt. Wil je doeltreffend communiceren, dan moet je cultuuruitingen die specifiek zijn voor de streek waar een taal gesproken wordt, kunnen herkennen. Je moet in staat zijn om bewust om te gaan met die gelijkenissen en verschillen met je eigen cultuur door erop in te spelen in je communicatie.
Als je vreemde talen leert, moet je dus leren inspelen op verschillende communicatiesituaties. Globaal zijn er dat vier: je gebruikt taal om iets te doen in de privésfeer, als lid van de samenleving, voor je opleiding of voor je werk.
Bij de Examencommissie verwachten we dat je voor elk van deze communicatiesituaties boodschappen kan begrijpen en doeltreffend overbrengen. Op onze examens moet je aantonen dat je dit doel bereikt. De vakfiches moderne vreemde talen van de Examencommissie sluiten immers nauw aan bij de eindtermen van de Vlaamse overheid, die meertaligheid en communicatieve competenties centraal stellen. De geactualiseerde eindtermen moderne vreemde talen werden globaal gelinkt aan de niveaus van het ERK. Deze internationaal gehanteerde niveaus bieden je een hulpmiddel om je taalvaardigheidsniveau in te schatten.
De eindtermen moderne vreemde talen vind je op deze website: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/.
Meer informatie over het Europees Referentiekader voor de Talen (ERK) vind je op deze website: http://downloads.slo.nl/Repository/taalprofielen-2015.pdf.
Voor het examen Engels derde graad aso moderne talen moet je deze vaardigheden globaal beheersen op het niveau B1 van het ERK. In de volgende tabellen vind je wat je voor elke vaardigheid moet kunnen en wat je moet doen op het examen om te bewijzen dat je dat kan.
Om globaal het niveau B1 te bereiken waarop je deze vijf vaardigheden moet beheersen, moet je voldoende grammatica en woordenschat kennen. Eindterm 42 geeft aan welke kenniselementen je zeker moet verwerven. Het Eaquals-project, gesteund door de Raad van Europa, geeft je een overzicht van welke grammaticale inhouden bij welk ERK-niveau horen. Je vindt deze informatie via https://www.teachingenglish.org.uk/sites/teacheng/files/Core%20Inventory%20Posters.pdf.
Als je die kennis gaat inzetten, moet je bovendien bewust nadenken over je taal en taalgebruik om zo je taalbeheersing te versterken.
Verderop vind je concrete leermiddelen die je kunnen helpen om je huidige niveau in te schatten en je vaardigheden verder te ontwikkelen om het niveau B1 te bereiken.
Je moet boodschappen kunnen begrijpen zowel uit geschreven teksten (bijv. een krantenartikel) als uit gesproken teksten (bijv. een reclamespot). Het gaat hoofdzakelijk om teksten waarmee je in het dagelijkse leven geconfronteerd kunt worden, maar ook narratieve en artistiek-literaire teksten kunnen aan bod komen. De concrete kenmerken van deze teksten vind je in de eindtermen.
Voor luisteren kan je zowel audiofragmenten als videofragmenten krijgen op het examen.
begrijpen
het onderwerp van een tekst bepalen
de hoofdgedachte van een tekst weergeven
de gedachtegang van een tekst volgen
relevante informatie uit een tekst selecteren
de tekststructuur en -samenhang herkennen
analyseren en structureren
de inhoud van een tekst op een overzichtelijke manier ordenen
vergelijken en evalueren
een oordeel vormen over een tekst
Je zal dit moeten doen voor verschillende tekstsoorten. Elke tekstsoort heeft een bepaald doel. Onderstaande tabel geeft je enkele voorbeelden.
informatieve tekst
Deze teksten willen informatie meedelen om je kennis te verrijken.
een nieuwsbericht
prescriptieve tekst
Deze teksten willen je beïnvloeden om iets te doen of om iets op een bepaalde manier te doen.
