Het verwerken en beheersen van de leerinhouden, leerdoelen en opdrachten in deze vakfiche heeft als doel de wetenschappelijke geletterdheid te bevorderen omdat je bijna dagelijks met natuurwetenschappen geconfronteerd wordt. Denk bijvoorbeeld maar aan het zoeken naar alternatieve energiebronnen omdat fossiele brandstoffen nadelig kunnen zijn voor het milieu en niet onuitputtelijk zijn, de ontwikkeling van nieuwe technische toepassingen zoals nanomaterialen… . Om dit alles beter te begrijpen en te verklaren is het noodzakelijk om een wetenschappelijke basiskennis te bezitten. Dit betekent onder meer dat je wetenschappelijke principes, begrippen, symbolen en SI-eenheden in het dagelijks leven kan herkennen, benoemen en actief kan gebruiken.
Natuurwetenschappelijke kennis heb je ook nodig om verantwoorde en bewuste keuzes te maken. Hiertoe behoort het veilig en verantwoord omgaan met (gebruiks)stoffen, geluid en straling. Een beknopte studie van geluid en straling, de bouw en werking van het oog en oor is nodig om de beschermingsmaatregelen tegen gehoor- en stralingsschade te verklaren.. Om de gevaren van stoffen in te schatten moet je in staat zijn productetiketten te interpreteren.
Wetenschappelijke kennis kan je ook verwerven door proefondervindelijk te werk te gaan. In de rubriek 'opdrachten’ verwachten we dat je een onderzoeksopdracht onder begeleiding uitvoert waarmee je kan aantonen dat je via de wetenschappelijke methode wetenschappelijke kennis kan verwerven.
Dit kan bijvoorbeeld een simpel experiment zijn dat je moet uitvoeren met eenvoudig materiaal dat je dagdagelijks gebruik. Je moet in staat zijn om de onderzoeksvraag te begrijpen en een verwachting of te verwachten resultaten te formuleren. Hoe je te werk moet gaan om de opdracht uit te voeren, wordt telkens uitvoerig beschreven. De waarnemingen van deze opdracht moet je kunnen weergeven in woorden, een tabel en/of grafiek en je moet tevens besluiten kunnen formuleren uit deze waarnemingen. Tijdens het examen krijg je een aantal algemene vragen omtrent deze gevolgde methode. Meer informatie vind je verderop in deze vakfiche.
Op het examen gaan we ook nagaan of je geïnformeerd bent over duurzame ontwikkeling.. Het is immers belangrijk om verder te kunnen kijken dan de leerinhouden en ook een kritische houding aan te nemen ten opzichte van de impact van wetenschap en techniek op de maatschappij en het dagelijkse leven. Gebeurt alles voldoende verantwoord op ecologisch, ethisch en technisch vlak? Ben je bewust van de eindigheid van het gebruik van grondstoffen, energie of stoffen ? Besef je dat onze manier van leven belastend kan zijn voor het milieu en dat hiervoor alternatieven of oplossingen moeten gezocht worden? Niet alleen wetenschap en techniek moeten goede oplossingen vinden maar ook jij als individu kan je verantwoordelijkheid nemen om bij te dragen tot een duurzame maatschappij.
Tot slot nog enkele tips over je aanpak bij de voorbereiding van het examen.
Voor jezelf is het belangrijk dat je tijdens de voorbereiding leert om zelfstandig informatie op te zoeken via elektronische media. De bedoeling is wel dat je hier creatief maar ook kritisch mee omgaat. Het is een wetenschappelijke houding om kritische vragen te durven stellen bij de informatie die je aangeboden wordt. Probeer zo nieuwsgierig mogelijk te blijven; o.a. wetenschappen zijn zo ruim dat er altijd wel iets zou moeten zijn dat je verbazing kan wekken. Probeer je momenten van zelfstudie efficiënt te benutten; plan je taken en werk met de nodige concentratie en zelfdiscipline.
De inhoud van deze vakfiche sluit nauw aan bij de eindtermen van de Vlaamse overheid. Deze eindtermen vormen de basis voor onze examens. Zo toetsen we of je de vereiste vaardigheden en competenties voldoende beheerst.