een reclameboodschap
argumentatieve tekst
Deze teksten bouwen een redenering op om je te overtuigen.
een discussie
narratieve tekst
Deze teksten willen feiten en gebeurtenissen vertellen om je mee te nemen in een verhaal.
een reisverhaal
artistiek-literaire tekst
Deze teksten geven gevoelens en gedachten weer op een creatieve manier of willen een esthetische taalbeleving stimuleren.
een fragment uit een roman
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van gesproken en geschreven teksten in een bepaalde communicatiesituatie. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie, daarom zijn er ook lege vakjes in deze tabel.
in de privésfeer
een gesprek tussen buitenlandse leeftijdsgenoten over hun lievelingsmuziek
een discussieprogramma op televisie
een trailer van een film
een liedje
een huurcontract voor een auto
een column in een krant
een fragment uit een hedendaagse roman
als lid van de samenleving
een verhaal over het leven van een bekende persoonlijkheid
historische achtergrondinformatie in een beschrijving van bezienswaardigheden tijdens een excursie
voor je opleiding
een bevestigingsbrief van een bedrijf voor een buitenlands stage
voor je werk
telefonische instructies van een helpdeskwerker over het oplossen van een computerstoring
instructies over het maken van een eigen webpagina
Als je een tekst grondig wil begrijpen, zal je een aantal strategieën moeten beheersen.
Vóór je de tekst beluistert of leest, is het belangrijk dat je je afvraagt wat je al weet over het onderwerp van de tekst en dat je aandachtig de vragen doorneemt. Zo bereid je je voor en kan je gericht luisteren of lezen.
Probeer altijd eerst de aangeboden tekst globaal te begrijpen. Je zal niet altijd alle woorden verstaan, maar probeer je zo goed mogelijk te concentreren, zodat je de gehele context begrijpt.
Verder kan je proberen om gebruik te maken van visuele ondersteuning zoals beelden bij een luisterfragment of een tekening bij een leestekst. Op je kladblad mag je ook informatie uit de teksten noteren, samenvatten … om een antwoord voor te bereiden.
Ten slotte kan je ook proberen om de betekenis van bepaalde woorden af te leiden uit hun context.
Woorden die je niet begrijpt en die echt noodzakelijk zijn voor een goed tekstbegrip kan je tijdens het examen opzoeken in dit digitale woordenboek: http://www.vandale.nl/opzoeken/woordenboek#.VWVmmH9jvg8.
Een geschreven tekst kan je natuurlijk ook herlezen om een onduidelijke passage te doorgronden.
Je moet een boodschap doeltreffend kunnen overbrengen. Je moet kunnen communiceren in situaties die informeel of formeel zijn. Het spreekt voor zich dat je in die situaties telkens de gepaste omgangsvormen en beleefdheidsformules gebruikt.
Voor schrijven doe je dat in de vorm van een formulier, een vragenlijst, een mededeling, een brief of e-mail…
Zowel voor schrijven als voor spreken kan de opdracht vertrekken van een korte tekst die je moet begrijpen of een schema.
beschrijven
informatie geven en vragen
instructies geven
iets of iemand beschrijven
een spontane mening of reactie geven of beschrijven
echte of verzonnen situaties, gebeurtenissen en ervaringen beschrijven
vertellen
vertellen over je dromen, verwachtingen en ambities
een verhaal navertellen
rapporteren
verslag uitbrengen over een situatie, een ervaring, een gebeurtenis
uitleggen
zaken uitleggen en toelichten, een presentatie geven
een tekst samenvatten
argumenteren
een waardering kort toelichten
een standpunt verwoorden met argumenten en voorbeelden
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van opdrachten die je moet kunnen uitvoeren in eenbepaalde communicatiesituatie. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie.
vertellen waar je op reis gaat en uitleggen waarom je die bestemming hebt gekozen
aan je vrienden een belangrijk voorval uit je jeugd vertellen
meedoen aan een discussiegroep op internet over een actueel onderwerp: je eigen mening geven en standpunten van anderen becommentariëren
een brief schrijven aan een lokale krant over het gebrek aan logies voor jeugdige toeristen
een ongeluk op straat beschrijven aan de politie
een schadeformulier invullen bij een aanrijding
de plot van een boek vertellen en zeggen wat je ervan vond
een begeleidende tekst bij grafieken en tabellen schrijven
in een projectgroep jouw voorkeur voor een themakeuze uitgebreid beargumenteren
een voorstel doen voor een excursieprogramma aan een buitenlandse partner op grond van toeristische informatie
Als je doeltreffend wil communiceren, zal je een aantal strategieën moeten beheersen.
Om je spreek- of schrijfopdracht voor te bereiden, lees je eerst goed de opdracht om precies te weten wat je moet doen en hoe je daarbij moet inspelen op de communicatiesituatie. Is die formeel of informeel? Hoe kan je je taalgebruik daarop afstemmen?
Probeer eerst een spreek-of schrijfplan te maken om je ideeën te ordenen. Ze geven je houvast om je opdracht beter uit te voeren. Hou er ook rekening mee dat een gepaste lay-out, zoals de indeling in paragrafen, de betekenis van je tekst ondersteunt.
Soms zal je misschien even vastzitten en niet goed weten hoe je iets kan zeggen. Laat je dan niet ontmoedigen en blijf je concentreren op je taak. Probeer de dingen op een andere manier te formuleren en je doel te bereiken met wat je wel kan zeggen. Vergeet ook niet dat je bij het spreken gebruik kan maken van lichaamstaal om je boodschap beter over te brengen of te ondersteunen.
Voor sommige opdrachten krijg je bovendien ondersteunend materiaal van de examinatoren. Dit kunnen foto's zijn, tekeningen, sleutelwoorden, een voorbeeld, een tekst, een schema … Vergeet die niet te gebruiken, ze zullen je niet alleen inspiratie geven maar kunnen je ook helpen om je vlotter uit te drukken.
Maak voor schrijfopdrachten eerst een kladversie. Lees die goed. Je kan kiezen of je die kladversie eerst op papier of onmiddellijk op je computer maakt. Je mag ook tijdens het examen dit digitale woordenboek gebruiken:http://www.vandale.nl/opzoeken/woordenboek#.VWVmmH9jvg8.
Om je voor te bereiden op het examen, oefen je het best ook met andere digitale hulpmiddelen zoals een verklarend woordenboek, een synoniemenwoordenboek of een online grammatica.
Je moet een face-to-facegesprek of een telefonisch gesprek kunnen beginnen, aan de gang houden en afsluiten. Je moet dus zelf het gesprek kunnen leiden en de examinator in het gesprek betrekken. Het spreekt voor zich dat je bij alle gesprekken gepaste omgangsvormen en beleefdheidsformules gebruikt.
informele gesprekken voeren
een spontane mening of voorkeur geven en op een spontane mening of voorkeur van anderen reageren
een waardering en gevoelens uiten en op een waardering en gevoelens van anderen reageren
een discussie voeren over een algemeen onderwerp
zaken regelen
eenvoudige voorstellen doen en op eenvoudige voorstellen reageren
je mening geven en voorstellen doen om- problemen op te lossen en/of- praktische beslissingen te nemen
je uit de slag trekken in alledaagse situaties en op reis
een klacht uiten en opvolgenreageren op een klacht en een klacht doorgeven
onderhandelen
informatie uitwisselen
aanwijzingen en instructies vragen en opvolgen
een sollicitatiegesprek voeren
De volgende tabel geeft een paar concrete voorbeelden van gesprekken die je moet kunnen voeren in een bepaalde communicatiesituatie. Dit is geen volledige opsomming, enkel een illustratie.
de voor- en nadelen van een vakantiebestemming bespreekt
actief meedoet in een discussie over het handhaven van verschillen in prijzengeld in de sport bij mannen en vrouwen
je boosheid uit over het niet nakomen van afspraken
onderhandelt over leveringsvoorwaarden van producten (hoeveelheid, plaats en tijdstip van levering, kostprijs …)
tijdens een straatinterview toelichten wat je opmerkelijk vindt aan de vreemde stad waar je op vakantie bent, in vergelijking met je eigen stad
bij een sollicitatiegesprek voor een stageplek ingaat op ervaringen, motivatie en kwalificaties
de klacht van een klant in een winkel over een slecht werkend apparaat adequaat afhandelt
mensen aanspreekt op straat en hen uitleg geeft bij een folder
Om je gespreksopdracht voor te bereiden, lees je eerst goed de opdracht om precies te weten wat je moet doen en hoe je daarbij moet inspelen op de communicatiesituatie. Is die formeel of informeel? Hoe kan je je taalgebruik daarop afstemmen?
Soms zal je misschien even vastzitten en niet goed weten hoe je iets kan zeggen. Laat je dan niet ontmoedigen en blijf je concentreren op je taak. Probeer de dingen op een andere manier te formuleren en je doel te bereiken met wat je wel kan zeggen. Vergeet ook niet dat je tijdens een gesprek gebruik kan maken van lichaamstaal om je boodschap beter over te brengen of te ondersteunen.
Vergeet daarbij niet dat je je gesprekspartner kan vragen om iets te herhalen of om trager te spreken als je iets niet begrijpt.
Soms kan je de indruk hebben dat je gesprekspartner jou niet begrijpt. Je kan dan gedeeltelijk herhalen wat je net hebt gezegd om na te gaan of je gesprekspartner je volgt. Eventueel kan je ook proberen om je zin op een andere manier te formuleren.
Als je weet wat je wil zeggen, denk dan ook nog even na hoe je het gesprek gaat beginnen en afsluiten. Noteer daar eventueel wat sleutelwoorden voor. Probeer daarnaast enkele woorden op te schrijven om het gesprek gaande te houden. Die woorden kunnen je helpen als er een stilte valt.
Insight
English for Life
New Headway
Oxford University Press
Audivox
03 / 470 17 77 - info@audivox.net
bestellingen@deboeck.com of via www.vanin.be
All Aboard
Lift-Off!
Van In
www.vanin.be
03 / 491 14 80 - secundair.onderwijs@vanin.be
New Contact
Plantyn
www.plantyn.com
015 / 36 36 36 - klantendienst@plantyn.com
Transit
New Transit
Pelckmans
www.pelckmans.be
03 / 660 27 20
uitgeverij@pelckmans.be
https://dialangweb.lancaster.ac.uk/
http://www.cambridgeenglish.org/test-your-english
http://www.examenglish.com/leveltest/index.php
Deze websites kunnen je helpen je ERK-niveau in te schatten.Let op, je scores op zelftests bieden geen garantie op slagen voor de Examencommissie.
wp.digischool.nl/engels/oefenen/
www.examenglish.com/CEFR/A2.htm
www.examenglish.com/CEFR/B1.htm
Op deze websites vind je een combinatie van verschillende vaardigheden. De sites zijn specifiek gekoppeld aan een ERK-niveau.
www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish
Hier vind je gevarieerde oefeningen woordenschat en grammatica. Je kan hier ook vaardigheden inoefenen.
www.englishpage.com
Hier vind je gevarieerde oefeningen grammatica, vooral werkwoorden en tijden.
leestrainer.nl/Engels/vo/woordenschat.htm
leestrainer.nl/Engels/vo/grammatica.htm
Op deze sites vind je oefeningen woordenschat, spreekwoorden en grammatica. De grammatica-site legt ook allerlei grammatica-onderwerpen uit.
web2.uvcs.uvic.ca/elc/studyzone/index.htm
De site biedt gevarieerde oefeningen woordenschat en grammatica aan. Bij de grammatica-onderwerpen krijg je uitleg.
www.tolearnenglish.com
Naast gevarieerde oefeningen vind je hier ook een chatroom, spelletjes en audio- en videofragmenten.
www.englishexercises.org
Hier vind je gevarieerde oefeningen woordenschat en grammatica.
wp.digischool.nl/engels/oefenen/grammatica/
wp.digischool.nl/engels/oefenen/woordenschat/
Hier vind je oefeningen woordenschat en grammatica.
http://www.independent.co.uk
http://www.bbc.com/news/
http://www.telegraph.co.uk/
http://www.cnn.com/
www.bbc.co.uk/newsround
Als je vreemde talen leert, moet je ook gevoeligheid ontwikkelen voor verschillen en gelijkenissen tussen je eigen cultuur en de cultuur van de mensen die de taal spreken. Op deze websites vind je teksten die deze gevoeligheid aanscherpen.
Craven, M. (2008) Cambridge English Skills Real Listening & Speaking 3 with Answers and Audio CD. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521705882
Met deze boeken kan je de vaardigheden 'luisteren', 'spreken' en 'gesprekken voeren' inoefenen.
Driscoll, L. (2008) Cambridge English Skills Real Reading Level 3. With answers. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521705738
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'lezen' inoefenen.
Gower, R. (2008) Cambridge English Skills Real Writing 3 with answers and Audio CD. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521705929
Met deze boeken kan je de vaardigheid 'schrijven' inoefenen.
Gairns, R. & Redman, S. (2008) Oxford Word Skills Intermediate (Book & CD- ROM). Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780194620079
Gairns, R. e.a. (2008) Oxford Word Skills Advanced (Book & CD-rom), Oxford University Press, ISBN 9780194620116
Knop, B. (2013) Today’s Words in Context – New Edition. Almere: Intertaal. ISBN 9789054516439
Redman, S. (2011) English Vocabulary in Use : Pre-Intermediate and Intermediate 3rd Edition. Book with answers and CD-ROM. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521149891
McCarthy, M. & O’Dell, F. (2006) English Vocabulary in Use : Upper-Intermediate 2nd Edition. Book with answersand CD-ROM. Cambridge University Press. ISBN 9781107600942
Van Der Voort, P.J. (2008) Step up, Engels idioom + DigiPack. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. ISBN 9789042540705
Van Der Voort, P.J. (2007) Follow Up, Engels idioom + DigiPack, ThiemeMeulenhoff, ISBN 9789042536517
Met deze boeken kan je je woordenschat oefenen en uitbreiden.
Eastwood, J. (2009) Oxford Practice Grammar Intermediate with Key Practice-Boost CD- ROM Pack. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780194579803
Hird, J. (2013) Oxford Learner's Pocket Verbs and Tenses. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780194325691
Murphy, R. (2012) English Grammar in Use - A self-study reference and practice book (with answers & CDROM). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521189392
Swan, M., Walter, C. (2011) Oxford English Grammar Course Intermediate with Answers. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780194420839
Verheyen, C. (2009) Everyday & Business English Survival Kit. Kapellen: Pelckmans. ISBN 9789028952676
Van Hoof, A & Mous, L (2011) Van Dale Grammatica Engels. Utrecht: Van Dale Uitgevers. ISBN 9789460770036
Met deze boeken kan je je grammatica oefenen en uitbreiden.
Brians, P. (2008) Common Errors in English Usage: The Book (3rd Edition). Portland: William, James and Co. ISBN 9781590282632
Dit boek heeft als doel frequente taalfouten te verbeteren en te vermijden.
Jones, D. (2011) Cambridge English Pronouncing Dictionary (with CD-ROM), Edition 18. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521152556
Wells, J.C. (2008) Longman Pronunciation Dictionary, Paper with CD-ROM (3rd Edition). London: Pearson Longman. ISBN 781405881180
Deze boeken kunnen je helpen je uitspraak te verbeteren.